تلاش اروپا برای حفظ برجام کمتر از اشتیاق آمریکا برای تحریم ایران

به نقل از واشنگتن پست، از زمانی که ترامپ در ماه مه اعلام کرد از معاهده اتمی برجام بیرون میرود، دولتهای اروپایی بهدنبال حفظ این قرارداد و ادامه تجارت شرکتهایشان با ایران بودند. اروپا در این هفته یک سیستم تجاری ساخت که توسط آن میتواند به بیشتر شرکتهایَش اجازه دهد تحریمهای آمریکا را دور بزند.

ولی این تلاش اروپا در مقایسه با اشتیاق آمریکا برای فشار بر شرکتهای این قاره برای قطع رابطه با ایران ناچیز است.

مایکل توکاس، دبیرکل اتاق بازرگانی آلمان و ایران گفت: «از طرف دوستان آمریکایی ما علاقه بیشتری برای ایجاد مشکل وجود دارد».

بهگفته توکاس، مشکلات از فشار مستقیم مقامات آمریکا بر شرکتهای اروپایی ناشی میشود. « آنها روی ترس زندگی میکنند».

توکاس که سازمانش به شرکتهای آلمانی سهم قابل توجهی از تجارتشان را در ایران میدهد، گفت میداند مقامات آمریکایی حداقل با 20 نفر شخصاً دیدار و آنها را مجبور به کند کردن عملیاتهایشان در ایران کردهاند.

وی گفت با برخی از این شرکتها با لحنی دوستانه در مورد اهمیت رابطه آلمان و آمریکا صحبت شده و بقیه هم با پیامدهای اقتصادی در صورت عدم تبعیت از آمریکا تهدید شدهاند. او این ملاقاتها را نامطلوب دانست.

ولی در سفارت آمریکا در برلین از آن بهعنوان «کمپین حداکثر فشار اقتصادی» نام میبرند.
تحریمهای ثانویه با توجه به تلاشهای آمریکا برای محدود کردن شرکتهای اروپایی غیرمعمول نیستند ولی برای آمریکا غیرمتعارف است که این تحریمها را بر نزدیکترین متحدان خود اعمال کند.

ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان و یک متحد نزدیک ترامپ با یک توییت در ماه مه اعلام کرد که شرکتهای آلمانی معاملهکننده با ایران باید فوراً فعالیتهایشان را متوقف کنند.

این نظر با انتقادهای زیادی از طرف مقامات آلمان مواجه شد که او را متهم کردند از حد خود فراتر رفته است ولی گرنل کمپین خود را حفظ کرد و جلساتی با شرکتهای آلمانی برگزار کرد تا در مورد ایران با آنها مذاکره و قطع رابطه هر کدام را با ایران جشن بگیرد.

شرکت سیمرز، شرکت خدمات مالی آلیانس و خودروسازان فولکسواگن و دیملر شرکتهای بزرگی بودند که اعلام کردند از ایران خارج میشوند.

ولی بسیاری شرکتهای دیگر مخصوصاً آنهایی که تمرکز خاصی بر ایران داشتند یا تجارت قابل ملاحظهای با آمریکا ندارند، ماندند. بهنظر میرسد تاکتیکهای آمریکا در برابر برخی از این شرکتها ستیزهجویانه است.

مقامات آلمان در پاسخ به تاکتیکهای آمریکا محدود شدهاند. پیتر آلتمایر، وزیر اقتصاد آلمان گفت "ما سعی داریم معاهده برجام را حفظ کنیم چون اعتقاد داریم این قرارداد هنوز هم میتواند یک پیشرفت نسبت به مسائل گذشته باشد."، ولی هیچکدام نمیدانستند آیا این قرارداد همچنان میتواند با وجود تحریمهای آمریکا درست عمل کند.

معاهده اتمی برجام یک قرارداد شاخص بود بین ایران و قدرتهای بزرگ دنیا. ایده اصلی آن دور کردن ایران از مسیری بود که بهنظر مقامات غربی به ساخت سلاح هستهای منتهی میشد.

ولی وقتی آمریکا سال گذشته از این قرارداد بیرون رفت، تمام بار حفظ قرارداد به دوش اروپا افتاد.

دولت ایران رسماً هنوز به قرارداد پایبند است و رئیس جمهور روحانی بهدنبال روابط بهتر با اروپا است، ولی دولت روحانی دیگر در مورد ناتوانی اروپا برای ایستادن در مقابل آمریکا و حفظ تجارت با ایران، صبرش لبریز شده است.

اطلاعیه هفته گذشته اتحادیه اروپا مبنی بر ساخت یک سیستم مالی در جهت ادامه معامله با ایران بدون دلار راهی بود برای اطمینان دادن به ایران در مورد انجام تعهداتش.
اتحادیه اروپا سعی کرد با توجه به ترس کشورهای کوچکتر از رویارویی با آمریکا در صورت رابطه با ایران، راهی پیدا کند برای تقویت روابط تجاری با این کشور.

انگلیس، فرانسه و آلمان امضاکنندگان برجام، قبول کردند مسئولیت ثبت یک شرکت برای کاهش اقدامات آمریکا را تقسیم کنند. هدف آنها ممکن ساختن معامله پایاپای کالا و خدمات بین اروپا و ایران بدون انتقال هیچ پولی بین دو کشور است.