آینده ارزهای دیجیتال در ورای تهدیدها و تحریم‌ها

به طور کلی ارزهای دیجیتال باعث افزایش شمولیت مالی، افزایش اثربخشی و کارایی بازارهای مالی، افزایش شفافیت و سرعت تراکنش و کاهش هزینه در پرداختهای خرد میگردند. اگرچه در خصوص تهدیدی که اینگونه ارزها بر ثبات مالی دارند همچنان بحثهایی وجود دارد و طبق گزارش اخیر موسسه «کمپجینی» بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل عدم اعتماد کافی به داراییهای دیجیتال، نوسانات شدید و مسائل مربوط به مقیاسپذیری، در حال حاضر نمیتوانند به عنوان ابزار مبادله یا ذخیره ارزش مورد استفاده قرار بگیرند، اما کشورهای مختلف در حال مقررات گذاری برای ارزهای دیجیتال و معرفی ارز دیجیتال ملی خود هستند.

رمز ارز ملی را میتوان جز دسته استیبل کوینها با پشتوانه فیات طبقه بندی کرد. در این نوع ارزها اعتماد به یک سازمان مرکزی مطرح میشود که این مسئله کاملا بر خلاف جنبه غیر متمرکز بودن است. اما کشورهای مختلف هریک انگیزههای اقتصادی متفاوتی برای عرضه ارز دیجیتال ملی دارند.

هدف سوئد از راه اندازی «ای- کرون» افزایش در کارایی و امنیت و کاهش در هزینهها و ریسک در سیستم پرداخت است. روسیه نیز سال گذشته «کریپتو روبل» را معرفی و ادعا کرده است این رمزارز میتواند برای کاهش اثرات تحریمهای غرب موثر باشد. ترکیه نیز رمز ارز ملی خود به نام «ترک کوین» را معرفی کرده است. همچنین کامبوج با وجود رشد اقتصادی قابل توجه، ارز دیجیتال ملی خود با نام «انتپی» را معرفی کرده است. هدف کامبوج سوار شدن بر موج تکنولوژی و بهرهگیری از فناوریهای جدید مالی در جهت توسعه و پیشرفت بوده است. چشمانداز کامبوج برای ارز دیجیتال ملی ایجاد پل ارتباطی بین پرداخت با رمزارزها در جهان و فراهم کردن بستری است که قابلیت کنار زدن ویزا و قرار گرفتن در موقعیت اصلیترین ابزار پرداخت در دنیا را دارد.

ونزوئلا نیز پیشگام در معرفی رمز ارز ملی، با هدف دور زدن تحریمهای آمریکا، «پترو» را معرفی کرد. این ارز دیجیتال که با پشتوانه نفت بود از همان ابتدا با شکست روبرو شد. زیرا این رمز ارز بلافاصله توسط آمریکا تحریم شد. ایران نیز با هدف مقابله با تحریمهای امریکا اعلام کرده که قصد راه اندازی رمز ارز ملی خود را دارد و بنا بر آنچه اخیرا اعلام شده است پشتوانه این ارز دیجیتال ریال است. اما به نظر میرسد رمزارز ملی بیشتر راهکار مناسبی برای استفاده از سایر مزایای پول دیجیتال نظیر کاهش هزینهها در پرداخت خرد مناسب باشد تا راهکاری برای دور زدن تحریمها... زیرا تحریم یک رمز ارز با پشتوانه ریال کار دشواری به نظر نمیرسد.

در ایران با افزایش تورم و کاهش چشمگیر ارزش ریال، بسیاری از افراد در یکسال اخیر به نگهداری داراییهای دیجیتال روی آوردهاند. این اتفاق علیرغم نوسانات بسیار زیاد ارزهای دیجیتال رخ داده است. اخیرا ارزهای دیجیتال با کاهش چشمگیر قیمت روبرو بودهاند و بسیاری از ارزهای دیجیتال کاهشهایی در محدوده ۵ تا ۱۵ درصد را تجربه کردند. دلایل مختلفی در این کاهش قیمت دخیل بودهاند. از جمله این دلایل میتوان از سیاستهای سختگیرانه بانکهای مرکزی و مقرراتهای جدید نظیر تصمیم کمیسیون بورس ایالات متحده مبنی بر دریافت مالیات از چندین ICO و یا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نام برد. اگر چه دلایل فنی نیز مانند انشعاب بیت کوین کش و ایجاد دو زنجیره جداگانه به نامهای بیت کوین ایبیسی (Bitcoin ABC) و بیت کوین اس وی (Bitcoin SV) در این روند نزولی بی تاثیر نیستند.

اما تمرکز رگولاتور بر فرآیند KYC و پلتفرمهای تریدینگ در صرافیها باعث شده تا صرافیها برای جلوگیری از تحریمهای آمریکا به مشتریان با IP کشور ایران یا پاسپورت ایرانی اخطار دهند. اگر چه در گذشته نیز تحریمهای آمریکا باعث مسدود شدن داراییهای دیجیتال ایرانیان در صرافیهای خارج از کشور نظیر بیت مکس و بیترکس شده است. سایت blockchain.com و اپلیکیشنهای تریدینگ نیز اخیرا به دلایل تحریمهای آمریکا علیه ایران پیامهای تایید شماره همراه را به شمارههای ایرانی ارسال نمیکند. این مسئله به اصل غیر متمرکز بودن پلتفرمها و مستقل بودن سیستمها غیر متمرکز و بلاکچین از دولتها خدشه وارد کرده است.

اما این نکته بسیار مهم است که افراد و کسب و کارهایی که تحت حوزه قضایی دولت آمریکا هستند نگران تحریمهای آمریکا هستند و آمریکا نمیتواند تمام افراد جهان را در لیست تحریم خود بگنجاند. بنابراین بیت کوین یا سایر کریپتوکارنسیهای پذیرفته شده در سطح جهان همچنان خارج از دستور هر حاکمیتی به راه خود ادامه میدهند.