مسیر جایگزین برای خروج تهران از بن‌بست

اشکال نخست این نوع درآمد شهری ناپایداری است و چون درآمدهای حاصل از این منبع وابسته به چرخههای اقتصادی مسکن است میتواند حجم آن تغییر کند و با نوسان همراه باشد. علاوه بر این امکان برنامهریزی بلندمدت و منظم را برای دخلوخرج شهر سلب میکند. چراکه در دورههای رکود درآمد حاصل از این محل کاهش پیدا میکند و بهتبع بودجه سالانه شهرداریها دچار کسری میشود و شهرداری به دلیل بدهکاری از پروژههای حیاتی و ضروری چشمپوشی میکند.

در مقابل در دورههایی از چرخه تجاری بازار مسکن که رونق اتفاق میافتد و ساختوساز افزایش پیدا میکند، منابع شهر دچار اضافه درآمد میشود در نتیجه مدیران شهری به خرجتراشی و اجرای پروژههای غیرضرور و بعضا نمایشی در شهر روی میآورند. تجربه نشان دادهاست که این پروژهها غالبا ابرپروژهها هستند و منابع زیادی را به سمت خود جذب میکنند و متاسفانه در دورههای رکود در اولویت تامین مالی قرار میگیرند. اما سومین اشکال این نوع تامین مالی وابسته به ساختوساز این است که ساختوساز غیر هدفمند را تحریک میکند، باعث افزایش ظرفیت جمعیتپذیری شهرها خارج از حد و گنجایش شهر میشود و نهایتا این گسترش جمعیتپذیری اشکال چهارم یعنی ایجاد فشار به فاکتورهای زیستمحیطی شهر همچون آب را شکل میدهد. با نگاهی به مجموعه این اشکالات، میثم بصیرت، کارشناس شهری معتقد است شهر تهران در این دوره نیاز دارد که سکاندار اداره پایتخت بر خلاف دورههای گذشته خود را در قامت مدیر عمرانی تصور نکند. او تاکید دارد شهردار جدید پایتخت باید تصویر جدیدی از تهران را ارائه دهد که در عوض یک کارگاه بزرگ ساختمانی، پهنه شهری فعال و سرزندهای برخوردار از شهروندانی سالم و اجتماعات محلی پرشور، شکوفا و پررونق است. شهردار تهران به این سان، مسوول مدیریت حوزههای اجتماعی، زیستمحیطی و اقتصاد شهری نیز خواهد بود و این موضوعات را بهعنوان ماموریتهای اصلی خود منظور خواهد کرد.

بصیرت در عین حال عنوان میکند شهردار جدید تهران درک کاملی از ضرورت توسعه دیپلماسی شهری تهران و ارتقای جایگاه فراملی شهر تهران در شبکه بینالمللی شهرها دارد. از این طریق است که شهردار جدید تهران میتواند یک دیپلمات شهری موفق و سفیر شهروندان تهران باشد و میتواند به محرومیتها و تحریمهای خودخواسته مدیریت شهری تهران که ناشی از ضعف دانش و ناتوانی در حضور و نقشآفرینی در سطح جهانی است پایان دهد. این کارشناس همچنین با اشاره به بحرانی بودن شرایط تهران و ضرورت نجات فوری آن، اعتقاد دارد یکی از ویژگیهای مهم شهردار جدید تهران استراتژیست بودن آن است. چراکه تهران بیش از اینکه به «مدیر اجرایی» نیاز داشته باشد به شهرداری استراتژیست نیاز دارد که بتواند برای عبور از گردنههای سخت مالی تهران به ارائه نقشه راه مشخصی بپردازد.