معاون وزیر جهاد کشاورزی و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، ضمن انتشار لیست کشتی‌ها و محمولات تأمینِ ارز شده به همراه زمان ورود این کالاها به بنادر ایران در سال ۱۳۹۷، در خصوص عدم رفع تعهد ارزی کالاهای اساسی، اظهار کرد: در سال ۱۳۹۷، معادل ۵۰۰ میلیون و ۹۸۲ هزار و ۵۰۲ یورو به منظور واردات کالاهای اساسی، برای شرکت بازرگانی دولتی ایران تعهد ارزی ایجاد شده که معادل صد درصد ارز مذکور، کالا به کشور وارد، تخلیه و بخش عمده‌ای از آن ترخیص شده است که بر این اساس، تاکنون مبلغ ۲۷۵۰۵۴۸۲۱ یورو، رفع تعهد گردیده است.
وی افزود: ورود کالا و رفع تعهد ارزی دو مقوله کاملا متفاوت است و برخی اظهارات پیرامون مکاتبات انجام شده، چنین القاء می‌کند که در قبال ارز تخصیص داده شده، کالایی به کشور وارد نشده، در حالی که مبلغ ۲۲۵۹۲۷۶۸۱ یورو مانده تسویه نشده ارز دریافت شده، ناشی از مغایرت‌ها و موضوعات اداری است که با توجه به درگیر بودن چهار سامانه ثبتارش، خرید ارز، سمتاک و سامانه جامع گمرکی در فرآیند واردات، بروز کوچکترین مغایرت اسنادی و یا اشتباه در بارگذاری اطلاعات پرونده‌ها، منجر به عدم تسویه کامل تعهدات ارزی مربوطه می‌گردد که در این رابطه، همانطور که از لیست پیوست ملاحظه می‌شود، مبلغ ۲۲۲۹۹۳۴۴۷یورو از تعهدات این شرکت شامل مشکل مذکور است و جدول پیوست تاریخ ورود کشتی‌ها به بنادر مورد نظر و تاریخ تخلیه آنها را کاملاً شفاف می‌سازد.
سیف در خصوص دلیل ایجاد این مغایرت‌ها با اشاره به پرداخت‌های تهاتری و یا پرداخت‌هایی که از مسیرهای غیرمرسوم (تعریف شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران) ارز انتقال یافته است، خاطرنشان کرد: از آنجایی که بین زمان ایجاد تعهد تا زمان پرداخت و تسویه کامل اسناد حمل و صدور کد رهگیری، فاصله زمانی قابل توجهی وجود دارد؛ لذا تسویه تعهدات زمان‌بر و پیچیده بوده و همین امر، بخشی از این مغایرت را پدید آورده است.
وی با اشاره به اینکه قراردادها با فروشندگان، عمدتاً با ارزهای پایه منعقد می‌شود و لیکن پرداخت ها (بسته به نوع ارز در دسترس بانک مرکزی) به ارزهایی چون لیر، روپیه و یوان صورت می‌پذیرد، عنوان کرد: تفاوت بین ارز ثبت سفارش و ارز تأمین شده، موجب بروز مغایرت در ثبت اسناد حمل و در نتیجه عدم امکان تسویه تعهدات ارزی در موعد مقرر می‌شود.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، همچنین در توضیح بیشتر دلایل عدم رفع تعهدات ارزای با اشاره به رویه اجرایی گمرکات مبادی ورودی در مستهلک نمودن پروانه‌های سبز گمرکی، تصریح کرد: اساس تسویه حساب سامانه گمرک در اتصال با سامانه‌های بانکی، وزن باسکول است؛ این در حالی است که بر مبنای رویه‌های بین‌المللی در توزین محمولات کشتی‌های فله‌بر در تجارت بین‌المللی از رویه‌های درافت سوروی و اولیج سوروی استفاده می‌شود که این موضوع و عدم در نظر گرفتن کسری ناشی از ریزش، افت و تلورانس باسکول، منجر به بروز مغایرت‌های وزنی و کسری کالای وارداتی می‌گردد که در این رابطه هرچند مبلغ مذکور در تعهدات سال ۱۳۹۷ این شرکت در حدود ۲۵۰۰۰۰۰ یورو است، اما مانع از رفع تعهد ارزی۱۰ فقره ثبت سفارش به ارزش ۱۰۷۸۳۵۶۴۰ یورو شده است.
سیف اشاره کرد: با عنایت به اینکه زمان تسویه و رفع تعهدات ارزی زمانی است که کالاها از انبارهای محوطه گمرک خارج شود، در محموله‌هایی نظیر روغن خام از آنجایی که اغلب مخازن نگهداری و ذخیره‌سازی این کالا در محوطه گمرکی و بنادر است و مخازن داخل کشور تنها حدود ۲۰ درصد ظرفیت کل انبارش کشور را تشکیل می‌دهد و صرفاً نقش نگهداری کالای در جریان ساخت کارخانجات را ایفا می‌کند، لذا امکان خروج کالا از بندر و رفع تعهد فراهم نیست و هشتاد درصد روغن وارداتی در حال حاضر در بنادر ذخیر می‌گردد.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، ضمن تاکید بر شرایط حساس کنون و لزوم ایجاد آرامش در بازار کالاهای اساسی متذکر گردید که موضوعات یادشده برای استحضار مردم و رفع ابهامات منتشر می‌شود.
ایلنا