تحریم و فرصت جدید فولادی

محمدصادق چیتساز کارشناس بازار فولاد با اعلام این به «دنیایاقتصاد» گفت: ایران جزو کشورهایی است که صاحب چرخه کامل تولید فولاد بهعنوان کالای استراتژیک و شاخص توسعه صنعتی است و با برنامهریزی درست و سیاستهای پایدار ارزی میتوان بهعنوان یکی از پنجکشور برتر دارای زنجیره کامل فولاد به تولیدی مناسب و متناسب با اندازه اقتصاد کشور دست یافت.

وی افزود: با توجه به پیشبینی رشد اقتصاد جهان، بخش فولاد نیز میتواند با رشد مواجه شود و روند تقاضای جهان افزایش یابد. البته سیاستهای فولادی غولهای فولادی دنیا مانند چین و ایالات متحده در روند بازار و قیمتها تاثیرگذار خواهد بود.چیتساز درخصوص عوامل تاثیرگذار بر قیمت فولاد در بازار گفت: قیمت فولاد میتواند تحت تاثیر چند عامل از جمله حوادث و بلایای طبیعی، ارزش دلار و شرایط عمومی اقتصاد جهانی و شرایط اختصاصی اقتصاد داخلی کشورها قرار گیرد.وی تصریح کرد: عوامل داخلی موثر بر قیمت فولاد شامل ارزش دلار آمریکا، تقاضای فولاد، تعرفههای تجاری و تحولات سیاسی و اقتصادی است.چیتساز ادامه داد: مولفههای جهانی تاثیرگذار بر قیمت فولاد شامل شرایط عمومی اقتصاد جهانی، بلایا و حوادث طبیعی، جنگهای تجاری و سایر وقایع سیاسی است.

این کارشناس بازار فولاد درباره عواملی که سال گذشته بر روند قیمت فولاد موثر بود، گفت: آمار منتشر شده از انجمن جهانی فولاد، افزایش ۶/ ۱ درصدی در حجم تقاضا را نشان میدهد. افزایش حجم تقاضا به علت افزایش حجم ساخت و ساز در کل جهان بوده که این آمار افزایش ۵ درصدی ساخت و ساز را در منطقه آسیا و اقیانوسیه نشان میدهد.

وی همچنین افزود: در شهریور ۱۳۹۶، ترامپ سند مربوط به افزایش تعرفه گمرکی ۲۵ درصدی برای واردات فولاد و ۱۰ درصدی آلومینیوم را امضا کرد. اعمال تعرفه بر واردات فولاد به سرعت بر قیمت فولاد تاثیر گذاشت که در اواخر فوریه (بهمن و اسفند)، موجب افت قیمت شد، بلافاصله کارشناسان هشدار دادند که این کاهش موقتی است و ممکن است به کاهش تولید چین مرتبط باشد. پیش از آن قیمت فولاد در ژانویه در اوج قرار داشت و هماکنون نسبت به آن زمان در سطح پایینی است. وی با اشاره به اینکه محصولات معدنی و صنایع معدنی، همانند محصولات نفتی، پایه تولید و صنعت هستند، گفت: نیاز به مواد معدنی همانند مواد نفتی و حتی در مواردی در جایگاه بالاتر از آن قرار میگیرد. ایران از حیث وجود منابع معدنی، از معدود کشورهایی است که واجد منابع بسیاری از عناصر مورد نیاز بشر در صنایع، کشاورزی و داروسازی است. وجود منابع غنی بیش از ۵۰ عنصر در کشور ما به اثبات رسیده در حالی که هنوز اکتشافات در حد سطح و اندکی زیر سطح قرار دارد.

وی تصریح کرد: همانگونه که آمارها نشان میدهد نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار فروش نفت داشتهایم، در حالی که تمام توان تولید مواد معدنی ما از یک میلیارد دلار تجاوز نمیکند. اگرچه استخراج منابع معدنی قدمتی طولانی در ایران دارد، اما متاسفانه با پیشرفت علم، آهنگ پیشرفت بخش معدن با آهنگ پیشرفت جهانی جلو نرفته از این رو یکی از مهمترین چالشهای تولید در بخش معدن، تولید پایین و هزینه بالای استخراج و فرآوری به واسطه استفاده از تکنولوژیهای قدیمی و با بهرهوری پایین است.

وی تاکید کرد: چالش دیگری که وجود دارد، در ارتباط با حمل و نقل است. متاسفانه در کشور از فناوری موج دوم استفاده میشود بنابراین ظرفیت حمل و نقل پایین است، همین امر قیمت تمامشده هر تن ماده معدنی را برای حمل افزایش میدهد.چیتساز اظهار کرد: اگرچه اقداماتی آغاز شده که در سال ۹۶ به کشف ذخایر عظیم آهن در اعماق بالای ۱۵۰۰ متری منجر شد، اما طبیعتا این میزان کافی نیست، ضمن آنکه نتایج اکتشافات نشان داده منابع عمقی بسیاری وجود دارد که همگی منتظر ورود تکنولوژیهای نوین برای استخراج و فرآوری هستند.وی افزود: از طرفی ورود و بومیسازی تکنولوژیهای نوین و روز دنیا، نیازمند سرمایهگذاریهای خارجی است. بیشک حجم عظیم منابع معدنی خدادادی کشور ما، به راحتی میتواند سرمایهگذاری خارجی را به ایران گسیل کند.

این کارشناس بازار فولاد عنوان کرد: نگاه ما به تحریمها بیشتر مایل به فرصت است تا تهدید، اگرچه تحریمها تهدیدکننده نیز هستند، اما باور ما این است که تهدید فقط گریبانگیر شرکتهای بزرگ و نامی دولتی است. از این رو این بهترین فرصت برای بخش خصوصی واقعی است که با تعامل با بنگاههای تجاری کوچک و متوسط خارجی، بتوانند با همافزایی با بخش دولتی و با کمک دولت، پای سرمایهگذاران خارجی را به کشور باز کنند و از این طریق ضمن انتفاع از منابع خدادادی در دسترس، بومیسازی تکنولوژیهای نوین را استارت بزنند و همزمان، تولید را به حد نیاز و توان بالا ببرند.

وی با اشاره به پیشبینیها از رشد تقاضای فولاد جهانی در سال ۱۳۹۸ گفت: میزان تقاضای فولاد در جهان افزایش خواهد یافت. بیشترین حجم تقاضا در سال ۱۳۹۷ نتیجه بازگشت اعتماد و سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادهای نوظهور بود و ادامه این پروژهها در تعامل و تقابل با سیاستهای تجاری جهانی است که میتواند بر تقاضای فولاد در چین اثر منفی بگذارد. وی تصریح کرد: چین موظف به رعایت قوانین زیست محیطی است و این موضوع بر تقاضای فولاد چین تاثیر میگذارد، از سوی دیگر بیثباتی ارزش دلار و کاهش رشد اقتصادی جهانی، همگی تقاضای جهانی فولاد را به خطر میاندازد.چیتساز افزود: اگر تنشهای تجاری آمریکا ادامه یابد پیشبینی ما افزایش تدریجی قیمتهاست و اگر توافقات بین چین و آمریکا به ثبات برسد، ثبات بیشتری در قیمتها خواهیم داشت. با کاهش تولید فولاد چین و کاهش صادرات فولاد قیمتها در سایر نقاط در رقابت بالاتری قرار میگیرد و افزایش مییابد.

این کارشناس بازار تاکید کرد: هنوز قیمت فولاد نسبت به سالهای گذشته در بازار داخلی در سطح پایینی قرار دارد اما شاید اینطور تصور شود که در ایران قیمتها بیسابقه است و در بالاترین سطوح خود قرار دارند، اما علت آن دقیقا کاهش ارزش پول ملی کشور در برابر دلار است. هماکنون نیز نزدیک به ۴ برابر ارزش دلار نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.مدیرعامل شرکت ارزشآفرینانمیلاد تصریح کرد: بنابراین قیمتها در ایران نسبت به سال ۱۳۹۷ بالاتر دیده میشود و انتظار افزایش قیمتهای بیشتر وجود دارد مگر اینکه ارزش ریال در برابر دلار نسبت به سال ۹۷ به قدری بالا رود که افزایش قیمت جهانی را جبران کند و قیمتها بهطور کلی پایینتر بیاید.