بدهی ۵۶۰۰ میلیارد تومانی یارانه قبلی را فراموش کرده‌اند

چندیست محمود احمدینژاد سفرهای استانی خود را دوباره آغاز کرده و بنا بر موضوعات مطرح در جامعه، به فضاسازی علیه دولت میپردازد. این بار نیز با بالابردن تابلوی افزایش یارانه، بنا را بر توصیههای غیرکارشناسی برای بودجهبندی و افزایش نجومی یارانهها در راستای دستیابی به منافع موهوم خود قرار داده است. همزمان با اعلام جزئیات بودجه سال آینده و تاکید رئیس سازمان برنامه و بودجه بر تداوم یارانه نقدی 45هزار و 500تومانی در سال 98، احمدینژاد در سخنانی در جمع مردم سنندج اعلام کرده است که میشود یارانه کنونی را تا 20برابر افزایش داد! پس از آن نیز برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواستار افزایش یارانهها در سال آینده شدهاند. امری که با نگاهی واقعبینانه به شرایط ویژه اقتصادی کشور در شرایط تحریم نفتی و از دسترفتن برخی منابع اثرگذار در بودجه به دلیل تحریمهای مختلف، غیرممکن خواهد بود. در این میان آنچه توسط محمود احمدینژاد و افراد دیگر نادیده انگاشته میشود، ارائه راهکارهای عملیاتی برای افزایش یارانه است. اینگونه اظهارات غیرکارشناسی در هر تریبون قابل دسترس، تنها میتواند به افزایش نارضایتی از دولت در میان اقشار جامعه منجر شود.

افزایش سرسامآور نرخ انرژی؛ نتیجه افزایش یارانهها

محمدباقر نوبخت درباره اظهارنظر برخی از مسئولان سابق کشور پیرامون افزایش میزان یارانهها گفت: مردم ما فهیمتر از آن هستند که با حرفهایی که مبانی درست محاسباتی نداشته و یا با فروضی مطرح شود که این فروض قابل انجام نیست، تحت تاثیر قرار گیرند. به گزارش ایلنا، رئیس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: همین ۴۵هزار و 500تومان با همان ارقام قبلی بالغ بر پنج هزار و ۸۰۰میلیارد تومان بدهی به بانک مرکزی برای دولت باقی گذاشته است. او تاکید کرد: مرتبا بانک مرکزی در حال پیگیری این مطالبات از دولت است و دیوان محاسبات پرونده تشکیل داده است. نوبخت تاکید کرد: دولت باید کسری پنج هزار و800میلیارد تومانی که دولت قبل برای پرداخت همین ۴۵هزار و 500 تومان برایمان باقی گذاشته بپردازد، پس چطور میشود این مبلغ را به این بدهی که دولت قبل گذاشته، اضافه کرد؟ در همین باره رئیس دفتر رئیس جمهوری نیز گفت: این مسئول سابق کشور حرفهای مختلفی میزند. اگر شما همه حرفهای او را در نظر بگیرید اولا بسیار متضاد است دوم اینکه با عملکرد گذشته خود او در تناقض است. محمود واعظی تاکید کرد: این فرد یک عوامفریبی را شروع کرده است و فکر میکند در شرایطی که یک جنگ اقتصادی شروع شده است و قبول هم داریم قشری از مردم در مضیقه هستند، میتواند با شعار و اینطور مسائل خود را مطرح کند. آنچه در این میان مهم به نظر میرسد، این است که در ارائه ارقام گوناگون برای یارانه نقدی، بهتر است افراد راهکارهای عملیاتی خود را نیز ارائه دهند. بر اساس قانون هدفمندی یارانهها، منابع حاصل از اصلاح قیمت حاملهای انرژی باید در حوزههای توزیع نقدی و غیرنقدی یارانه، تولید و بخشهای عمرانی و هزینههای دولت هزینه شود. اکنون تنها پرداخت یارانه 45هزار و 500تومانی و افزایش یارانه برخی خانوارهای نیازمند، ماهانه 4100میلیارد تومان برای دولت هزینه به دنبال دارد؛ بدون در نظر گرفتن آفت افزایش نقدینگی که بیماری کنونی اقتصاد ایران است، با یک حساب سرانگشتی میتوان دریافت که در صورت افزایش یارانه تا 910 هزار تومان (پیشنهاد احمدینژاد) هزینههای دولت سر به فلک خواهد کشید. در این صورت دولت راهی نخواهد داشت مگر آنکه میلیونها نفر از یارانهبگیران را حذف کرده یا آنکه قیمت حاملهای انرژی را که منبع اصلی یارانهها هستند به طرز سرسامآوری افزایش دهد.

توزیع عادلانه یارانه با حذف پردرآمدها

آنچه دولت در شرایط کنونی به آن نیاز دارد، ارائه راه حلهای عملی برای شناسایی نیازمندان حقیقی در راستای توزیع عادلانه یارانههاست. در همین ارتباط مرکز پژوهشهای مجلس با بررسی عمکرد پنج ماهه هدفمندی یارانهها و آسیبشناسی آییننامه اجرایی آن(موضوع تبصره 14 قانون بودجه سال 1397)اعلام کرده است: «در تبصره 14 اعتبار مربوط به یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها 300هزار میلیارد ریال در نظر گرفته شده است. این موضوع همچنانکه در متن تبصره هم به آن اشاره شده به این معناست که دولت باید تعداد یارانهبگیران را از 76میلیون نفر به 56میلیون نفر برساند، البته با توجه به اجازه قانون مبنی بر امکان جابهجایی منابع تا سقف 10درصد از سایر ردیفهای جدول تبصره 14 برای اعطای یارانه نقدی و غیرنقدی و همچنین اجازه پرداخت بخشی از 110هزار میلیارد ریال مازاد بر سقف منابع دریافتی حاصل از فروش فرآوردههای نفتی موضوع ردیف(1) جدول تبصره 14 به پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی، عملا قانونگذار خود اجازه عدم حذف دهکهای بالای درآمدی را به دولت داده است. پایان پنجماهه نخست سال گزارشی درباره حذف سه دهک بالای درآمدی توسط دولت ارائه نشده است.» همچنین تا پایان پنج ماهه نخست سال وصول منابع هدفمندی ۳۷۷هزار میلیارد ریال بوده که از این مبلغ ۱۷۸هزار میلیارد ریال به یارانه نقدی و غیرنقدی اختصاص یافته است.این به معنای انحراف حدود ۵۰هزار میلیارد ریالی از مقدار مصوب پنج ماهه پرداخت یارانه نقدی است که حتی با در نظر گرفتن مجوز جابهجایی ۱۰درصدی بین ردیفها نیز این انحراف وجود خواهد داشت.