طرح خوداتکایی پنبه یکی از ٨ طرح اقتصاد مقاومتی در حوزه محصولات کشاورزی است که در راستای افزایش تولید این محصول پیگیری می‌شود. هدف این طرح که از سال ٩٤ اجرای آن آغاز شده، در گام نخست، توقف روند نزولی تولید پنبه و سپس، توسعه کشت این محصول بوده است. نگاهی به روند تولید و سطح زیرکشت پنبه طی ۱۷ سال گذشته نشان می‌دهد که سطح زیرکشت این محصول طی مدت مذکور به حدود یک سوم و تولید آن نیز به حدود یک چهارم کاهش یافته است.
*جدول میزان سطح زیرکشت و تولید محصول پنبه از سال ۱۳۹۷-۱۳۸۰
براین اساس سطح زیرکشت پنبه از بیش از ۱۹۸ هزارهکتار در سال ۱۳۸۰ به حدود ۷۰ هزارهکتار در سال ۹۷ کاهش یافته است.
*نمودار شماره یک- سطح زیرکشت محصول پنبه از سال ۱۳۹۷-۱۳۸۰
همچنین میزان تولید نیز طی ۱۷ سال گذشته از بیش از ۴۱۱ هزارتن به ۱۶۰ هزارتن رسیده و همانطور که اشاره شد بیش از ۷۵ درصد کاهش داشته است.
*نمودار شماره دو) میزان تولید پنبه از سال ۱۳۹۷-۱۳۸۰
ضریب خودکفایی امسال به ۵۸ درصد می‌رسد
در همین زمینه ابراهیم هزارجریبی، مجری طرح پنبه در گفتگو با خبرنگارمهر اظهارداشت: ضریب خوداتکایی پنبه در سال ۹۷، به حدود ۴۵ درصد رسید. طرح خوداتکایی پنبه جزو طرح‌های اقتصاد مقاومتی است و ما طبق برنامه در حال پیگیری طرح هستیم. براساس برنامه پیش بینی می‌شود ضریب خوداتکایی در سالجاری به ۵۸ درصد برسد.
مجری طرح پنبه با بیان اینکه تا پایان برنامه ششم، ضریب خوداتکایی طرح به ۷۱ درصد خواهد رسید، افزود: پایان برنامه طرح اقتصاد مقاومتی پنبه تا سال ۱۴۰۴ است و تا آن زمان ضریب خوداتکایی ۱۰۰ درصد پیش بینی شده است.
هزارجریبی تصریح کرد: اگر حمایت‌هایی که در طرح دیده شده انجام و اعتبارات تأمین شود، هدف طرح محقق خواهد شد.
وی درباره اینکه آیا ۴۵ درصدی که در سال ۹۷ محقق شده، طبق برنامه بوده و ما به اهداف مورد نظرمان رسیده ایم، افزود: برنامه ما برای سال ۹۷، ۵۱ درصد بوده است.
هزار جریبی ادامه داد: در واقع ۹۰ درصد اهداف برنامه محقق شد چون حمایت‌هایی که در طرح دیده شده بود، به طور کامل انجام نشد. البته باتوجه به عدم تأمین اعتبارات لازم ۹۰ درصد نیز رقم خوبی است.
طرح اقتصاد مقاومتی پنبه ردیف اعتباری ندارد
وی درباره اینکه چه میزان از اعتبارات طرح تأمین شد؟، گفت: می‌توان عنوان کرد که تقریباً چیزی تأمین نشد. چراکه این طرح ردیف اعتباری خاصی ندارد. برای دولت نیز در تخصیص بودجه و اعتبارات اولویت‌های دیگری بوجود آمد.
هزارجریبی در پاسخ به این پرسش که با این وضعیت چگونه ۹۰ درصد طرح محقق شده است؟، ادامه داد: برنامه ما نیز زیاد بزرگ و جهشی نبود. برنامه‌ای بود که براساس واقعیت‌ها و امکانات موجود نوشته شده بود و پیش رفت.
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه ردیف اعتباری ویژه ای برای پنبه وجود ندارد، افزود: در کنار سایر محصولات زراعی مقداری نیز به پنبه کمک می‌شود.
هزار جریبی تصریح کرد: در واقع درخواست ما این است که پنبه نیز اعتبارات ویژه از ستاد اقتصاد مقاومتی دولت و نه وزارت جهاد کشاورزی دریافت کند ولی فعلاً این محصول در اولویت قرار نگرفته است.
٥٥ درصد پنبه کشور همچنان وارداتی است
مجری طرح پنبه با اشاره به اینکه هم اکنون ۵۵ درصد پنبه مورد نیاز کشور وارداتی است، افزود: تولید پنبه در کشور درحال نزول بود، در آغاز کار حداقل هدف ما این بود که مانع سیر نزولی تولید شویم و شرایطی را برای توسعه این محصول فراهم کردیم.
هزارجریبی تصریح کرد: پیش بینی ما این است که امسال شاهد آغاز سیر صعودی تولید پنبه باشیم.
تولید پنبه امسال ٣٠ درصد رشد می‌کند
وی با بیان اینکه برنامه ما برای سال ۹۸، کشت ۸۲ هزار هکتار پنبه است، افزود: پیش بینی می‌شود ۱۰۰ درصد این برنامه در سالجاری محقق شود و بنابراین امسال ۱۵ درصد رشد سطح زیرکشت و حدود ۳۰ درصد رشد تولید خواهیم داشت.
این مقام مسئول اضافه کرد: الان زود است که بخواهیم میزان تولید را پیش بینی کنیم اما برنامه ما ۲۲۸ هزارتن وِش پنبه است.
هزارجریبی با اشاره به اینکه واردات پنبه به کشور حدود ۱۳۰ میلیون دلار است، گفت: که این رقم با توسعه تولید پنبه می‌تواند کم و با کاهش تولید آن زیاد شود.
وی در بخشی از سخنان خود با بیان اینکه توسعه پنبه به توسعه صنایع بالادستی آن مانند نساجی منجر می‌شود، اظهارداشت: با توسعه صنایع نساجی، تقاضا برای پنبه افزایش می‌یابد و می‌تواند باعث تقویت تولید این محصول شود.
قاچاق پوشاک به تولید پنبه ضربه می‌زند
هزارجریبی با بیان اینکه مسأله‌ای مانند قاچاق پوشاک باعث می‌شود صنایع نساجی ضعیف شود، گفت: صنایع نساجی که ضعیف شود از این طرف هم رغبتی برای استفاده از پنبه نمی‌ماند در نتیجه تقاضا برای این محصول هم کاهش می‌یابد و تولید آن افت می‌کند.
وی تصریح کرد: با نزدیک شدن به قیمت واقعی ارز خوشبختانه شرایط بهتر شده و صرفه اقتصادی قاچاق پوشاک کمتر شده است. این مساله به تولید داخلی کمک می‌کند.
تولید تا ١٤٠٤ به ٣٨٦ هزارتن می‌رسد
هزارجریبی افزود: سطح زیرکشت تا ۱۴۰۰ به ۹۰ هزارهکتار و تا پایان برنامه ۱۴۰۴ به ۱۰۰ هزارهکتار می‌رسد؛ همچنین میزان تولید تا ۱۴۰۰ به ۲۸۱ هزارتن و تا ۱۴۰۴ به ۳۸۶ هزارتن خواهد رسید.
وی با بیان اینکه اهداف برنامه تا تاریخی که عنوان شد محقق می‌شود، تصریح کرد: بحث ما این است که اگر پشتیبانی‌های لازم از طرح انجام شود سریع‌تر به اهداف مورد نظرمان خواهیم رسید.
هزارجریبی درباره اعتبار مورد نیاز برای اجرای این طرح گفت: عدد پیشنهادی ما حدود ۱۰۰ میلیارد تومان برای یکسال بوده است ضمن اینکه تمام این اعتبارات قرار نبود در اختیار دولت باشد ما بخشی از آن را در اختیار کشاورزان قرار می‌دادیم.
سیل کشت پنبه را به تأخیر انداخت
وی اضافه کرد: اما همانطور که اشاره شد از محل ستاد اقتصاد مقاومتی اعتباری به پنبه تعلق نگرفت و از محل سایر طرح‌ها در وزارت جهاد کشاورزی کمک‌هایی به پنبه نیز شد.
مجری طرح پنبه همچنین درباره اینکه آیا سیل و بارندگی‌های ابتدای سالجاری آسیبی به تولید این محصول وارد کرد؟، افزود: خیر، چون زمان کشت پنبه نبود اما این مساله باعث شد در برخی مناطق مانند گلستان، پارس آباد مغان و برخی نقاط خراسان شمالی و رضوی تاریخ کاشت حدود ۲۰ روز به تأخیر بیفتد.
مهر