دلار ارزان برای واردات، چه بلایی بر سر تولید کننده می‌آورد؟

دکتر ابراهیم رزاقی، عنوان کرد: اخیرا با توجه به مباحث مطرح شده در رسانهها، پیشبینی میشد دشمن در تدارک یک جنگ اقتصادی است، تا جایی که صادرات نفتی و درآمد نفتی ایران به صفر برسد؛ در چنین شرایطی عوامل داخلی که قدرت را در اختیار دارند چرا باید یکی از مهمترین ذخایر ارزی ایران را حتی بدون نظارت، به بخش خصوصی واگذار کنند؟!

وی با ابراز این عقیده که میتوان دلیل چنین عملکردی را لیبرالی بودن این سیاست دانست؛ یادآور شد: در این رویکرد به منظور کنترل قیمت، عرضه کالایی را زیاد میکنند، بعد از افزایش عرضه، تقاضا کاهش پیدا میکند، اما اگر خریدار کالا را نه برای مصرف بلکه برای احتکار بخواهد، این سیاست برعکس عمل میکند، باتو جه به سه برابر شدن نقدینگی ایران به دلایل زیادی اعم از وام دادن بدون وثیقه بانکها، از طرفی کم سود بودن تولید داخلی، مشخص است که این نقدینگی در فضاهای پر سود، از واردات کالاهای اساسی گرفته تا فعالیتهای احتکاری، به کار میرود، این فعالیتهای احتکاری باعث کاهش عرضه کالاهای مهم شده و افزایش قیمت را نتیجه میدهد.

عضو سابق هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران با تاکید بر کم بودن ذخایر ارزی کشور، بیان کرد: ذخایر ارزی ایران کم است ولی مبلغ بسیار زیادی از آن درعرض چهار ماه به واردات اختصاص یافت؛ برای کاهش قیمت لزومی ندارد هرچه بازار نیاز دارد، عرضه شود، همچنین برای کالاها و خدمات غیراساسی مانند سفرهای خارجی گردشی ایرادی ندارد که قیمت ارز 5 برابر شود.

برای بهبود عملکرد بازار راهکارهای زیادی وجود دارد

رزاقی عنوان کرد: برای بهبود عملکرد بازار راهکارهای زیادی وجود دارد، یکی از راههایش این است که واردات کالای  اساسی را از بخش خصوصی خارج کرده و مانند دوره دفاع مقدس به بخش دولتی واگذار شود، دولت هم با همان دلار4 هزار تومان شروع به عرضه کالاهای مهم کند. از کارهای دیگرتخصیص یارانه به تولید داخلی است تا سود حاصل از تولید رضایتبخش شود و نقدینگی به سمت فعالیتهای احتکاری نرود. همچنین باید نحوه اطلاعدهی مراکز دولتی مانند بانکها بهبود یابد، و اطلاعات جامع را در اختیار قوه قضاییه بگذارند تا عملکرد دستگاههای مالیاتی بهبود پیدا کند. به عنوان نمونه، اگر دولت یارانه را برای افراد کم درآمد دوبرابر کند و جلوی دریافت یارانه توسط طبقات بالای درآمدی را حتی با اعمال جریمه سنگین از طبقات اشرافی که به ضرر طبقات پایین فعالیت میکنند، بگیرد، میتواند اعتماد مردم به دستگاههای دولتی و اداری را افزایش دهد.

تا ثابت شدن شرایط، جامعه خواستار اقدامات فوری است

عضو سابق هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: در این شرایط روانی که رسانههای معاند بوجود آوردهاند فشار این مشکلات به خصوص روی افراد فقیر چند برابر میشود، این شرایط را در دوره دفاع مقدس هم داشتیم؛ در شرایط کنونی خیلی مهم است که حداقل نیاز مردم را تامین کنیم، یا به جای یارانه نقدی که هر روز از ارزش آن کم میشود برای کالاهای اساسی، کالابرگ به مردم بدهیم.

واردات ضربه بزرگی به تولیدکنندگان داخلی زده است

این اقتصاددان تاکید کرد: واردات ضربه بزرگی به تولیدکنندگان داخلی زده، و با تو جه به نیاز اقتصادی کشور در زمینه واردات کالای اساسی، تولید کنندهای هم که بخواهد کالای مورد نیاز برای تولید را وارد کند با این قیمت بالای دلار دچار مشکل میشود. کاش مسئولین به نفع واردات کنندگان و ثروتمندان کار نمیکردند، اگر از همان ابتدا به تولید کننده داخلی کمک میکرد تا امروز به یک کشور صنعتی تبدیل شده بودیم. وی با بیان اینکه چرا بسیاری از طرحها به دلیل عدم تامین مالی دولت به انجام نمیرسند، ابراز عقیده کرد: دولت فکر میکند نباید در اقتصاد دخالت کند و فقط اختیار دارد خرج کند.

رزاقی با تاکید بر اینکه نفت باید به  محصول نهایی تبدیل شود، گفت: با مدیریت صحیح حتی از طریق وصول مالیات هم میشود درآمد دولت را تامین کرد، دولت میتواند با ایجاد ارزش افزوده روی نفت خام برای خود درآمد کسب کند، نفت باید تبدیل به محصول نهایی شود و میلیونها شغل بوجود آورد، با واردات زمینه شغلی خارجیها فراهم میشود، چرا استخراج نفت به قرارگاههای داخلی که توانایی و پتانسیل یادگیری این صنعت را دارند داده نشود، قرارگاههایی که حتی با تهدید آمریکا دست از تلاش برنمیدارند.

رزاقی با اشاره به سیاستهای ارزی و گمرکی آمریکا برای حمایت از تولید داخلی خود، افزود: آمریکا در سال چندین میلیارد دلار را برای تقویت تولید موادغذایی به کشاورزان خود اختصاص میدهد؛ چرا مسئولین با اختصاص دلار ارزان برای واردات، تولید کننده داخل را به قهقرا میکشند. در آمریکا هر فعالیتی که سودش بیشتر از تولید باشد آن چنان مالیاتی را روی آن وضع میکنند که سودش از تولید هم کمتر شود و اگر یک کالای خارجی تولید داخلی را ورشکست کند، روی آن کالا حق گمرک بالایی را وضع میکنند، ولی اینجا دقیقا برعکس این موضوع انجام میشود.

تا مفسدان اقتصادی در اقتصاد حضور دارند، نمیتوان در مسیر درست حرکت کرد

این اقتصاددان در پایان تاکید کرد: اعتماد مردم، دستاورد این نظام از اول انقلاب است، نباید با فعالیتهای اشرافی و بیفکرانه برخی از افراد، این سرمایه خدشهدار شود و از ارزش بیافتد. این نظام امید تمام مستضعفان دنیاست، نباید این امید را از بین برد. وقتی هنوز منافع ملی در این اقتصاد گم است و منافع یک عدهای خاص تامین میشود و روز به روز فقر و ناامیدی افزایش مییابد، اینها همه نشان دهنده این است که حتی اقتصاد لیبرالی در این سی سال به درستی اجرا نشده است، تا زمانی که مفسدان اقتصادی در اقتصاد حضور دارند، نمیتوان در مسیر درست حرکت کرد.