روز سه‌شنبه، شاخص ارزی ۲۵۰ تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به بهای ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. با ثبت این قیمت، میزان بازدهی دلار در دومین ماه سال به ۲/ ۴ درصد رسید. این ارز در اولین ماه سال ۹۸ نیز افزایش ۶/ ۳ درصدی را به ثبت رسانده بود. روز سه‌شنبه سکه تمام بهار آزادی نیز همسو با افزایش دلار، در مسیر صعودی قرار گرفت و با ۱۲۰ هزار تومان رشد به بهای ۴ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان رسید. افزایش قیمتی روز آخر توانست علامت بازدهی سکه را در سوی مثبت بردار قرار دهد، هر چند در اردیبهشت‌ماه این فلز گرانبها تنها ۲/ ۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد. فلز گرانبهای داخلی در فروردین ماه ۳/ ۲ درصد افزایش را تجربه کرده بود و در اسفندماه نیز ۳/ ۳ درصد بازدهی داشت. به این ترتیب، می‌توان گفت سرعت رشد سکه در ماه‌های اخیر پایین آمده است. این در حالی است که سرعت رشد دلار در سه ماه اخیر بیشتر شده است. با وجود این اتفاق، کاهش‌های شدید دلار در نیمه دوم اردیبهشت‌ماه از نظر فعالان می‌تواند منجر به احتیاط بیشتر معامله‌گران در خرید ارز شود.
۵ عامل بازگشت قیمت دلار
اولین عاملی که برخی فعالان از آن به‌عنوان زمینه‌ساز افزایش قیمت دلار یاد می‌کردند، کاهش عرضه بازارساز بود. از نظر آنها، در روزهای گذشته عرضه درهم و دلار زیاد شده بود و همین عامل زمینه‌ساز کاهش شدید قیمت‌ها شد. قیمت دلار در هفته انتهایی اردیبهشت‌ماه از همان روز شنبه در مسیر کاهشی قرار گرفت و از محدوده ۱۴ هزار و ۷۰۰ تومانی تا کانال ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومانی پایین رفت. امری که از نظر بیشتر فعالان ناشی از افزایش عرضه ارز بود. در مقابل عده‌ای که کاهش عرضه ارز را عامل افزایشی روز سه‌شنبه می‌دانستند، گروهی دیگر از فعالان قرار داشتند که نقش متغیر تقاضا را در بازگشت قیمتی پررنگ‌تر می‌دانستند. به گفته آنها، در سومین روز هفته قیمت دلار از محدوده ۱۳ هزار و ۷۵۰ تومانی پایین نرفت. در روز چهارم هفته نیز این ارز نتوانست به پایین مرز یاد شده برود. توقف دلار در این محدوده قیمتی موجب شد که برخی نوسان‌گیران تصور کنند که قیمت دلار به کف رسیده است. تصور برخورد قیمت به کف موجب شد که خریدهای ارزی افزایش پیدا کند و قیمت در مسیر افزایشی قرار بگیرد. در این میان، عامل سومی که از نظر فعالان بازگشت قیمتی دلار را ممکن‌تر کرد، جوسازی معامله‌گران پیرامون اخبار سیاسی بود. عده‌ای باور داشتند، اظهارات برخی مقام‌های سیاسی مبنی‌بر ممکن نبودن شرایط مذاکره با آمریکا زمینه‌ساز جوسازی معامله‌گران شد. در روزهای پیشین برخی کاهشی‌های بازار عنوان می‌کردند، پشت پرده میان آمریکا و ایران مذاکره‌هایی در جریان است. همچنین افزایش احتمال عدم‌تصویب لوایح مربوط به FATF در ایران دیگر عاملی بود که نوسان‌گیران دیروز پیرامون آن جوسازی می‌کردند. عامل چهارمی که به‌عنوان متغیر افزایشی در بازار مطرح می‌شد، رشد نرخ حواله درهم بود. دیروز نرخ حواله درهم از محدوده ۳ هزار و ۷۷۰ تومانی بالا آمد و حتی به محدوده ۳ هزار و ۹۰۰ تومان قدم گذاشت. نرخ حواله درهم یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که در بازار داخلی توسط معامله‌گران رصد می‌شود. یکی از شایعاتی که در روزهای قبل در بازار وجود داشت، افزایش فروش درهم توسط پتروشیمی‌ها بود. برخی معامله‌گران غیررسمی نیز عنوان می‌کردند در روزهای ابتدایی هفته فروش درهم افزایش پیدا کرده بود؛ البته از نظر آنها شرکت‌های تجاری فروش درهم خود را افزایش دادند؛ چراکه قصد داشتند معاملات خود را از دبی به عراق منتقل کنند.
عامل پنجم افزایشی، از نظر برخی فعالان، ورود خالی فروش‌ها به موقعیت خرید بود؛ خالی فروش‌ها که در روزهای اخیر سودهای مناسبی به‌واسطه کاهش قیمت به‌دست آورده بودند، روز سه‌شنبه با تغییر مسیر قیمتی ناچار شدند برای پرداخت تعهدات خود در موقعیت خرید قرار بگیرند و سمت تقاضای بازار را تقویت کنند. برخلاف افزایش دلار در بازار داخلی، قیمت طلا در بازارهای جهانی روند نزولی اخیر خود را ادامه داد. دلیل این کاهش، تقویت احتمال عدم‌کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی آمریکا در سال‌جاری میلادی عنوان شده است، که بالذات شاخص دلار را تقویت می‌کند و از جذابیت طلا می‌کاهد. هر اونس طلا در بازارهای جهانی نزدیک به ۶ دلار کاهش یافت و به بهای ۱۲۷۱ دلاری رسید. از دلایل دیگر تضعیف اونس و تقویت شاخص دلار می‌توان به افزایش بازدهی اوراق قرضه آمریکا و تشدید تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین اشاره کرد که تقاضا برای دلار آمریکا را افزایشی کردند.
تشریح بسته ارزی جدید بانک مرکزی
مدیر اداره صادرات بانک مرکزی افزایش همکاری پتروشیمی‌ها با بانک مرکزی و کنترل بیشتر این نهاد بر بازار را در کاهش قیمت دلار روزهای انتهایی اردیبهشت موثر دانست؛ همچنین، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی بسته جدید بانک مرکزی را تکمیل‌کننده سیاست‌های کلی سال گذشته اعلام کرد. به گزارش «ایبِنا» صمد کریمی در برنامه «تیتر امشب» با بررسی روند تکمیل شدن سیاست‌های ارزی سال گذشته و چگونگی بازگشت ارز به چرخه اقتصادی گفت: از ۲۲ فروردین ۹۷ کلیه صادرکنندگان مجاب شدند ارز حاصل از فروش را به چرخه ارزی و اقتصادی کشور برگردانند.
وی افزود: دوم اردیبهشت سال گذشته نحوه بازگشت در هیات دولت تصویب شد و درباره روش‌های واردات در مقابل صادرات و چگونگی بازگشت ارز به سامانه نیما تصمیم‌گیری شد. مدیر اداره صادرات بانک مرکزی افزود: در نهایت بسته جدید چگونگی بازگشت ارزی مصوب شد که در آن دو گروه پتروشیمی و سایر صادرکنندگان و میزان بازگشت ارز به سامانه نیما مشخص شده است. کریمی افزود: از این پس هیچ‌گونه محدودیت قیمتی برای صادرکنندگان در بازار دوم نخواهیم داشت. معاملات اسکناس در بانک‌ها و نیما انجام می‌شود و در سامانه نیما (بازار دوم) ثبت خواهد شد. مدیر اداره صادرات بانک مرکزی افزود: معاملات اسکناس هم در بانک‌ها انجام می‌شود و هم در صرافی‌های مجاز که در سامانه نظارت ارز ثبت می‌شود. وی در بخش دیگری عملکرد پتروشیمی را خوب ارزیابی کرد و گفت: صنعت پتروشیمی تعامل خوبی با بانک مرکزی انجام می‌دهند.
وی افزود: عمده واردات به کشور توسط بانک مرکزی رصد می‌شود. کریمی با بیان اینکه چنانچه کالایی بخواهد وارد کشور شود وزارت صمت باید تایید کند، ادامه داد: سیاست هوشمندانه‌ای است و در راه کمک به صادرکنندگان قدم برمی‌دارد. تامین مالی تجارت بهتر است با کشورهای همسایه صورت گیرد. کریمی به درستی راهبری و تصمیم‌گیری در تجارت با همسایگان تاکید کرد و افزود: این کار می‌تواند از خروج ارز از کشور جلوگیری کند. وی به چگونگی سرمایه‌گذاری ارزی در بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: عملکرد صادرکنندگان به ۱۹ میلیارد دلار رسیده است. این مقام مسوول در بانک مرکزی گفت: باید با همین منابع ارزی حاصل از فروش محصولات غیر نفتی بتوانیم کالاهای مورد نیاز کشور را تامین کنیم. وی به رصد دقیق صادرکنندگان و صادرات آنها اشاره کرد و گفت: صادرکنندگانی که بیش از ۷۰ درصد از ارز حاصله را به سامانه نیما عرضه کرده‌اند تشویق می‌شوند. کریمی درباره بازار متشکل ارزی و کنترل نرخ ارز هم گفت: کارگزاران این بازار صرافی‌ها هستند. وی افزود: نگاه بانک مرکزی به بازار متشکل ارزی شبیه نگاه به یک بانک است که زیر نظر بانک مرکزی اقدام به تجارت و تعاملات اقتصادی می‌کند.
وی افزود: قبل از شروع این بازار که قرار است در کل کشور عرضه شود باید نیازسنجی شود. مدیر اداره صادرات بانک مرکزی به علت کاهش ارز در روزهای اخیر اشاره کرد و گفت: از سه ماه چهارم سال گذشته شرکت‌هایی مانند پتروشیمی توانسته‌اند ارز بیشتری به بازار عرضه کنند، همچنین کنترل بازار ارز در کاهش قیمت دلار در روزهای اخیر تاثیر گذاشته است.
دنیای اقتصاد