وزیر امورخارجه ایران در گفت‌وگویی اختصاصی با شبکه یورونیوز در توضیح اینکه در دیدارش با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، موضع تازه‌ای برای حفظ برجام مطرح شده است یا نه و آیا اروپا وعده تازه‌ای به ایران داده، گفت: «رئیس‌جمهور مکرون، مانند گفت‌وگوهایش با دیگر شرکا در اروپا و جاهای دیگر، در گفت‌وگوهایش با رئیس‌جمهور روحانی نیز نهایت تلاش خود را کرده است.
می‌دانید این توافق براساس تعهدات دوجانبه و متقابل است. همان‌طور که اشاره کردید، ایران بر تعهدات خود باقی مانده، اما ایالات‌متحده چنین نکرد و از توافق خارج شد و اروپایی‌ها برای انجام الزامات خودشان تحت فشار و محدودیت قرار گرفتند.»
به گزارش «ایسنا» ظریف افزود: «ما با رئیس‌جمهور مکرون گفت‌وگو کردیم که چطور ایالات‌متحده می‌تواند برگردد تا سهم خود از توافق را اجرایی کند، یا اروپا و دو عضو دیگر برجام چطور می‌توانند همراه با باقی جامعه بین‌الملل به تعهدات خود وفا کنند. آنها از ایالات‌متحده مستقلند، البته می‌دانیم ایالات‌متحده تاثیر عمده‌ای بر اقتصاد جهانی دارد، اما دیگران هم نقش مهمی دارند.» او همچنین درباره دیدارش با مکرون اشاره کرد که «گفت‌وگوی بسیار خوبی داشتیم و رئیس‌جمهور مکرون به گفت‌وگو با شرکایش ادامه خواهد داد تا ببینیم کار چطور پیش می‌رود.»
گام سوم تعهدات
وزیر امورخارجه سپس درباره اجرایی شدن گام سوم کاهش تعهدات ایران و اینکه ایران تا پنج سپتامبر برای شرکای اروپایی برجام، ضرب‌الاجل تعیین کرده است، اظهار کرد: ما به هیچ‌کس ضرب‌الاجل ندادیم. کاری که کردیم طبق توافق بوده. چون این توافق نه در فضای اعتماد مشترک بلکه در فضای بی‌اعتمادی مشترک انجام شد. پس اگر یکی از طرفین تعهداتش را زیرپا بگذارد، ما در این توافق سازوکاری داریم برای جبران این امر و ما هم براساس همین سازوکار عمل می‌کنیم که در پاراگراف سی‌وشش همین توافق بلند بالا آمده است. این اقداماتی است که ما انجام می‌دهیم. ما ضرب‌الاجل صادر نکردیم. ما فقط به شرکای اروپایی‌مان و چین و روسیه که شرکای استراتژیک ما هستند یک جدول زمان‌بندی دادیم.
من در نامه‌ام به فدریکا موگرینی در بیست‌وهشتم نوامبر گفتم که ما برای اجرای پاراگراف سی‌وشش به شما جدول زمان‌بندی خواهیم داد. سرانجام روز ۸ مه این جدول را ارائه کردیم. این در چارچوب برجام است. اما اقداماتی که ما انجام داده‌ایم یک ویژگی مهم دارند و آن این است که بازگشت‌پذیرند. اگر اروپا، تنها یا با ایالات‌متحده که این به اروپایی‌ها برمی‌گردد، تصمیم گرفت تعهدات برجامی خود را انجام بدهد، ما می‌توانیم به آسانی و ظرف چند ساعت به اجرای کامل تعهدات‌مان برگردیم.
انتخابات ریاست‌جمهوری و برجام
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران علاوه بر این درباره نقش انتخابات مجلس ایران و انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۱ و ارتباط این دو با نجات برجام و تاثیر این بر نجات حیات سیاسی وی تشریح کرد: من نامزد هیچ سمَتی نیستم و برای نجات یافتن یا نیافتن بلندپروازی سیاسی ندارم، اما بر این باورم که این توافق دستاورد مهمی است، نه فقط برای ایران و آینده آن، بلکه برای جامعه جهانی. این یکی از موارد نادر موفقیت دیپلماسی است. در ربع قرن اخیر موارد زیادی در زمینه دیپلماسی وجود ندارد که بتوانیم به آنها افتخار کنیم. این یکی از موارد نادری است که دیپلماسی موفق عمل کرده است. من دلایل زیادی دارم که بخواهم آن را حفظ کنم و بر این باورم که اروپا نیز دلایل زیادی برای تلاش در راستای حفظ آن دارد. معتقدم جامعه جهانی هم دلایل زیادی دارد که بخواهد این توافق را حفظ کند. رئیس‌جمهور ترامپ ممکن است این توافق را نپسندد اما می‌توانم به او بگویم که این توافق در راستای منافع وی و ایالات‌متحده آمریکا است.
ترامپ متن برجام را خوانده؟
ظریف در پاسخ به اینکه آیا فکر می‌کند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا متن توافق را خوانده است یا نه، گفت: فکر نمی‌کنم در هر صورت افراد زیادی متن این توافق را خوانده باشند. رئیس‌جمهور ترامپ را بابت نخواندن متن توافق سرزنش نمی‌کنم، اما فکر می‌کنم او باید متن این توافق را بخواند. وزیر امورخارجه ایران در آخر در پاسخ به سوال خبرنگار این شبکه مبنی بر اینکه آیا مایل است متن توافق از طرف وی[ظریف] برای رئیس‌جمهور آمریکا فرستاده شود، گفت: فکر نکنم او احتیاج به جست‌وجوی زیادی برای یافتن متن این توافق داشته باشد. این توافق، سند شورای امنیت سازمان ملل متحد است. یکی از بلندترین متونی است که شورای امنیت تاکنون به آن رای داده است. مایلم به او یادآوری کنم که در آمریکا انقلاب روی نداده و دولت آمریکا همچنان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است. در نتیجه، او اگر اوباما را نمی‌پسندد کرسی آمریکا در شورای امنیت را که می‌پسندد. او و وزیر خارجه‌اش پیش از این چند بار روی این صندلی نشسته‌اند. آخرین‌بارش هفته گذشته بود. در نتیجه وی باید به اسنادی که شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب کرده احترام بگذارد. آمریکا کرسی دائمی شورای امنیت را در اختیار دارد.
اروپا باید راهی برای ایران بیابد
وزیر امورخارجه همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه تاکید کرد: اگر اطمینان یابیم که اروپایی‌ها می‌توانند شروع به عمل به تعهداتشان در توافق هسته‌ای و سهم خود را ایفا کنند، ایران نیز می‌تواند از تصمیمات خود برای توسعه برنامه هسته‌ای‌اش بازگردد. چنان که اروپا اجرای تعهداتش را آغاز کند، ایران نیز آماده است تا گام‌هایی را که برداشته لغو کند. رئیس دستگاه دیپلماسی بدون ارائه جزئیات درباره اینکه پیشنهادهای پاریس چه بوده است، تاکید کرد که اروپا باید راهی برای آسان‌تر شدن شرایط برای ایران بیابد حتی در شرایطی که آمریکا دیگر عضوی از توافق هسته‌ای نیست.
ظریف گفت که آنچه درباره‌اش رایزنی می‌شود این است که چگونه این کار می‌تواند با یا بدون آمریکا انجام گیرد. وزیر امورخارجه ایران در پیامی به اروپایی‌ها تاکید کرد که حل‌وفصل این مساله حتی بدون حضور آمریکا در توافق هسته‌ای نیز امکان‌پذیر است. او تاکید کرد: من فکر نمی‌کنم که آمریکا تمام کارت‌ها را در اختیار داشته باشد. اگر اروپا و جامعه بین‌الملل تصمیم به انجام این کار بگیرند، قادر خواهند بود اقدامات لازم را برای حفظ توافق هسته‌ای به‌کار گیرند.
فشار آمریکا علیه ایرانیان کارساز نیست
از سوی دیگر ظریف در گفت‌وگو با شبکه خبری فرانس ۲۴ تاکید کرد: «ما درحال جنگ هستیم، یک جنگ اقتصادی. جامعه جهانی باید مقابل سیاست فشار حداکثری آمریکا بایستد. این فشار روی ایرانیان کارساز نخواهد بود.» ظریف در پاسخ به سوالی درباره تلاش آمریکا برای مذاکره با ایران درباره برنامه موشکی گفت: آمریکا منطقه ما را به یک انبار تسلیحات تبدیل کرده است. آمریکا هر ساله ۵۰ میلیارد دلار سلاح به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌فروشد. این چیزی است که باید متوقف شود. ما تنها ۱۷ میلیارد دلار برای توان دفاعی‌مان هزینه می‌کنیم در حالی‌که عربستان ۸۷ میلیارد دلار و امارات متحده عربی ۲۲ میلیارد دلار برای خرید تسلیحات هزینه می‌کنند. آنها پیش از هر صحبتی درباره ایران باید فروش تسلیحات خود به کشورهای منطقه را کم کنند. باید دست از بمباران یمن بردارند. تسلیحات آمریکایی در دستان القاعده و داعش است. این چیزی است که باید پایان یابد.
سوریه
وزیر امورخارجه درباره جنگ سوریه و دلیل حمایت ایران از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه تشریح کرد: مشکل اینجا است که این جنگی نیست که بشار اسد آغاز کرده باشد. این جنگی است که از بیرون بر او و بر مردم سوریه تحمیل شد. برخی از کشورهای غربی به داعش و جبهه النصره کمک کردند و برخی از آنها همچنان از جبهه النصره حمایت مالی می‌کنند. اگر او با داعش نجنگیده بود شما اکنون شاهد این بودید که دمشق پایتخت داعش شده است. ما جنگ اروپایی‌ها را به‌جای آنها انجام دادیم. در غیر این صورت، مجبور بودید با سازمانی تروریستی و افراط‌گرا روبه‌رو شوید که منطقه بزرگی را در اختیار دارد.
او همچنین در اصلاح این گفته خبرنگار یورونیوز مبنی بر اینکه «شما همچنین کمک کردید تا توازن جنگ به نفع بشار اسد تغییر کند» گفت: ما کمک کردیم توازن این جنگ علیه تروریست‌ها تغییر کند نه به نفع کسی و این کار را به این امید که به نفع مردم سوریه است انجام دادیم.
دنیای اقتصاد