حیدر مستخدمین حسینی با تأکید بر اینکه ریشه تمام مشکلات فعلی اقتصاد در گروی سرگردانی نقدینگی است معتقد است تا برای حل این مشکل، نرخهای سود بانکی واقعی شود تا با تجمیع نقدینگی در بانکها، نقدینگی به سمت تولید و اشتغال سوق یابد.
دیدگاههای این کارشناس پولی و بانکی را در ادامه بخوانید.
* ریشه تمام مشکلات فعلی اقتصاد در سرگردانی نقدینگی
شما عامل اصلی التهابات اقتصادی و ارزی کنونی را چه می دانید؟
مستخدمین حسینی: به اعتقاد من، تمامی مشکلات کنون اقتصاد ایران در سرگردانی نقدینگی ریشه دارد. نقدینگی که در اقتصاد در دهه های مختلف به ویژه در سالهای اخیر به وجود آمده، نتوانسته در خدمت تولید قرار گیرد. در شرایط فعلی، نقدینگی کشور به مسیری سوق می یابد که دارای بازه سریع هستند. این مسأله سبب شده تا در عمل فعالیتهای نامولد در حوزه اقتصاد، ارحج شناخته شوند.
در حالی که نقدینگی باید در خدمت نظام بانکی باشد تا بانکها بتوانند این نقدینگی را به جایی انتقال دهند که منجر به افزایش تولید و اشتغال و در نتیجه افزایش تولید ناخالص داخلی شود.
یکی از مشکلات و معضلات اصلی اقتصاد در حال حاضر، وضعیت نقدینگی است که اکنون در ابهام به سر می برد. در شرایط مختلف اقتصادی، نقدینگی هر بار به سمت یکی از بازارهای طلا و سکه، ارز، خرید دارایی هایی که نیاز آتی باشد، خودرو و... گرایش می یابد. گاه نیز در مسیر ثبت نامهایی به کار گرفته می شود که برای تأمین بخشهایی از نیازهای مادی و معنوی صرف می شود. در حالی که با سیاستگذاریهایی باید آن را از حضور در بازارهای غیررسمی دور کرد.
نقطه اصلی من در این بحث معطوف به نظام بانکی و شرایط حاکم بر بانکهاست. تصمیم گیریهای نادرست در سیاستهای پولی به ویژه در گذشته به شرایط فعلی دامن زده است.
آثار تصمیم گیریهای نادرست اقتصادی در حال حاضر خود را با شوک بیرونی به نام تحریم پوشش می دهد. در حالی که واقعیت این نیست. یکی از کم کاریهای صورت گرفته در این حوزه به مدیریت بانکی مربوط است. به اعتقاد من اگر برای سیاستهای پولی تصمیم گیری درستی صورت می گرفت، نتیجه کار به اینجا نمی رسید.
* نرخ سود بانکی متناسب با تورم افزایش یابد
راهکار در شرایط کنونی چیست؟
مستخدمین حسینی: بهترین تصمیم در کوتاه مدت که هم برای مردم جذاب باشد و هم به نفع اقتصاد ملی باشد، تغییر نرخ سود بانکی متناسب با تورم است. نرخ سود بانکی از متغییرهای اصلی اقتصاد است . نگاه دستوری به آن در هیچ شرایط به نفع جامعه نبوده و آثار زیانبارش را تحمیل خواهد کرد.
* دادن سودهای رنگارنگ برای جذب سپرده ها
آنچه در حال حاضر رخ می دهد اینکه برخی از صندوقها یا موسسات اعتباری غیرمجاز، با ارائه نرخهای سود بالا به جامعه، در حوزه سیاستهای پولی آثاری به جای می گذارند که به نفع اقتصاد کشور نیست. حتی بانکهایی که دارای مجوز هستند، شرایطی را برای سپرده گذاران فراهم کرده اند که طی آن به ارائه سودهای رنگارنگ برای جذب سپرده ها اقدام می کنند.
برای هدایت نقدینگی در مسیر صحیح آن، باید در شرایط رقابتی مناسب، نرخ سود بانکی رسماً به بانکها سپرده شود تا هر بانک متناسب با توان و قیمت تمام شده پول به تعیین این نرخ اقدام کند. با این روش می توان نقدینگی را به سمت بانکها سوق داده و بانکها نیز قادر خواهند بود آن را در خدمت تولید درآورند.
انجام این کار آیا قیمت تمام شده پول را افزایش نمی دهد؟ آیا منجر به افزایش نرخ تسهیلات نمی شود؟
مستخدمین: تولیدکنندگان در این شرایط ممکن است با افزایش هزینه ها مواجه شوند، بنابراین لازم است تا دولت به حمایت از تولید اقدام کند و آنها را در عرصه تولید و صادرات مورد حمایت قرار دهد. به این مفهوم که مابه التفاوت نرخ سود بانکی را به برخی از تولیدکنندگان که تولیدات آنها مورد هدف است، پرداخت کند. علاوه بر این می تواند به تعیین نرخهای ترجیحی اقدام کند از این جمله تعیین نرخهای جوایز صادراتی است.
* نرخ سود بانکی واقعی شود
پیشنهاد صریح شما در ارتباط با نرخ سود بانکی چیست؟
مستخدمین حسینی: پیشنهاد من این است که در کوتاه مدت، شورای پول و اعتبار به دنبال سناریوی واقعی کردن نرخ سود بانکی باشد. باید در مسیر جذب نقدینگی سرگردان در جامعه تلاش شود و التهاب بیش از حد از جامعه گرفته شود. باید شرایطی ایجاد شود تا بانکها به مطمئن ترین مکان برای حفظ قدرت پول مردم تبدیل شوند. سپرده گذاران وجوه خود را نزد بانکها قرار دهند و با رهایی مردم از استرسهای ناشی از حضور در سایر بازارها، موجبات سلامت اجتماعی و اقتصادی جامعه فراهم شود.
* برای نرخ سود کف تعیین شود
آیا لازم نیست کف یا سقفی برای نرخ سود تعیین شود؟
مستخدمین حسینی: بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار می توانند به تعیین کف در این خصوص اقدام کنند. بانکها بنگاههای اقتصادی هستند و هرگز اجازه نخواهند داد تا در یک فضای رقابت علمی، دچار زیان شوند. اگر حتی در چنین شرایطی دچار زیان هم شوند، خود موجبات این شکست را فراهم کرده اند. ولی امری واضح وجود دارد و آن اینکه آنها هرگز خود را در میدان رقابت منفی قرار نخواهند داد.
خبرگزاری فارس