ده باید و نباید کار در فضای مجازی در سال 98

احسانمحمدی- در آغاز هر سال، بسیاری از آدمها در سررسیدهای نو برنامههایشان را مینویسند. اینکه کتاب بخوانند، ورزش کنند، برای کنکور منظم درس بخوانند، وقت بیشتری برای خودشان و عزیزانشان بگذارند و ...

اهداف را مینویسند، رویاها را ردیف میکنند. روزهای اول سفت و سخت پایبند هستند. کسانی اندکاندک نیرویشان تحلیل میرود و چشم به هم میزنند میبینند سال به سر آمد و به برنامهای که نوشته بودند وفادار نماندند. البته بیشترمان همیشه بهانهاش را پیدا میکنیم!

پیشتر هم نوشتم که فضای مجازی با فضای گوشتی (Meatspace) چنان در هم آمیخته شده که دیگر امکان جدا کردن آنها میسر نیست اما تا نام ویژهای برای این فضای شگفتانگیز پیدا نکردهایم کماکان آن را فضای مجازی خطاب میکنیم.

بسیاری از ما در سال 98 هم بخشی از عمرمان را در این فضا سپری خواهیم کرد و از این چشمه خواهیم نوشید. چند توصیه و تجربه پیشنهادی برای کار در فضای مجازی:

1- هر عکس، فیلم و خبری را برای عزیزانمان فوروارد نکنیم. به ویژه تصاویری که حاوی صحنههای تلخ و دلهرهآور است. دلیلی ندارد چیزی که حال ما را بد میکند را برای کسی بفرستیم که برایمان اهمیت دارد و حال او را هم بد کنیم.

2- به منبع ارسال پیام دقت کنیم و از خودمان بپرسیم چرا و به چه هدفی این محتوا تولید شده است؟ حقیقت دارد یا یک شایعه و دروغ است؟ وقتی یک خبر دروغ را بازنشر میکنیم ما هم بخشی از چرخه دروغ میشویم. اگر به راستی از دروغ بدمان میآید، آن را بازتولید نکنیم.

3- وقتی میخواهیم خبری را برای کسی ارسال کنیم ده ثانیه فکر کنیم و از خودمان بپرسیم این خبر به طرف مقابل دانش اضافه میکند؟ لبخند میبخشد؟ آرامش میدهد؟ اگر یکی از این سه حالت بود، ارسال کنیم.

4- اگر با نقد و نگاه کسی مخالف هستیم ما رسالتی برای ادب کردن او نداریم، حرفمان را محترم بزنیم و فاصله بگیریم. حفظ فاصله همیشه باعث حفظ احترام متقابل میشود.

5- اسکرینشات نگیریم و چتهای دو نفره را برای دیگران ارسال نکنیم. دنیای خصوصی دو نفره را جار نزنیم. یادمان باشد که ما بخشی از آن ماجرا بودهایم. اگر کسی قصد آزار دارد از طریق قانونی پیگیری کنیم.

6- هر مطلب، عکس یا کامنتی که منتشر میکنیم، به کارت ویزیت ما تبدیل میشود، مشخص نیست بعد از دست به دست شدن چه کسانی آن را میبینند اما خیلیها بر اساس همان، شخصیت ما را قضاوت میکنند.

7- "بیشعور"ها را به شهرت نرسانیم. با فالو کردن، لایک کردن و معرفی افرادی که در شبکههای مجازی ریشه ای ندارند و تشنه شهرت هستند و دست به رفتارهای ابلهانه هستند به آنها کمک نکنیم. ما در مقابل هر لایک مسئول هستیم.

8- هیچکس جز ما در فضای مجازی مسئول حریم شخصیمان نیست. وقتی عکسی منتشر میکنیم امکان بازپس گرفتن آن میسر نیست، مراقب باشیم چه چیزی را منتشر میکنیم و چقدر به دیگران اجازه میدهیم به حریم شخصیمان وارد شویم. گلههای بعدی سودی ندارد.

9- «اعتماد کردم و فریب خوردم». این جمله، حرف مشترک تمام کسانی است که در فضای مجازی مورد سواستفاده مالی یا جسمی قرار گرفتهاند. این حرف تلخ است اما واقعیت دارد: اینجا اصل بر «بیاعتمادی» است. اول شک کنیم بعد اعتماد، تا کمتر پشیمان شویم.

10-گوشی موبایل در دست ما هم گُل است، هم گلوله! شب قبل از خواب به این فکر کنیم که در طول روز با آن حال دیگران را بهتر کردهایم یا روان و آبروی کسانی را به قتل رساندهایم؟