محمد اسلامی به تشریح سه محور اصلی «نشست مشترک پنج کشور ساحلی دریای خزر» پرداخت و در این باره اظهار داشت: در محور اول وزرای حملونقل در محور دوم وزرای اقتصاد و در محور سوم اتاق‌های بازرگانی به بحث و تبادل نظر پرداختند که نقطه مشترک میان تمام کشورهای شرکت کننده قرار داشتن « گسترش تبادلات تجاری و همکاری‌های اقتصادی با اتخاذ تصمیمات شتاب‌دهنده» در دستور کار آنها بود.
وی افزود: در این اجلاس به غیر از پنج کشور حاشیه دریای خزر، کشورهای دیگری همچون ازبکستان و بلغارستان در سطح نخست وزیر حضور داشتند.
اسلامی با اشاره به جزئیات اجلاس وزرای حمل ونقل پنج کشور ساحلی دریای خزر گفت: یکی از مباحث مهم این اجلاس، هماهنگ سازی و یکپارچه سازی رویه‌ها برای گسترش ظرفیت کریدورهای حملونقلی بود که بر روی کلیات آن، مذاکرات و کار کارشناسی در گذشته صورت گرفته بود. لذا اتفاق نظر در خصوص توسعه خطوط ریلی، جاده‌ای، دریایی و هوایی میان پنج کشور حاضر در این اجلاس پیشرفت خوبی محسوب می‌شود.
ایران و ترکمنستان برای رفع مشکلات حملونقل بار همکاری می‌کنند
وزیر راه و شهرسازی به مذاکرات صورت گرفته با مسئولان کشور ترکمنستان در حاشیه برگزاری اجلاس مذکور اشاره کرد و گفت: با توجه به کاهش حجم جابجایی بار میان دو کشور طی چند سال گذشته، در مذاکرات دو جانبه هماهنگی‌هایی برای شناسایی و رفع موانع، همچنین اتخاذ تصمیمات لازم برای سرعت بخشیدن و روان‌سازی فرایند جابجایی کالا میان دو کشور از طریق حملونقل جاده‌ای و ریلی انجام گرفت. در همین راستا هیئتی متشکل از مسئولان و کارشناسان بخش حملونقل ترکمنستان برای پیگیری تصمیمات و مذاکره با همتایان ایرانی خود در آینده نزدیک به تهران سفر می‌کنند.
وی افزود: علاوه بر مذاکره در خصوص بازگشایی پل جدید سرخس، صحبت‌هایی در زمینه انرژی، گمرک و ... نیز صورت گرفت که مقرر شد، ابتدا در کمیته‌های تخصصی کمیسیون مشترک ایران و ترکمنستان مورد بررسی قرار گیرد و سر انجام در کمیسیون مشترک دو کشور که به میزبانی عشق آباد در آبان‌ماه برگزار می‌شود، تصمیم نهایی اتخاذ گردد.
اسلامی ابراز امیدواری کرد که این کمیسیون به نقطه عطفی برای گسترش مبادلات تجاری و فنی بین دو کشور تبدیل و سرانجام منجر به امضا تفاهم‌نامه شود.
ارائه برنامه گردشگری دریایی ایران و پیشنهاد تشکیل شرکت‌های کشتیرانی مشترک
وزیر راه و شهرسازی مذاکرات انجام شده در حوزه حملونقل دریایی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: مقرر شد کشتی‌های مسافری گردشگری و تفریحی بین بنادر دریای خزر راه اندازی شوند که ما نیز با پیش‌بینی این اتفقاق، برنامه از قبل تهیه شده خد را ارائه کردیم. همچنین طرف روسیه آمادگی خود را برای راه اندازی اولین کشتی بزرگ گردشگری خود به نام «پتر کبیر» در آب‌های دریای خزر اعلام کرد.
اسلامی در ادامه بیان داشت: همچنین برای افزایش ظرفیت حمل دریایی پیشنهاد تشکیل شرکت مشترک کشتیرانی ارائه کردیم و روسیه افزایش ظرفیت عبور کشتی از رودخانه ولگا که جزو درخواست‌های دیرینه ایران بوده است را به عنوان یکی از راهکارهای و برنامه‌های جدی خوداعلام کرد.
وی با بیان اینکه « دریای خزر به خاطر عدم حضور و دخالت کشور خارجی، یک دریای نمونه است» اظهار داشت: ظرفیت جمعیتی و بنادر پیرامون دریای خزر، کمک می کند که صنعت کشتیرانی سهم بزرگی در توسعه و شکوفایی اقتصادی پنج کشور ایفا کند.به همین خاطر با نگاهی به عزم جدی کشورهای حاشیه دریای خزر برای توسعه کشتیرانی، توسعه بنادر اکتائو، ترکمن‌باشی ،باکو،امیر آباد و کاسپین( انزلی) در میابیم که هر پنج کشور بسیار قوی دنبال توسعه و تقویت حملونقل دریایی هستند.
از سرگیری و افزایش پروازهای کشورهای حوزه دریای خزر به مقصد ایران
وزیر راه و شهرسازی همچنین مذاکرات انجام شده در حوزه حملونقل هوایی را مثبت ارزیابی کرد و گفت: مهم ترین نکته‌ای که در بخش حملونقل هوایی از سوی ایران در این اجلاس مورد تاکید قرار گرفت، برقراری و از سرگیری پروازهایی بود که طی چند سال گذشته متوقف یا کاهش یافته بود. در مقابل پیشنهاداتی مبنی بر لغو ویزای تجار برای سفر هوایی و ایجاد شبکه پروازی جدید میان پنج کشور پیرامون دریای خزر در سطح وزرای حملونقل پنج کشور مطرح شد که مورد موافقت قرار گرفت و انتظار می‌رود در کمیته تخصصی حملونقل هوایی بین کشورها به سر انجام رسد.
اسلامی با اشاره به درخواست برخی کشورهای حوزه دریای خزر برای برقراری پرواز مستقیم و برنامه‌ای به ایران بیان داشت: سازمان هواپیمایی کشوری نسبت به درخواست تاجیکستان در این مورد اقدام کرده است و پیگیری درخواست ترکمنستان و قزاقستان در دستور کار قرار دارد تا پروازها از سر گرفته شود.
ایران به دنبال ایجاد شبکه پروازی برنامه‌ریزی شده با همسایگان حوزه خزر است
وی تصریح کرد: ما به دنبال ایجاد شبکه پروازی برنامه‌ریزی شده، جدا از پروازهای فصلی که آژانس‌های مسافرتی تقاضا می کنند هستیم.
وزیر راه و شهرسازی از برنامه‌های کلان این وزارتخانه برای استفاده از تمام ظرفیت‌های حملونقلی کشور در جهت حملونقل ترکیبی و چند وجهی خبر داد و گفت: با دستیابی به تفاهمات و توافق‌های مهمی که در هر دو اجلاس ترکمن‌باشی و سوچی منعقد شد، از طریق حملونقل ترکیبی ریلی-دریایی سهم ایران از صادرات و ترانزیت کالا در دریای خزر و کشورهای پیرامون آن افزایش می‌یابد.
راهآهن رشت-استارا حلقه تکمیل کننده کریدورهای شمال-جنوب و خلیج فارس-دریای سیاه
این عضو کابینه دولت دوازدهم در ادامه به اجلاس سه جانبه وزرای حملونقل ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان که در سوچی روسیه برگزار شد، پرداخت و در این خصوص بیان داشت: محور اصلی این اجلاس، کریدورهای حملونقلی به ویژه کریدورهای شمال-جنوب و خلیج فارس-دریای سیاه بود. از آنجایی که شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب از ترکمنستان و شاخه غربی از آستارا عبور می‌کند، بر همین اساس تکمیل راهآهن رشت-آستارا در داخل ایران مورد انتظار طرف روس و آذری در این اجلاس بود تا بتوانند از این طریق به آب‌های خلیج فارس و دریای عمان دسترسی پیدا کنند.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: البته احداث این قطعه به طور جدی از سوی ایران در حال پیگیری است و وزارت راه و شهرسازی نیز ضمن ارائه برنامه عملیاتی خود کارگاه عمرانی پروژه را تجهیز کرده است.
برخورداری ایران، روسیه و آذربایجان از نظام حملونقل یکپارچه تا پایان ۲۰۲۰
اسلامی در ادامه با اشاره مذاکرات صورت گرفته در حوزه حملونقل جاده‌ای بیان داشت: با هدف دستیابی به وحدت رویه میان سه کشور ایران، آذربایجان و روسیه، برقراری سیستم صدور بارنامه الکترونیک و عدم فک پلمپ بارهای عبوری میان سه کشور مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. همچنین پیش‌نویس یکسان‌سازی مابه‌التفاوت قیمت سوخت و نرخ عوارض عبوری در این اجلاس مرور و مقرر شد، سند سه جانبه بعد از امضا معاونان حملونقل به امضا وزرای سه کشور برسد تا در پایان ۲۰۲۰ شاهد برخورداری سه کشوراز نظام حملونقل یکپارچه و هماهنگ باشیم.
وی با اشاره به حجم ۳۰ میلیون تنی جابجایی بار بین خاور دور، هندوستان، روسیه و اروپا خاطرنشان کرد: ظرفیت جابجایی بار در این مسیر تا ۱۰۰ میلیون تن قابل افزایش است. لذا در تلاش هستیم تا بتوانیم طی سال‌های آینده فرصت از دست رفته در سال‌های گذشته را جبران کرده و سهم ایران را در جریان جابجایی بار بین شرق به غرب افزایش دهیم.
ایلنا