«بازی» در بازار خودرو

بازار خودروی کشور که طی یک سال و نیم پیش تاکنون بازار متلاطمی را پشت سر گذاشته است. از اردیبهشتماه سال گذشته که سامانه ثبت سفارش از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم بسته شد تا ممنوعیت ورود خودروهای وارداتی موجب شد تا بازار وارداتیها با افزایش قیمت ارز و محددیتهای عرضه به رکوردزنیهای خاصی دست پیدا کنند که این رکوردها تنها به وارداتیها ختم نشد و بازار داخلیها را هم به خوبی متاثر کرد. کار به جایی رسید که خودروهای داخلی به جهت ارزبریای که در تولید دارند با اختلاف نزدیک به ٤٠ الی ٦٠ درصد در بازار قیمتگذاری شدند تا به جای رونق در بازار شاهد عمق رکود در بازار خرید و فروش خودروها باشیم.

هرچند دولت به روال همیشهاش برای شکست قیمتها از فرمول عرضه دستوری خودرو به بازار حمایت کرد و جاده مخصوصیها با پیشفروش بیش از ٣٠٠هزار خودرو به بازار کمی قیمتها را تعدیل کردند اما هنوز هم بازار به دلیل بحثهای مربوط به کاهش تولید قطعهسازان و تولید خودروهای معیوب و انبارشده در کارخانههای خودروساز داخلی موجب شد تا بازار روی خوشی به این تصمیم نشان ندهد و قیمتها در بازار آزاد به همان شکل صعودیشان تثبیت شده و عرضه شوند.این روال اگرچه با خبرهای مختلف درمورد احتمال کاهش عرضه خودرو موجب شد تا بازار مجددا رویه افزایشی به خود گیرند اما با تدوین بسته جدید ارزی دولت گویا روال کمی برعکس شد.در بسته جدید ارزی دولت که از روز سهشنبه گذشته وارد فاز اجرایی شد دولت به واردکنندگان خودرو و تولیدکنندگان آن اجازه میدهد تا ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد و به قیمت کمی بالاتر از سامانه نیما تهیه کنند. تصمیمی که موجب شد تا بازار خودروی متاثر از دلار کمی فروکش کرده و قیمتها روال نزولی خود را پیدا کنند .

ترک حباب قیمتی

با اجرای این بسته اگرچه ورود ارز به بخش تولیدی آغاز نشده اما به لحاظ روانی توانست به جهت ترس از کاهش بیشتر قیمتها برخی دپوکنندگان خودرویی را وادار به عرضه و فروش خودروی خود کند که نتیجه آن کاهش قیمتها در بازار بود. شرایطی که سعید موتمنی، رییس اتحادیه صنف نمایشگاهداران و فروشندگان خودروی تهران نیز به آن صحه میگذارد و میگوید: «با اجرای بسته سیاستهای ارزی دولت قیمتها در بازار خودرو نزولی شده است و در همین چند روز قیمت خودروهای داخلی بهطور میانگین ۱۸ درصد و خودروهای وارداتی نیز ۶ درصد کاهش قیمت داشتهاند.»

او دلیل نزولی شدن قیمتها در بازار خودرو را معرفی و اجرایی شدن بسته جدید ارزی دولت میداند و تاکید میکند: «البته تاکید میکنم که با وجود کاهش قیمتها در بازار خودرو، قیمت خودروهای داخلی و وارداتی همچنان حبابی و غیرواقعی است و باید بیش از این کاهش یابد. اگر عرضه خودرو از سوی خودروسازان مناسب باشد همچنان شاهد کاهش قیمت این محصولات در بازار خواهیم بود؛ در خودروهای وارداتی نیز خودرو به اندازه کافی در بازار هست اما خریداری در این بازار وجود ندارد.» منصور معظمی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز همچون موتمنی معتقد است که قیمتها در بازار خودرو روال نزولی را در پیش گرفته است و بعد از این نیز مجددا شاهد کاهش قیمتها خواهیم بود اما این روال در بازار است و در خودروسازان داخلی با توجه به اینکه باید ارز گرانتری نسبت به ارز ٤٢٠٠ تومانی برای تامین مواد اولیه و قطعات استفاده شود به همین جهت احتمالا شاهد افزایش قیمت خودروهای تولید داخلی هستیم .

او البته تاکید میکند که این افزایش قیمت محدود خواهد بود و تنها باعث میشود فاصله قیمت بین کارخانه و بازار کاهش یابد و دلالان کمتر از سود حاصل از اختلاف بین قیمت کارخانه و بازار منتفع شوند .

معظمی در همین حال با تاکید بر اینکه بسته جدید ارزی دولت میتواند بازار را به ثبات بهتری برساند و شاهد روزهای خوش بازار خودرویی باشیم، خاطرنشان میکند: «افزایش قیمت خودروهای داخلی هم به نفع تولیدکننده و هم به نفع مصرفکننده است چرا که با کاهش اختلاف قیمت، تولیدکننده تمایل بیشتری به تولید و عرضه به بازار خواهد داشت و مصرفکننده هم با شکست حباب کاذب قیمتها، خودرو را با رنج قیمتی مناسبتری خریداری خواهد کرد.»

بازی با حواله خودرو

در همین حال فعالان بازار خودرو اگر چه راضی از کاهش قیمتها در بازار به دلیل خارج شدن از رکود هستند اما گویا همچنان برخی جای خالیها در بسته جدید ارزی موجب شده تا فعالان بازار نگران آینده بازار خودرو با توجه به اجرای همین بسته نیز باشند. این گروه میگویند: «دولت در بسته جدید ارزی خود دست واردکنندگان و تولیدکنندگان را برای تامین ارز از بازار آزاد باز گذاشته است اما در عمل با توجه به شرایط جدید بعد از تحریم که واردکنندگان برای تامین مواد اولیه و کالاهای خود مجبور هستند حوالههای خود را ابتدا به امارات و سپس به چین بفرستند موجب شده تا کارمزد تعلق گرفته این چرخه موجب افزایش قیمت تمامشده ارز موردنیاز تولیدکننده شود.»

این گروه همچنین تاکید میکنند که «بسته سیاست ارزی جدید دولت با توجه به مجوز آزاد شدن فعالیت صرافیها بار بزرگی را از دوش تولیدکنندگان برداشت. با توجه به اینکه طبق مفاد این بسته امکان خرید و فروش ارز در صرافیها به رسمیت شناخته شده است در کوتاهمدت تاثیر مثبتی در بازار خواهد گذاشت اما تمام نگرانی تولیدکنندگان از افزایش کارمزدهای تبدیل حوالههای ارزی است که ممکن است مجددا موجب افزایش قیمتها شود.»

سعید موتمنی، رییس اتحادیه صنف نمایشگاهداران و فروشندگان خودروی تهران نیز به آن صحه میگذارد و میگوید: «با اجرای بسته سیاستهای ارزی دولت قیمتها در بازار خودرو نزولی شده است و در همین چند روز قیمت خودروهای داخلی بهطور میانگین ۱۸ درصد و خودروهای وارداتی نیز ۶ درصد کاهش قیمت داشتهاند.»