کاهش درآمدهای سوداگری با سود ماه‌شمار

در همین زمینه نیز روز گذشته مدیرکل مقررات بانکی بانک مرکزی، حذف سود روزشمار در تمامی بانک‎ها را الزامی اعلام کرد. آنطور که غنیآبادی گفته است اعمال محدودیت بر چکهای تضمین شده، وجوه و پایانههای فروشگاهی از جمله سیاستهای امسال بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی خواهد بود. در مورد اینکه بانک مرکزی چه هدفی را از این مصوبه دنبال میکند باید بگویم این مصوبه بهانهای است برای اینکه بانک مرکزی بتواند بازارهای مختلف از جمله ارز، سکه، بورس و... را آرام کند، از رفتارهای سوداگرانه و دلالبازیها جلوگیری کند و بتواند پایداری پسانداز و ماندگاری سپردهها را افزایش دهد. دیگر اینکه، بههرحال بانکها هزینه زیادی را پرداخت میکنند و دلالها با استفاده از این فرصت، با پول بانکها برای خودشان کار میکنند و عملا پولها در شعبه قرار ندارد. اگر دلالان همان روزی که پول را برداشت میکنند به بانکها برگردانند، سود کامل آن را میگیرند و بنابراین هم بانکها بر مبنای منابع تسهیلات میدهند، یعنی حجم نقدینگی را افزایش میدهند و هم دلالان در بازار با این پول تجارت میکنند. در واقع نقش دوگانه پول اتفاق میافتد که این موضوع روی نقدینگی در جریان به صورت نامشروط تاثیر میگذارد و تورمزا خواهد بود. علاوه بر این موارد، هزینه عملیاتی بانکها نیز افزایش پیدا میکند. اما اگر قرار باشد به حداقل مانده در ماه سود تعلق بگیرد، قیمت تمامشده پول کاهش پیدا میکند و بر درآمد عملیاتی بانکها تاثیر میگذارد. اینکه گفته میشود درنتیجه این اقدام، سرمایهگذاری در بانکها کاهش مییابد، من مخالف این موضوع هستم. وقتی دلالان در حال استفاده از فضای ناسالم بانکها هستند، هم از سود بانکی استفاده میکنند و هم یک سودآوری کاذبی را در خارج از بانک ایجاد میکنند و از طریق نوسانگیری منافعی را عاید خودشان میکنند و این موضوع درحالی اتفاق میافتد که وجوهی نزد بانکها وجود ندارد و اگر این سوداگری از بین برود، درآمدهای اتفاقی و سوداگری خارج از بانکها کاهش پیدا میکند. هدف نهایی و غایی بانک مرکزی کاهش سود اعتبارات و کاهش هزینههای مالی در قیمت تمامشده کالا و خدمات به منظور پایین آوردن تورم و رونق اقتصادی است. ولی قطعا وقتی قیمت تمام شده پول بانکها کاهش پیدا میکند، ممکن است بانک مرکزی بانکها را مکلف کند که نرخ سود تسهیلات را در آینده پایین بیاورند. تاکنون بانک مرکزی دنبالهرو بازار بود، در تمام دنیا وقتی تورم بالا میرود نرخ سود را کاهش میدهند، اما ما برعکس عمل میکردیم. ولی الان بعضی از سیاستهای پولی و مالی و ابزارهایی که توسط بانک مرکزی برای مدیریت نقدینگی بهکار گرفته میشود منطق خاصی دارد. آثار و شواهد این گفته را میتوان در آرامش این روزهای بازار ارز نیز مشاهده کرد. همانطور که مسئولان دولتی گفتهاند بالاخره توانستهاند بازار را آرام کنند و اکنون نرخ ارز وارد فاز تعادل شده است.