خارج شدن بازار میوه از کنترل/ قیمت‌ها اوج گرفت

قیمت میوه در بازار با سرعت عجیبی پیش میتازد. اگر این افزایش قیمتها مربوط به میوههای وارداتی بود که باید ارز میپرداختیم، حرفی نبود؛ چراکه این روزها افزایش قیمت ارز بهانه بزرگی برای بسیاری از گرانیها شده است، اما همه میوههایی که در بازار به قیمتهای نفسگیر عرضه میشود، همه تولید داخل است، تولید وطنی، کشاورزان چند کیلومتر آن طرف تر تولید کردند و همان محصول الان در بازار داخلی خودمان عرضه میشود، اما با قیمتهای بسیار بالاتر.

این را هم بدانیم که ایران در تولید میوه جایگاه نخست خاورمیانه و شمال آفریقا را دارد. بیش از ۱۸ میلیون تن میوه در کشور تولید میشود. تنوع آب و هوایی هم این امکان را داده از هر نوع میوه و سبزی و حتی موز که اشتیاق زیادی برای واردات آن است، در داخل تولید میشود.

سرانه تولید میوه در دنیا ۸۰ کیلوگرم، اما در کشور ما ۲۰۰ کیلوگرم است؛ یعنی حدود سه برابر. ایران جایگاه هشتم تولید میوه در دنیا را دارد. ایران در تولید چندین میوه ازجمله خرما و انار جایگاه نخست دنیا را دارد، اما سوال این است که چرا قیمتها همچنان افزایشی است و مردم هم توان خرید ندارند؛

دلیل برای گرانی میوه در بازار

نخست اینکه نظارت بر بازار تعطیل است، هیچ کسی علی رغم وظیفهای که برایش تعریف شده از بالا بودن قیمت میوه در بازار نمیپرسد از ستاد تنظیم بازار گرفته تا سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و دیگر نهادهای نظارتی. مغازهدار حق خودش میداند که هر قیمتی را که اراده کند روی میوهها برچسب بزند و خریدار مجبور است، خودش را با شرایط سازگار کند. بخرد یا نخرد!

جالب است علاوه بر نهادهای مسئول، اتحادیههای مختلفی برای این کار تعریف کردهاند، از جمله اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، اتحادیه تولیدکنندگان کشاورزی، اتحادیه واردکنندگان و صادرکنندگان میوه و از این قبیل.

دلیل دوم افزایش قیمت میوه، صادرات با بالا رفتن نرخ ارز در ماههای اخیر است، ظاهرا صادرات برای صادرکنندگان مزه کرده و آنها بدون اینکه نیاز داخل را بسنجند، اقدام به صادرات میکنند، چون چند برابر شدن نرخ ارز سود سرشاری را نصیب آنها میکند و آیا مسئولانی که مجوز چنین صادراتی را میدهند، نباید به فکر مردم باشند؟ آیا بهتر نیست به جای اینکه مجبور شویم واردات کنیم، همین تولید داخل را تنظیم کنیم تا نیازی به واردات نباشد؟

دلیل سوم قیمت تمام شده بالای محصولات کشاورزی در کشور است. کشاورزان کشور به جهت عقب ماندگی در مکانیزاسیون کشاورزی، عدم استفاده از بذرهای اصلاحشده، عدم ورود تحقیقات به حوزه کشاورزی، هزینههای حمل بالا، عدم استفاده از ظرفیتهای دانش آموختگان بخش کشاورزی، محصول را با هزینه بالا تولید میکنند؛ بنابراین زمانی که پای این محصول به بازار میرسد، بالقوه قیمت بالایی دارد و همه اینها را باید مصرفکننده بپردازد.

دلیل چهارم دلالی در بخش کشاورزی است که دلالان از مزرعه گرفته تا رسیدن به دست مصرفکننده با این محصولات همراه هستند. از مزرعه تا میادین ترهبار، داخل میادین ترهبار، از میادین تا مغازهها و همچنین در بخش تأمین نهادههای کشاورزی همواره وجود دارد.

در یک تحقیق مشخص شده برخی محصولات کشاورزی از مزرعه تا رسیدن به دست مصرفکننده ۳۰۰ درصد، یعنی سه برابر افزایش قیمت پیدا میکند. موزهای وارداتی هم در داخل میادین میوه و ترهبار از نیمه شب تا صبح برخی موقع تا ۵ دست بین دلالها میچرخد و همه اینها قیمت را بالا میبرد.

آخرین قیمت میوه و سبزی در بازار به این شرح است:

این قیمتها از منطقه جنوب شهر تهیه شده و قیمت در مناطق بالاتر شهر تهران بسیار بیشتر است.