حباب قیمت‌ها، این‌بار در بازار خودرو

اینروزها واژه های نوظهوری در دائره المعارف اقتصاد و بازار کشور متولد شده اند که تاکنون هیچ اثری از آنها در حوزه تجارت کشور نبوده است.حبابی شدن قیمت برخی کالاها در بازارها یکی از همین واژه گانیست که اخیرا از سوی مسئولان تنظیم بازار در کشور برای بسیاری از گرانیها مورد استعمال قرار میگیرد.پس از ورود حباب به بازارهای ارز،طلا،لبنیات و خیلی از کالاهای پر مصرف دیگر اینبار نوبت خودروست که حباب را در بازار خود ببیند.افزایش شدید قیمت خودرو در یکی دو ماه گذشته عوامل متعددی داشته که کارشناسان این حوزه کاهش عرضه خودرو به بازار را مهمترین آنها عنوان میکنند.در هفتهای که گذشت افزایش قیمت رسمی خودروهای پرتیراژ داخلی در کنار آغاز نشدن عرضه از سوی خودروسازان تشدید حباب قیمتی این محصولات را به دنبال داشته است.اگرچه پیش از این دبیر انجمن خودروسازان ایران اظهار کرده بود که افزایش قیمتهای رسمی موجب رشد عرضه خودرو و کاهش قیمتهای کاذب بازار خواهد شد اما در عمل اتفاقی که افتاد عکس این تصور بود بهگونهای که مشتریانی که با چنین تصوری و با هدف خریداری خودرو با قیمتهای رسمی به نمایندگیهای فروش خودروسازان بزرگ مراجعه کردند با افزایش بیشتر قیمتها نسبت به هفته گذشته مواجه شدند.به گفته برخی از نمایندگیهای فروش، به دلیل آنکه خودروسازان همزمان با رشد قیمتهای رسمی عرضه نقدی خودرو را آغاز نکردهاند قیمتهای بازار به جای کاهش با افزایش روبرو شده است. به اعتقاد برخی از کارشناسان و دستاندرکاران صنعت خودرو، بازار این روزها در رکودی بیسابقه به سر میبرد؛ چرا که به نظر میرسد خودروسازان با میزان تولیدی که دارند به این زودیها نتوانند پاسخگوی خیل خریداران خودرو باشند.این کارشناسان معتقدند قیمتهای کاذبی که در بازار به دلیل کمبود عرضه ایجاد شده همچنان بر جای خود باقی باشند؛ اما اتفاقی که علاوه بر کاهش تولید در شهریور مشتریان خودرو را انگشت به دهان کرد تصویب افزایش قیمت 20 درصدی خودروها در اوایل هفته جاری بود.این افزایش قیمتها در حالی به صورت رسمی تایید شد که به نظر میرسید بعد از این اتفاق روند عرضه خودرو از سوی خودروسازان به چرخه طبیعی خود باز گردد، اما با وجود این افزایش قیمتها مشتریانی که طی روزهای گذشته به امید خرید خودرو با این قیمتها به برخی نمایندگیهای فروش خودروسازان مراجعه کردهاند باز هم با قیمتهای بیسابقهای مواجه شدند.

کاهش 66.2 درصدی تولید انواع خودرو در ماه گذشته

جدیدترین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر کاهش 66.2 درصدی تولید انواع خودرو در شهریور و کاهش 42 درصدی تولید این محصول در شش ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.به گزارش «پرشین خودرو»، طبق آمار رسمی منتشر شده، در شهریورماه امسال تولید انواع سواری 66.1 درصد، وانت 68 درصد، مینیبوس و میدلباس 96 درصد، اتوبوس 70.3 درصد، کامیونت، کامیون و کشنده 57.8 درصد، ون و آمبولانس 100 درصد نسبت به شهریور سال گذشته کاهش نشان میدهد.در شش ماهه نخست امسال نیز تولید انواع محصولات سواری 42.3 درصد، وانت 39.9 درصد، مینیبوس و میدلباس 92.7 درصد، اتوبوس 62.2 درصد، کامیونت، کامیون و کشنده 32.8 درصد و ون و آمبولانس 100 درصد نسبت به شش ماه نخست سال گذشته کاهش یافته است. به این ترتیب آمارهای تولید صنعت خودرو کشور کاهش 66.2 درصدی را در شهریورماه و 42 درصدی را در شش ماهه نخست امسال نشان میدهد.از آنجایی هم که خودروسازان هنوز نتوانستهاند میزان عرضه را افزایش دهند، به نظر میرسد خرید و فروش در بازار بیشتر جریان داشته باشد، اما خرید و فروشی از نوع سرمایهگذارانه! زیرا بازار خودرو هم این روزها مانند بازار ارز و طلا و مسکن به بازاری سرمایهای تبدیل شده بود. به این صورت که با کاهش تولید برخی از محصولات، دلالان دست به کار خرید و فروش در بازار شدند و به این ترتیب نوعی تقاضای کاذب برای آنها ایجاد شد.تقاضای کاذب درست عکس تقاضای واقعی است که تنها به دلیل کسب سود ممکن است در هر بازاری ایجاد شود، اما بعد از افزایش قیمتی که سازمان حمایت رسما آن را تایید کرد به نظر میرسد که دلالان بازارهای دیگر را به بازار خودرو ترجیح دادهاند .به نظر میرسد افت تولید، کمبود قطعات، مشکلات مالی و در نهایت کمبود عرضه تاثیر خود را همچنان بر بازار خودرو حفظ کرده است . در این خصوص علی خاکساری - کارشناس صنعت خودرو - هم خواستار الزام خودروسازان به آغاز و افزایش عرضه شده و معتقد است در صورتیکه خودروسازان عرضه محصولات را همزمان با اخذ مجوز افزایش قیمتها به صورت گسترده آغاز نکنند همچنان شاهد افزایش مجدد نرخ خودرو در بازار آزاد خواهیم بود.عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با ایسنا تاکید کرد: امیدواریم در کنار رشد قیمت، خودروسازان ملزم به افزایش عرضه برای تنظیم و کاهش قیمتهای بازار شوند در غیر این صورت رشد بیشتر قیمتهای بازار را شاهد خواهیم بود.او اظهار کرد: در حال حاضر خوشبینانهترین سناریوی قابل تصور آن است که خودروسازان با دریافت مجوز افزایش قیمت، چند روزی عرضه را افزایش داده و خودروهای انبار شده را وارد بازار میکنند تا مقداری قیمتها تثبیت شود.وی ادامه داد: در این شرایط اگر سازمانهای ذیربط به شدت بر عملکرد خودروسازان در این حوزه نظارت نکنند، ممکن است شاهد قطع دوباره عرضه از سوی خودروسازان برای دامن زدن به رشد قیمتهای بازار باشیم.این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: در شرایطی که انحصار بازار در دست خودروسازان باشد میتوان پیشبینی کرد که ترفندهای قدیمی و تکراری برای دامن زدن دوباره به التهاب قیمت خودرو از سوی دلالان و رابطان آنها آغاز شود.

ادامه رشد قیمتها در هفته ای که گذشت

براساس این گزارش قیمت پژو 206 تیپ2 تا چند روز پیش با قیمت 24 میلیون و 500 هزارتومان در بازار خرید و فروش می شد امروز به مرز 27 میلیون تومان رسید.همچنین قیمت 206 مدل V8 در بازار که تا چند روز گذشته 26 میلیون تومان بوده امروز به حدود 28 میلیون و 500 هزار تومان رسیده در حالی که قیمت رسمی این خودرو 22 میلیون و 700 هزارتومان تعیین شده است.همچنین قیمت 206 مدل V9 در بازار نیز از 34 میلیون به 36 میلیون تومان رسیده است.اما تندر 90، دیگر محصول پرفروش شرکت ایران خودرو پس از اعلام این افزایش رسمی قیمت ها دستخوش تغییر قرار نگرفته و حتی با اندک کاهش هم در بازار مواجه شده است.براین اساس تندر90 مدل E2 امروز در بازار به قیمت 23 میلیون و 500 هزارتومان به فروش می رسد.لازم به ذکر است، قیمت رسمی اعلام شده برای این محصول 21 میلیون و 40 هزار تومان تعیین شده و تا چند روز پیش در بازار با قیمت حدود 25 میلیون تومان خرید و فروش می شد.به هر حال در این هفته در محصولات گروه خودروسازی سایپا، خودروی سایپا 131 مدل SL به قیمت حدود 11 میلیون و 500 هزار تومان و سایپا 132 مدل SL نیز قیمت حدود 11 میلیون و 600 هزار تومان عرضه میشد که کم و بیش نزدیک به قیمت کارخانهای این خودروها بود. به گفته نمایندگیهای فروش، شرکت سایپا در روزهای اخیر تعدادی از این خودرو را به صورت نقدی عرضه کرده که موجب تثبیت قیمت این محصولات شده است.برخی نمایندگیهای فروش نیز مگان 2000 اتوماتیک را به قیمت حدود 57 میلیون تومان عرضه میکردند در حالیکه قیمت رسمی این خودرو 44 میلیون و 660 هزار تومان است. در این هفته خودروهایی چون تیانا و ماکسیما نیز در بازار موجود نبود.

افزایش 44 درصدی قیمت رانا

قیمت مصوب 21.5 میلیون تومانی رانا هفته گذشته در حالی اعلام شد که با وجود آغاز تعهد تحویل این خودرو از مهرماه، هنوز قیمت آن به نمایندگیهای ایران خودرو ابلاغ نشده و دعوتنامهای هم برای خریداران ارسال نشده است.بنابر این گزارش، سازمان حمایت در شرایطی اخیراً با قیمت 21.5 میلیون تومانی رانا موافقت کرده که مسئولان ایران خودرو قبلاً قیمت پایه این خودرو را 15 میلیون تومان اعلام کرده بودند و از این طریق توانستند در پیش فروش رانا، تعداد قابل توجهی از مشتریان بازار خودروهای داخلی را به سمت این خودرو جذب کنند.هر چند قیمت پایه رانا در زمان منطقی، مدیرعامل سابق ایران خودرو 11 میلیون تومان عنوان شده بود اما با مدیریت نجمالدین در این شرکت، وی اعلام کرد که عرضه رانا با قیمت 11 میلیون تومان برای ایران خودرو صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل با افزایش سطح داخلیسازی این خودرو، قیمت آن را 15 میلیون تومان عنوان کردند.این اتفاق نیز در کنار افزایش چشمگیر قیمت دیگر خودروهای داخلی، دلخوریهایی را برای خریداران بازار انحصاری خودروسازان ایرانی ایجاد کرده که لازم است مسئولان سازمان حمایت سکوت خود را بشکنند و به ابهامات موجود در مورد دلایل این نوع قیمتگذاریها پاسخ دهند.

سرایت افزایش قیمتها به بازار دست دومی ها

به گفته کارشناسان و فعالان بازار، رشد قیمت خودرو عامل ایجاد شوک قیمتی در خودروهای دست دوم و ورود بازار این محصولات به شرایط رکود تورمی است.به گزارش خبرگزاری ایسنا، واسطههای خرید و فروش میگویند که در حال حاضر خرید و فروش چندانی در بازار خودروهای دست دوم صورت نگرفته و خریداران و فروشندگان در انتظار تثبیت قیمتها هستند.یکی از فعالان در بازار خودروهای دست دوم در منطقه عبدلآباد میگوید: دو سه ماهه اخیر به دلیل رشد بیش از حد قیمتها و نوسانات نرخ ارز، بازار خرید و فروش خودروهای دست دوم از رونق افتاده و مخصوصا در دو هفته اخیر رکود بازار تشدید شده است. در چنین شرایطی فروشندگان میترسند که در صورت فروش ضرر کنند و خریداران نیز با این تصور که ممکن است قیمتها کاهش یابد از خرید خودرو خودداری میکنند.به گفته یکی دیگر از فعالان بازار، قیمت خودروی دست دوم متناسب با قیمت خودروهای صفر کیلومتر تعیین میشود بهگونهای که در حال حاضر با افزایش قیمت خودروهای نو، قیمت دست دومها نیز افزایش یافته است بهگونهای که خودروهای دست دوم پرتیراژ داخلی رشد قیمت بهطور میانگین دو تا سه میلیون تومانی را نسبت به ماههای گذشته تجربه کردهاند. اما یک کارشناس صنعت خودرو وضعیت فعلی بازار خودروهای دست دوم را تابعی از نوسان و التهاب قیمتها در بازار خودروهای صفر کیلومتر دانسته و میگوید: در شرایطی که قیمت خودرو به طور رسمی افزایش مییابد اما در عین حال عرضهای صورت نمیگیرد، بازار با تلاطمهای قیمتی بیشتری نیز مواجه خواهد شد، تلاطمی که بازار خودروهای دست دوم را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.مصطفی ممقانی معتقد است که اگر خودروسازان به هر دلیلی عرضه محصولات پر تیراژ را در حجم بالا آغاز نکنند امیدی به تثبیت قیمت خودروها چه نو و چه دست دوم نخواهد بود. در این شرایط رکود بازار همچنان ادامه خواهد یافت زیرا نه فروشنده و نه خریدار اطمینانی به انجام معامله در شرایط نوسان قیمتها ندارند.همچنین در این خصوص واسطههای خرید و فروش در بازار خودروهای دست دوم معتقدند تا زمانیکه قیمتها در بازار خودروهای صفر کیلومتر تثبیت نشود رکود خرید و فروش در این بازار ادامه خواهد داشت البته به جز معدود فروشندگانی که اصطلاحا «پوللازم» بوده و حاضر میشوند با تخفیف خودروی خود را به فروش برسانند.