پیام یک نظرسنجی درباره «مسکن»

این نظرسنجی یک پرسش را مطرح میکند و آن «چشمانداز تورم مسکن در سال آینده» است. سوالی که در نظرسنجی از طیفهای مختلف فعال در بازار مسکن پرسیده شده این است: «قیمت مسکن در سال ۹۸ چه روندی خواهد داشت؟» نزدیک به نیمی از پاسخدهندهها به این پرسش اعلام کردهاند: قیمت مسکن در سال آینده کاهش پیدا میکند. نزدیک به ۴۰ درصد دیگر نیز معتقدند: سال آینده ثبات قیمتی در بازار مسکن برقرار میشود.

به این ترتیب فقط ۱۶ درصد از افراد شرکتکننده در نظرسنجی بازار مسکن، انتظار افزایش قیمت را برای سال آینده دارند. این نظرسنجی توسط بهروز ملکی انجام شد. بررسی پاسخهای غالب ارائه شده به این نظرسنجی حکایت از آن دارد که فضای روانی و انتظارات در بازار مسکن شهر تهران، از تداوم رشد قیمت پشتیبانی نمیکند. هر چند ممکن است نگاهی که عمدتا سنتیهای بازار ملک به روند قیمت دارند، برداشت آنها از رکود و رونق معاملات است به این معنا که رکود معاملات را همان کاهش قیمت میدانند و زمانی که بازار خرید و فروش ملک رونق میگیرد، تصور و انتظار افزایش قیمت را دارند. اما از آنجا که در این نظرسنجی، خریداران، فروشندهها، کارشناسان اقتصادی، صاحبنظران بخش مسکن و همچنین سازندهها، سرمایهگذاران ساختمانی و واسطههای بازار ملک شرکت کردهاند، میتوان گفت تصویری که این مقیاس کوچک از جمعیت فعال بازار مسکن نسبت به آینده قیمت آپارتمانهای شهر تهران دارد، جو کلی بازار را نمایندگی میکند. طی ماههای اخیر اگر چه بازار معاملات مسکن در وضعیت شبهرکود قرار داشت اما این رکود نتوانست جلوی رشد شدید قیمتها در بازار املاک تهران را بگیرد. حالا اما، انتظارات برگشته است. مخاطب اصلی این پیام مبنی بر تغییر نگاه به آینده قیمت مسکن، عوامل فروش آپارتمان است. عوامل فروش را میتوان ترکیبی از سازندهها، فروشندههای تازه وارد آپارتمانهای دارای عمر بنای بالا و همچنین واسطههای بازار ملک برشمرد. طی ماههای آینده، سطح قیمتهای پیشنهادی در فایلهای ملکی در بازار مسکن تهران است که میتواند تعیینکننده سرنوشت بازار معاملات ملک باشد.

با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد عوامل فعال در بازار مسکن انتظار دارند سال آینده فرآیند رشد قیمت مسکن کاملاً متوقف شود و حتی تغییرات قیمتی شیب منفی بگیرد، در این صورت اصرار بر افزایش ماهانه محسوس قیمت فروش، تنها یک نتیجه میتواند داشته باشد و آن تمدید رکود در بازار معاملات مسکن است. خریداران مصرفی به شکل گسترده از بازار مسکن خارج شدهاند و جمعیت تقاضای سرمایهگذار نیز کم شده است.با تثبیت قیمت مسکن در این مقطع، تنها گروهی که شاید مجددا به صحنه معاملات ملک برگردد، بخشی از تقاضای مصرفی یعنی خانهاولیها هستند که موعد دریافت وامشان فرارسیده است.