ترامپ باید به برجام برگردد

امضاکنندگان این نامه - که نامهای غیرمعمول بهشمار میرود - تاکید کردهاند ترامپ باید برای جلب حمایت بینالمللی با هدف مهار ایران، دوباره وارد برجام شود. آنها تاکید کردهاند که اعمال فشار و تحریمهای یکجانبه، بدون گزینههای دیپلماتیک میتواند به یک درگیری منطقهای خطرناک منجر شود.

ترامپ باید به برجام برگردد

همزمان با ورود رئیسجمهوری ایران به نیویورک برای حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، ۵۰ مقام سابق آمریکایی در نامهای خطاب به ترامپ با انتقاد از رویکرد دولت او در قبال ایران، از ترامپ خواستهاند درهای دیپلماسی را به روی ایران باز نگه دارد. امضاکنندگان نامه تاکید کردهاند ترامپ باید برای جلب حمایت بینالمللی برای مهار فعالیتهای غیرهستهای ایران، دوباره وارد برجام شود. این بیانیه اقدامی غیرمعمول بهشمار میآید و در شرایطی منتشر شده است که ترامپ خود را برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل آماده میکند. انتظار میرود ایران یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در نشست هفته جاری شورای امنیت سازمان ملل باشد. به گزارش «عصرایران» به نقل از نشریه «پولیتیکو» این نامه با عنوان «ائتلاف ملی برای جلوگیری از سلاح هستهای ایران» به امضای جمعی از شناختهشدهترین دیپلماتها و نظامیان سابق آمریکایی که در دولتهای جمهوریخواه و دموکرات کار کردهاند، رسیده است. در این نامه تاکید شده: «اعمال فشار و تحریمهای یکجانبه بدون گزینههای دیپلماتیک میتواند به یک درگیری منطقهای خطرناک، ویرانگر و مستمر با ایران منجر شود.»

جیمز کلیپر رئیس سابق اداره امنیت ملی آمریکا، مادلین آلبرایت وزیر امورخارجه اسبق آمریکا و پل اونیل وزیر خزانهداری سابق آمریکا در دوره جورج دبلیو بوش از جمله امضاکنندگان این نامه هستند. در این نامه تاکید شده رسیدن به هدف دولت ترامپ برای مهار ایران نیازمند فشار و دیپلماسی بهصورت همزمان است و برای این کار باید حمایت متحدان آمریکا را نیز کسب کرد، درحالیکه دولت ترامپ تنها به گزینه فشار یکجانبه علیه ایران تکیه کرده و با این روش نمیتوان به هدف مهار ایران رسید. به نوشته این مقامات سابق، رویکرد کنونی دولت ترامپ در قبال ایران تنها دو گزینه تسلیم و جنگ را برابر ایران قرار داده است. امضاکنندگان نامه تاکید کردهاند ترامپ باید برای جلب حمایت بینالمللی برای مهار فعالیتهای غیرهستهای ایران (سیاستهای منطقهای و حمایت ایران از گروههایی در منطقه که آمریکا آنها را تروریستی میداند) دوباره وارد برجام شود. در این نامه همچنین به ترامپ هشدار داده شده تا به ارزیابیهای خوشباورانه و تفسیرهای ناقص اطلاعاتی درباره آسیبپذیری حکومت ایران در پی فشارهای آمریکا دل خوش نکند، چون به گفته آنها با وجود فشارهای زیاد تحریمها علیه اقتصاد ایران و شواهد زیاد از افزایش نارضایتی مردم ایران، اما حکومت ایران همچنان قوی و مسلح و متحد علیه تهدید خارجی است. رئیسجمهور آمریکا در ماه مه با وجود مخالفت سایر کشورها بهویژه دیگر طرفهای هستهای خروج خود از آن را اعلام کرد و گفت که تحریمها علیه ایران را باز میگرداند. پس از آن دولت واشنگتن فهرستی از درخواستهای خودرا از تهران ارائه و اعلام کرد که اگر ایران رفتار خود را به شکلی محسوس تغییر دهد واشنگتن وارد تعامل و مذاکره با جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. امضاکنندگان این بیانیه همچنین به حمله نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ اشاره کرده و گفتند که این حمله کماکان یادآور توانایی ما در ارزیابی تاثیرات بلندمدت اقدامات آمریکا است.

ترامپ باید به عقب برگردد

همزمان با این تحولات، رئیسجمهور در پاسخ به درخواست مسوولان آمریکایی برای مذاکره با مقامات ایرانی اعلام کرد: ترامپ قبل از اینکه از گفتوگو سخن بگوید، باید به عقب برگردد. حسن روحانی در جلسه با مدیران رسانهای آمریکا گفت: ترامپ حداقل ۴ اقدام غلط انجام داد؛ خروج از برجام و نادیده گرفتن تعهدات بینالمللی، فشار به کشورها برای عدم همکاری با ما، تحریم مردم و دخالت در امور داخلی ایران. قبل از اینکه از گفتوگو سخن بگوید، باید به عقب برگردد.
برنامههای روحانی در روز اول سفر

رئیسجمهوری ایران دیروز دوشنبه علاوه بر سخنرانی و دیدار با چهرههای ارشد رسانههای آمریکایی در اجلاس صلح برای بزرگداشت نلسون ماندلا، با روسای جمهور برخی کشورها و همچنین مدیران سازمانهای بینالمللی دیدار کرد. حسن روحانی که یکشنبه شب برای حضور در هفتادوسومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل وارد نیویورک شد، علاوه بر دیدار با مدیران و چهرههای ارشد رسانههای آمریکایی، با شبکه تلویزیونی NBC آمریکا مصاحبه دارد. نشست گفتوگو با حدود ۲۰ نفر از نخبگان سیاستهای خارجی آمریکا بخش دیگری از برنامههای امروز رئیسجمهور است. همچنین روحانی با مدیر صندوق بینالمللی پول، رئیس کمیته بینالمللی المپیک و روسای جمهور بولیوی، کوبا و رئیس اجرایی دولت افغانستان هم قرار ملاقات دارد. سخنرانی رئیسجمهور در مجمع عمومی سازمان ملل در روز سهشنبه انجام میشود.

نشست وزیران خارجه ایران و ۱+۴

همزمان با حضور روحانی و ظریف در نیویورک، دومین نشست وزیرانخارجه ایران و ۱+۴ درباره برجام بعد از خروج آمریکا از این توافق بینالمللی روز سهشنبه ساعت ۳:۳۰ بامداد به وقت تهران و دوشنبه ساعت ۲۰ به وقت محلی در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار میشود. به گزارش «ایسنا» بررسی آخرین تحولات و اقدامات میان ایران و کشورهای اروپایی و نیز چین و روسیه برای حفظ این توافق از جمله دستور کارهای این نشست است. ایران و سه کشور اروپایی بعد از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشتماه سال جاری مذاکره فشردهای را برای رسیدن به یک مکانیزم جامع که در آن ایران از منافع اقتصادی برجام بهرهمند شود آغاز کردند که همچنان این گفتوگوها در سطوح کارشناسی و سیاسی و وزیران خارجه ادامه دارد و به نظر میرسد  مذاکرات حتی ممکن است تا بعد از ۱۳ آبان (موعد بعدی بازگشت تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران) ادامه پیدا کند.

با توجه به مذاکرات انجام شده میان ایران و سه کشور اروپایی تاکنون، به نظر مقدورات و محذورات قانونی و واقعی اروپا کمتر و محدودتر از آن چیزی است که تصور میشد در شرایط کنونی و بهویژه در مقابله با بازگشت تحریمهای یکجانبه آمریکا امکان بهکارگیری آنها باشد. اخیرا برخی اخبار و گزارشها از ارائه پیشنهادهای مناسبتری نسبت به قبل از سوی سه کشور اروپایی برای رسیدن به این مکانیزم خبر دادهاند که البته هنوز هیچ مقام ایرانی این خبر را تایید یا رد نکرده است. بنابراین گزارش، براساس روال گذشته بیانیه مشترکی از سوی ایران و فدریکا موگرینی نماینده ۱+۴ منتشر خواهد شد. با توجه به برگزاری این نشست یک روز قبل از سخنرانی رسمی دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل و با توجه به مواضع کشورهای اروپایی و روسیه و چین در حمایت از ادامه اجرای برجام و گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی که پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است، پیشبینی میشود شش کشور باقیمانده در برجام بیانیه سیاسی و محکمی را در حمایت از اجرای برجام و استمرار آن صادر کنند که پیامی جدی به اظهارات و مواضع احتمالی تند ترامپ علیه ایران و برجام تاکنون باشد. ترامپ سال گذشته و در اولین سخنرانیاش در مجمع عمومی سازمان ملل یکی از تندترین سخنرانیهای تاریخ روسای جمهور ایالاتمتحده آمریکا را علیه ایران ایراد کرد که در تاریخ چهل سال گذشته ایران و آمریکا بیسابقه بود. محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه سرپرستی هیات مذاکرهکننده ایران را در این نشست به عهده دارد و همچنین فدریکا موگرینی که روزهای پایانی مسوولیتش بهعنوان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را میگذراند، نماینده گروه ۱+۴ است.

دیدار برجامی ظریف و موگرینی

پیش از این دیدار، محمدجواد ظریف، صبح روز دوشنبه به وقت نیویورک با فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و رایزنی کرد. در این دیدار که پیش از نشست وزیر امورخارجه ایران و وزیران امورخارجه ۱+۴ برگزار شده است، دو طرف در ارتباط با برجام و راهکارهای حفظ آن بعد از خروج آمریکا از این توافق بینالمللی رایزنی و گفتوگو کردند.

ادامه فشارها علیه ایران تا زمان تغییر رفتار

از سوی دیگر، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با تاکید بر اینکه برجام، بدترین توافق دیپلماتیک تاریخ آمریکا بوده، گفته که تحریمها و فشارها علیه ایران تا زمان تغییر رفتار این کشور ادامه خواهد یافت. به گزارش خبرگزاری فارس، «جان بولتون» در مصاحبه با برنامه «فاکس و دوستان» شبکه فاکسنیوز به اقدام غیرقانونی واشنگتن در خروج از توافق برجام و بازگرداندن تحریمهای ایران اشاره کرد و گفت: «ما تحریمها را علیه ایران بازگرداندیم و تحریمهای بیشتری هم در ماه نوامبر (۱۳آبان) در راه هستند و ما تحریمهای دیگری را هم برای اعمال علیه این کشور پیدا خواهیم کرد تا به حکومت ایران برای تغییر دادن رفتارش فشار بیاوریم، البته نه فقط تغییر رفتار در برنامه هستهای بلکه تغییر در برنامه موشک بالستیکشان و اقدامات نظامیشان در اقصینقاط خاورمیانه (منطقه غرب آسیا) در عراق سوریه، لبنان و یمن.

واکنش هیلی

همزمان، نماینده آمریکا در سازمان ملل با طرح ادعاهایی علیه ایران گفت که رئیسجمهور کشورش قرار است در شورای امنیت سازمان ملل درباره تهدید ایران سخنرانی کند. نیکی هیلی، در گفتوگو با شبکه ایبیسینیوز در پاسخ به سوالی درباره اینکه رئیسجمهور آمریکا قرار است ریاست نشستی در شورای امنیت درباره ایران را برعهده داشته باشد و اینکه مقامات ایران گفتهاند با آمریکا مقابله خواهند کرد، گفت: آنها تا جایی که بخواهند میتوانند با ما مقابله کنند اما مشکل اینجاست که آنها دوست ندارند درباره هشدارهای ما به آنها صحبت کنیم. ما درباره آزمایش موشکهای بالستیک به آنها هشدار دادهایم. ما حمایت از تروریسم را به آنها گوشزد کردیم. ما درباره فروش سلاح نیز هشدار دادهایم و آنها این کار را دوست ندارند. هیلی در ادامه ادعاهای بیاساس خود گفت: بدتر از همه این است که ما مانع رسیدن صدها میلیارد دلار به آنها شدهایم که آنها را قادر به انجام چنین نقضهایی میکند، بنابراین اقتصاد آنها درحال آسیبدیدن و قراردادهای آنها با دیگران درحال نابود شدن است. او همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه متحدان آمریکا کماکان خواهان حفظ توافق هستهای با ایران هستند، مدعی شد: از نظر من اگر شما به فعالیت اروپاییها نگاه کنید قراردادهای آنها درحال فروپاشیدن است. آنها درحال خارج شدن از این قراردادها هستند، زیرا شاهد هستند که چهچیزی درحال اتفاق افتادن است. نیکی هیلی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا اظهار کرد: فکر نمیکنم که رئیسجمهور (ترامپ) مخالفتی با آن داشته باشد. رئیسجمهور ایران تاکنون درخواستی نداده است اما اگر وی خواستار این دیدار شود از نظر من رئیسجمهور بهطور جدی آن را بررسی خواهد کرد.

توافق هستهای باید حفظ شود

در شرایطی که مقامات آمریکا صحبت از توافق جدید با ایران میکنند، نخستوزیر انگلیس با بیان اینکه ایران به برجام پایبند بوده است، گفت: تمام طرفهای توافق هستهای بر این باوریم که این توافق باید حفظ شود. به گزارش «ایسنا» ترزا می، در گفتوگو با شبکه سیبیاس نیوز، تاکید کرد که به اعتقاد وی ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای پایبند بوده است و توافق باید به قوت خود باقی بماند. ترزا می افزود: طبق آن چیزی که میبینیم باور داریم که ایران به تعهداتش عمل میکند. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باید حفظ شود. موضوع پایبندی ایران به این توافق چیزی است که من نظری متفاوت از رئیسجمهور ترامپ دارم. او همچنین گفت: ما با آمریکا در این مورد که دیگر جنبههایی در رفتار ایران وجود دارد که باید به آنها نیز رسیدگی کرد، موافق هستیم. همچون موشکهای بالستیک و عملکرد ایران در منطقه. اینها موضوعاتی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.