هیچ ایرلاینی تعطیل نمی‌شود/ قیمت بلیت هواپیما باید کاهش یابد

در پی توقف عرضه ارز به شرکتهای هواپیمایی داخلی با نرخ ارز دولتی (۴۲۰۰ تومانی) و اختصاص این ارز صرفا به کالاهای اساسی و ضروری، طی چند روز گذشته نرخ بلیت هواپیما با افزایش غیر قابل باوری از سوی ایرلاینها چه در بخش پروازهای داخلی و چه پروازهای خارجی روبه رو شد. به عنوان نمونه در دو روز گذشته بلیت پرواز رفت و برگشت اهواز ـ مشهد تا ۲ میلیون تومان و بلیت پرواز تهران ـ دبی تا ۴ میلیون تومان هم رسیده بود.

در پی افزایش قیمت بلیت همه پروازها، بسیاری از شرکتهای هواپیمایی اعلام کردند ادامه این وضع برای آنها قابل تحمل نیست که نهایتا با پیگیریهای سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن شرکتهای هواپیمایی، عصر دیروز مقرر شد بلیت هواپیما به نرخ مندرج در سامانه نیما (بازار ارز ثانویه) محاسبه شود.

با این حال باز هم قیمت بلیتها افزایش مییابد، اما این بالا رفتن نرخ بلیت چشمگیر نخواهد بود. هرچند که کارشناسان معتقدند ایرلاینها برای جلوگیری از افزایش شدید قیمت بلیت انواع پروازها میتوانند از روشهای دیگری چون ارتقای بهره وری و کاهش هزینههای جاری خود سود ببرند.

دبیر انجمن ایرلاین ها: قیمت بلیت هواپیما به زودی کاهش مییابد

مقصود اسعدی سامانی درباره تغییر شیوه تخصیص ارز به شرکتهای هواپیمایی ایرانی از سامانه سنا به سامانه نیما گفت: بعدازظهر دیروز طی جلساتی که با مسئولان بانک مرکزی درخصوص نحوه ارزدهی به ایرلاینها داشتیم، موافقت شد تا ارز مورد نیاز فعالان صنعت هوانوردی با توجه به نیاز مردم به مسافرتهای هوایی از محل سامانه نیما (بازار ثانویه) تهیه شود. وی ادامه داد: نرخ ارزهای قابل دسترسی در سامانه نیما ارزانتر از سامانه سنا است و با قیمتی کمتر از ارز بازار آزاد به شرکتهای هواپیمایی ارائه میشود.

دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی با بیان اینکه هنوز مجوز دسترسی شرکتهای هواپیمایی به سامانه نیما ابلاغ نشده است، ادامه داد: به محض اجرایی شدن این دستورالعمل، شاهد تأثیر قابل توجهی بر کاهش قیمت بلیت هواپیما و پرواز ایرلاینهای ایرانی خواهیم بود. اسعدی سامانی یادآور شد: البته به دلیل آنکه ارز ایرلاینهای ایرانی دیگر با قیمت ۴۲۰۰ تومانی تأمین نمیشود، بلیت هواپیما از قبل گرانتر میشود اما این افزایش، زیاد نبوده و به دلیل فاصله قیمتی ارز آزاد و ارز ثانویه، چشمگیر نیست.

وی با بیان اینکه قیمت بلیت پروازهای خارجی نیز بر اساس ارز سامانه نیما کمتر از ۵۰ درصد افزایش دارد، اظهار داشت: اگر قرار بود ارز ایرلاینها بر اساس سمانه سنا تأمین شود، افزایش قیمت بلیت پروازهای خارجی بیش از ۷۰ درصد بود اما با تدبیری که شد، این افزایش، چندان زیاد نخواهد بود. دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی تصریح کرد: بانک مرکزی به ما اعلام کرده است تا به شرکتهای هواپیمایی بگوییم نرخ بلیتهای خود را بر اساس ارز ثانویه (سامانه نیما) تنظیم کنند تا به محض اینکه ابلاغ شد، نرخهای جدید در سایت شرکتها گذاشته شود.

وی یادآور شد: عصر روز گذشته جلسهای با حضور مدیران عامل شرکتهای هواپیمایی در خصوص وضعیت اقتصادی ایرلاینهای ایرانی برگزار کردیم و مسئولان این شرکتها اعلام کردند به دلیل تغییر نحوه محاسبه ارز، اکثرا دچار مشکل هستند؛ خیلی از شرکتها تعهداتی به طرفهای خارجی خود دارند که بر اساس نرخ ۴۲۰۰ قرارداد امضا کردهاند و پرونده های آنها در بانک مرکزی منتظر تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده است که با این تصمیم جدید روبه رو شدهاند.

به گفته اسعدی سامانی، شرکتهای هواپیمایی از بانک مرکزی تقاضا کردند تا پروندههای سابق درخواست ارز ۴۲۰۰ تومانی آنها کماکان با همان نرخ سابق پاسخ داده شود و اگر درخواست جدیدی داشتند، بر اساس نرخ سامانه نیما محاسبه شود تا بتوانند دیون خود را به طرفهای خارجی پرداخت کنند.

وی در پاسخ به اظهارات مهرداد تقی زاده معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی که روز گذشته در نشست خبری اعلام کرد تعدادی از ایرلاینهای ایرانی در آستانه تعطیلی قرار دارند، تأکید کرد: متأسفانه این اظهارنظرهای غیرمسئولانه در این شرایط کمکی به اقتصاد کشور نمیکند؛ انتظار داریم وزارت راه و شهرسازی به عنوان مرجع حاکمیتی صنعت حمل و نقل به ما کمک کند نه اینکه با اظهارات اینچنینی، باعث دلسردی فعالان صنعت هوانوردی شود.

دبیر انجمن صنفی شرکتهای هواپیمایی درباره بهبود بهرهوری ایرلاینها به جای افزایش قیمت بلیت گفت: نوسانات ارزی شرکتهای هواپیمایی را با مشکلات عدیده روبه رو کرده است و آنها تمام تلاش خود را انجام میدهند که شرکتها را سر پا نگه دارند. در عین حال که ایرلاینها موظف به راضی نگه داشتن مسافران و مشتریانشان هستند، اما نباید از آنها انتظار ارائه خدمات ویژه داشته باشیم. خیلی از شرکتها نتوانستهاند تعهدات خود را انجام دهند.

معاون اسبق سازمان هواپیمایی: ایرلاین ها به ارتقای بهرهوری بیتوجهند

علیرضا منظری، درباره نحوه رویارویی ایرلاینها با مشکلات اقتصادی و ارزی اخیر و جلوگیری از افزایش قیمت بلیت هواپیما با استفاده از افزایش بهرهوری اظهار داشت: آزادسازی بلیت هواپیما در دنیا به این معنی نیست که ایرلاینها بتوانند برای خود قیمت تعیین کنند بلکه در باید در کنار آن اصلاح ساختار شرکتهای هواپیمایی و همچنین کل صنعت هوانوردی انجام شود تا رقابت در عرضه و تقاضا رخ دهد تا قیمت در بازار به صورت کنترل شده تغییر کند. در چنین شرایطی مردم میتوانند از خدمات مناسب با قیمت ارزان بهرهمند شوند.

وی افزود: اما از آنجایی که در ایران تناسب واقعی میان عرضه و تقاضا در سفرهای هوایی وجود نداشت، آزادسازی قیمت تأثیر آنچنانی روی بازار نگذاشت؛ شاید برای شرکتهای هواپیمایی این اتفاق (آزادسازی قیمتها) اقدام خوبی بود و توانستند در زمانهایی با قیمت بالاتری بلیتها را به فروش برسانند اما برای مردم نتوانست وضعیت مناسبی ایجاد کند.

معاون اسبق هوانوردی و امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: در ایران شرکتهای هواپیمایی، قیمت بلیت پرواز را بر اساس ارز تعیین میکنند و از سوی دیگر، نرخ ارز با قیمت پایینی محاسبه میشد، شرکتها هم به راحتی میتوانستند ارز را تهیه کنند ضمن اینکه دو کفه ترازوی بازار عرضه و تقاضا همواره به سمت تقاضای زیاد سنگینی میکرد که مجموع این اتفاقات سبب شد تا ایرلاینها به موضوع بهرهوری شامل کاستن از هزینهها و ارتقای خدمات توجهی نکنند.

وی یادآور شد: با نوسانات ارزی فرصت خوبی فراهم شده تا اصلاحات ساختاری در شرکتهای هواپیمایی داخلی برای ارتقای بهرهوری صورت گیرد هرچند که بهتر بود تغییر نرخ ارز ایرلاینها به صورت تدریجی انجام میشد اما به هر حال با توجه به شرایطی که در کشور داریم، تغییر ارز یکباره بود اما اگر ایرلاینها به درستی مدیریت کنند امکان ارتقای بهرهوری و تغییر ساختار بخشهای بازرگانی، مدیریت درآمد ـ هزینههای شرکتها و ... وجود دارد.

این مقام مسئول اسبق صنعت هوانوردی تأکید کرد: در شرایط فعلی، از تقاضای مسافرتهای هوایی کاسته میشود و بازار عرضه و تقاضای هوانوردی به تعادل میرسد درنتیجه مسافر به سمت شرکتهایی میرود که خدمات بهتر با قیمت کمتر ارائه میدهد بنابراین شرایط برای جراحی ساختار صنعت هوانوردی ایران فراهم شده است.

۷۰ درصد هزینه ایرلاینها ارزی است

وی با بیان اینکه بخشی از متقاضیان مسافرتهای هوایی، ساکنان و شهروندان مناطق کمتر برخوردار هستند که راهی جز انجام سفرهای خود به صورت هوایی ندارند، ادامه داد: اما در شرایط فعلی قیمت بلیتها، اولین گروهی که آسیب میبینند این دسته از مسافران هستند که دولت موظف است در راستای تحقق عدالت اجتماعی در بخش حمل و نقل هوایی از این دسته از مسافران به صورت تخصیص یارانه به خانوارهای نیازمند و نه پرداخت یارانه به ایرلاینها، حمایت کند.

منظری در پاسخ به این پرسش که چرا نوسانات ارزی بر قیمت پروازهای داخلی اثر گذاشته است؟  گفت: خرید هواپیمای جدید، اجاره هواپیماها، ۵۰ درصد هزینههای جاری هواپیما شامل اورهال کردن و خرید قطعات نیز بصورت ارزی است که حتی در موارد زیادی در خارج از کشور انجام میشود و با آغاز تحریمها، هزینههای اینچنینی هم به دلیل آنکه شرکتها مجبور هستند تحریمها را دور بزنند ، هزینههای ارزی آنها را مضاعف میکند، هزینه برخی از گروههای پروازی خارجی، هزینه آموزش و برگزاری دورههای آموزشی تعمیرات و نگهداری یا خلبانی و ... را اگر در نظر بگیریم، میبینیم که مجموعا بیش از ۷۰ درصد هزینههای ایرلاینها به صورت ارزی است که سبب می شود نوسانات نرخ ارز بر فعالیت های آنها تأثیر بگذارد. شرکتها هم مجبورند هزینههای خود را به قیمت بلیت پروازهای داخلی منتقل کنند. اما در عین حال باید از طریق بالابردن بهرهوری، همه این افزایش هزینه را به مسافران منتقل نکنند.