سناریوهای سنگ‌آهن برای سال جدید

یکی از موضوعات مهمی که بر رویههای قیمتی در بازار جهانی سنگآهن تاثیرگذار بوده و خواهد بود، مساله محیط زیست و چالشهایی است که تولید سنگآهن و فولاد را درگیر آن میکند، در واقع ارتباط میان محیط زیست و سطح تولید فولاد و سنگآهن به این بستگی دارد که وضعیت محیط زیست چگونه باشد و علاوه بر آن سیاستهای سیاستگذاران در چند سال اخیر بیشتر به سمت حفاظت از محیط زیست رفته است موضوعی که میتواند «سطح و اندازه تولید» و «راندمان تولید» را تحتالشعاع خود قرار دهد. طبیعی است که تولیدکنندگان فولاد و سنگآهن هرساله با بالابردن سطح تولید به دنبال کسب سود بیشتر باشند و در ادامه باز هم طبیعی است که چین بهعنوان بزرگترین کشور تولیدکننده و مصرفکننده فولاد و سنگآهن در معرض بیشترین آلودگیهای محیط زیستی نیز باشد.

اما این کشور اخیرا و در آستانه سال جدید و با بستن پرونده سال ۲۰۱۸ چه سیاستهایی را بیشتر در دستور کار خود قرار خواهد داد؟

قبل از پرداختن به این موضوع باید روی قوانین زیست محیطی چین در مقابل بازارهای سنگآهن و فولاد مروری داشته باشیم، در اینباره قوانین زیست محیطی همچنان پابرجاست، ولی تاکید بیشتری روی موضوع آلودگیهای محیط زیستی ناشی از کک در چین وجود دارد تا موضوع فولادسازی. این به آن معنا است که چین در سال ۲۰۱۹ در مصرف خوراک کوره بلند نظارت بیشتری خواهد داشت؛ روش «کوره بلند» یکی از رایجترین روشهای تولید فولاد در سطح جهانی و در ایران است، کوره بلند کورهای عمودی است که در کارخانههای ذوب فلز برای استخراج فلز، به ویژه آهن، از سنگآهن استفاده میشود. در واقع کوره بلند بهعنوان اصیلترین روش جداسازی آهن یا فولاد از سنگآهن شمرده میشود.

چین در سال جدید نظارت بیشتری به فعالیت خوراک کورههای بلند خواهد داشت، در ادامه موضوعی که مطرح میشود بحث «خوراک کورههای بلند» است؛ خوراک کوره بلند میتواند سنگآهن لامپ (سنگآهن دانهبندی شده درشت دانه) باشد، میتواند گندله (ماده اولیهای که در فرآیند احیای مستقیم تبدیل به آهن اسفنجی ۹۱ تا ۹۷ درصد استفاده میشود) یا میتواند سنگآهن دانهبندی (سنگآهنی که باطله زیادی ندارد و ناخالصی کمتری دارد و عیار آهنی بالایی دارد) باشد. گفتوگو با کارشناسان بازارهای سنگآهن نشان میدهد، سیاستهای چین در ارتباط با مسائل زیستمحیطی این است که در سال ۲۰۱۹ (حداقل در ۶ ماه دوم) در جهتی حرکت کند که بازار مصرف «گندله» در این کشور بیشتر از «لامپ» رونق داشته باشد، در واقع این خبر یکی از نویدهایی است که از خلاصه نشست مای استیل که هفته گذشته و در جهت جمعبندی سال ۲۰۱۸ برگزار شد، میتوان استخراج کرد. در سال ۲۰۱۸ شاهد آن هستیم که قیمت پریمیوم گندله (اختلاف قیمت گندله با هر ماده سنگآهنی دیگری) در طول ماههای آگوست و سپتامبر به شدت افزایش پیدا کرد، ولی پس از آن و در ماه اکتبر و نوامبر و در حال حاضر در ماه دسامبر قیمت آن کاهش یافته است.

این در حالی است که روند قیمتی در بازار فولاد جهانی به دلیل قرارگیری در ماه زمستان به شکلی است که بیشتر فولادسازان ترجیح میدهند «سنگآهن دانه درشت لامپ» استفاده کنند، به این دلیل که قیمت آن از «گندله» ارزانتر است. پیشبینیها و برآیندی که از اتفاقات مهم اخیر در بازارهای سنگآهن و فولاد شده است نشان میدهد تمرکز فولادسازی در سال آینده به سوی «ککشوندگی» است در واقع در این روش بهصورت مستقیم گندله یا سنگآهن دانه درشت لامپ را به کوره بلندتزریق میکند. کارشناسان بر این باورند که اتفاقی که در سال ۲۰۱۹ خواهد افتاد این است که چین در رابطه با تولید و مصرف کک بیشتر نظارت خواهد کرد، به این معنا که سعی خواهد کرد از زغال با کیفیت در جهت حفاظت از محیط زیست استفاده کند و تولیدات داخلی خودش را هم به همین سمت سوق دهد.

از سوی دیگر سال ۲۰۱۹ وضعیت بازار گندله به علت خوراک ورودی به کارخانههای کوره بلند نسبت به سال ۲۰۱۸ مقداری بهتر است، اما این به این معنا نیست که قیمت گندله در سال ۲۰۱۹ بالاتر از سال ۲۰۱۸ خواهد رفت. در سال ۲۰۱۸ شاهد آن هستیم که قیمت گندله تا ماه آگوست و سپتامبر بهصورت هیجانی از قیمت ۱۵۰ دلار افزایش پیدا کرد؛ ولی معدل سال ۲۰۱۸ را که از نظر بگذرانیم غیر از ۲ تا ۳ ماهی که قیمت افزایش پیدا کرد، پس از آن قیمت افزایش زیادی نداشت و قیمت گندله سی.اف.آر در چین در حول و حوش ۱۱۰ تا ۱۲۰ دلار ماند. پیشبینی میشود که در سال ۲۰۱۹، شاید قیمت گندله در چین به رقم بالای ۱۵۰ دلاری که در بازههای زمانی در سال ۲۰۱۸ رسید نرسد، ولی قیمت معدل سال از کل سال ۲۰۱۸ بالاتر خواهد بود به این دلیل رقم ۱۲۰ دلار معدل سال قیمت گندله تحویل چین خواهد بود، در صورتی که در سال ۲۰۱۸ با توجه به افت قیمتی که اخیرا اتفاق افتاده است معدل سال بیش از ۱۱۵ دلار نخواهد بود.