ابهامات گران فروشی ارز دولتی در مرکز مبادلات ارزی

بلاتکلیفی در بازار ارز هم همانند سریالهای ایرانی، داستانی پر کش و قوس دارد که ممکن است در قسمت آخر آن، بدون هیچ نتیجهای پرونده ماجرا بسته شود. این تجربه حداقل در ماههای گذشته به دفعات تکرار شده است و هر روز با شروع قسمتی دیگر از این سریال، داستانی جدید شروع میشود که در آن، افراد زیادی به نقشآفرینی میپردازند؛ از رئیسجمهور و معاونش تا وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیسکل بانک مرکزی و وزیر صنعت، معدن و تجارت.

دیروز هم همین افراد در بخش دیگری از برنامههای خود برای ساماندهی بازار ارز، تصمیم گرفتند که گرد هم بیایند و اتاقی تشکیل دهند که محلی برای ملاقات دارندگان و متقاضیان ارز باشد. این خبر همچون خبرهای دیگر از جمله بمب ارزی، راهاندازی بورس ارز، فروش ارز به قیمت 2 درصد زیر نرخ بازار و سایر اخباری که از دی ماه سال گذشته در رابطه با بازار ارز از سوی دولت منتشر شده است، حرف و حدیثهای بسیاری را در محافل خصوصی و تجاری مطرح کرد.

تجار و تولیدکنندگان که دیگر از سیاستهای ارزی دولت ناامید شدهاند، البته چارهای ندارند که منتظر بمانند و ببینند که دولت این بار قرار است که در اتاق معاملات ارز میان دارندگان و فروشندگان چگونه رفتار کند. برخی از آنها از سیاستهای پی در پی دولت که هیچ یک هم به نتیجه قطعی و سرانجام نمیرسد، در بازار ارز شکایت دارند و معتقدند که نباید دولت بازار ارز را با تصمیمات ناپخته خود برهم بریزد، کاری که البته چند ماهی است که به عادت برای بانک مرکزی و وزارتخانههای تولیدی تبدیل شده است.

یکی از تجاری که برای انجام کارهای هماهنگی خود در دریافت ارز به ساختمان معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه کرده بود، وقتی در مقابل انتظار برای استفاده از آسانسور، چشمش به پارچه نوشته زردرنگی خورد که بر روی آن نوشته شده بود:" اتاق ملاقات دارندگان و متقاضیان ارز" از مسئولانی که جلوی درب این اتاق به انتظار وزرا ایستاده بودند، پرسید: "ما هم به دنبال ارز هستیم، این اتاق قرار است چه کاری انجام دهد؟" اما متاسفانه هیچ کس پاسخی برای وی نداشت و سازوکارش را نمیدانست. همه میگفتند قرار است که رئیس کل بانک مرکزی در این رابطه توضیح دهد.

او میگوید: " تصمیمات هر روز و هر روز دولت برای ساماندهی بازار ارز ما را با مشکل مواجه کرده است، کالاهای ما در گمرک دچار مشکل شده و ترخیص نمیشود؛ چراکه بانکها در زمینه تخصیص ارز همکاری نمیکنند. متاسفانه کسی هم پاسخگو نیست."

وی می‎افزاید: " مشخص نیست که واقعا سیاست دولت در قبال بازار ارز به چه صورت خواهد بود و همین تصمیماتی که به صورت آنی و شاید با کمترین کارشناسی به بازار اعلام میشود، ما را دچار سردرگمی کرده است."

او میگوید: " نباید انتظار داشت که بازار در ماههای آینده آرام باشد؛ چراکه کالارسانی به آن به راحتی صورت نمیگیرد و بیشتر تجار و هم صنفان ما، در واردات و تامین مواد اولیه مورد نیاز خود با مشکل مواجه شدهاند."

در این میان، البته برخی از مقامات دولتی میگویند که این کار بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در راهاندازی اتاق ملاقات دارندگان و متقاضیان ارز، باعث میشود که عرضه ارز در بازار گسترش یابد و همین امر، خود فزونی عرضه بر تقاضا را در پی داشته باشد و قیمت فروکش کند.

اما در مقابل، برخی دیگر از نمایندگان مجلس نیز معتقدند که دولت این کار را برای فروش ارز به قیمتی بالاتر و جبران کسری بودجه خود میخواهد انجام دهد، چراکه دولت هرچه قیمت بازار باشد، تنها 2 درصد زیر آن، ارز را خواهد فروخت، این در شرایطی است که معلوم نیست آیا این سیاست دولت منجر به کاهش قیمت در بازار خواهد شد، یا باز هم همانند تصمیماتی که در ماههای گذشته گرفته است، افزایش نرخ ارز را در پی خواهد داشت. مساله این است که قیمت ارز، چقدر قرار است در بازار باشد که بانک مرکزی 2 درصد زیر آن را بفروشد.

در این میان، برخی از فعالان اقتصادی نیز در این رابطه نظراتی دارند، آنها معتقدند که واقعی کردن قیمت ارز از جمله مواردی است که باید دولت بر روی آن تمرکز کند. این را محمدرضا نجفی منش اعلام کرده است. او میگوید: واقعی کردن قیمت ارز یکی از اقداماتی است که باید از سوی دولت صورت میگرفت، اما به دلیل برخی محدودیتها، سرانجام دولت تصمیم گرفت که این کار را انجام دهد.