راه‌های اروپا و ایران برای حفظ روابط بانکی و مالی

سوئیفت یک سیستم پرداخت بینالمللی مستقل در بلژیک است که بیش از ۱۰ هزار بانک در سراسر جهان را به یکدیگر متصل کرده است. این سیستم در گذشته نیز مجبور شد به دلیل نفود گسترده آمریکا بر آن، دسترسی کوبا و ایران را قطع کند. از زمان حملات یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برج های دوقلوی آمریکا، وزارت خزانه داری این کشور به بهانه مبارزه با تروریسم دسترسی کامل به اطلاعات تراکنشهای سوئیفت دارد. اگر سوئیفت نتواند نظر آمریکا برای معاف شدن از تحریمهای ایران را جلب کند، مجبور خواهد شد دسترسی بانکهای ایرانی به سیستم خود را در چهارم نوامبر (سیزده آبان) قطع کند. بسیاری از شرکتهای اروپایی تاکنون از ترس تحریمهای آمریکا ناچار به ترک بازار ایران شدهاند.

راهکارهایی در عین حال برای حفظ روابط مالی و بانکی بین ایران و اروپا وجود دارد: از دید برخی از کارشناسان بازار ارزهای دیجیتالی میتواند یکی از این راهحل ها باشد. محمدرضا پورابراهیمی-رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ایران نیز از استفاده از شبکههای مالی غیرمتمرکز حمایت کرده است. روشهای قدیمیتری نیز وجود دارد: در دوره ممنوعیت قبلی ایران از استفاده از سوئیفت در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶، برخی از بانکهای اروپایی ارتباط خود با نهادهای مالی ایران را از طریق سیستم موقتی و موردی حفظ کرده بودند که این سیستمها میتوانند احیا و ارتقا داده شوند.

راه دیگر استفاده از بانکهای کوچکتری است که ارتباط کمتری با بازارهای مالی آمریکا دارند و میتوانند پرداختهای بین ایران و اروپا را انجام دهند. هم چنین راهکار دیگر این خواهد بود که به جای استفاده از علائم شناسایی مورد استفاده سوئیفت از شناسههای ایبان یا شماره حساب بانکی بینالمللی استفاده شود که یک استاندارد بین المللی متفاوت از کدهای سوئیفت است. به گفته صندوق بینالمللی پول، یورو به سرعت در حال نزدیک شدن به دلار در وسیله پرداخت است به گونهای که سهم دلار از تراکنشهای بین المللی در حال حاضر ۳۹.۹ درصد و یورو ۳۵.۷ درصد است. دلار ۶۲.۷ درصد از ذخایر بانکی جهانی و یورو ۲۰.۱ درصد این ذخایر را تشکیل میدهند.