مهدی موحدی، کارشناس اقتصادی در برنامه پایش با موضوع «مالیات بر مجموع درآمد» گفت: در نقاط مختلف دنیا یک سری پایههای مالیاتی با نرخ های مختلف وجود دارد. زمانی میتوان از عدالت مالیاتی سخن گفت که هر فرد کشور بر اساس درآمدهایی که دارند مالیاتی متناسب پرداخت کنند. اما این اصل ساده در نظام مالیاتی کشور ما رعایت نمیشود.
وی افزود: ما از ۶۰ درصد تولیدکنندگان مالیات میگیریم و ۴۰ درصد مابقی مالیات نمیدهند که بخشی از آنها شناسایی نمیشوند و بخشی از آنها معاف از مالیات هستند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از سال ۱۳۷۹ برنامه سوم توسعه کشور وزارت اقتصاد را مامور می کند که با طراحی یک سیستم جامع عدالت مالیاتی را برقرار کند. اما تا کنون هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفت.
این کارشناس اقتصادی گفت: ما شاخص مالیات بر مجموع درآمد در نظام مالیاتی کشور نداریم. این شاخص در همه کشورها وجود دارد. حتی در قوانین مالیاتی سالهای ۱۳۲۲ و ۱۳۴۵ نیز این شاخص وجود داشته است. معافیتهای متنوع مالیاتی در کشور وجود دارد که همین ناعدالتی مالیاتی را رقم زده است.
موحدی با بیان اینکه باید معافیتهای مالیاتی منظم شوند، گفت: ما یک مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی داریم و پیشنهاد این است که به جای شرکتها و موسسات، از افراد که کد ملی دارند، مالیات گرفته شود. چرا که میتوان با استفاده از کد ملی میزان درآمد واقعی افراد را شناسایی کرد و مبتنی بر آن مالیات گرفته شود.
وی افزود: این روش در بیشتر کشورهای جهان پیاده میشود. به عنوان مثال ۵۴ درصد درآمد کل مالیاتی کشور دانمارک از مالیات بر درآمد اشخاص است و این در حالی است که در ایران با تسامح ۴ درصد است.
این کارشناس اقتصادی کشور گفت: معافیت مالیاتی موسسات آموزشی برای کنکور ۶ هزار میلیارد تومان است و اگر این مالیات گرفته شود میتوان چند خط مترو با آن ایجاد کرد.
موحدی افزود: در آمریکا که مهد سرمایهداری در جهان است، ۵ درهک پایین درآمدی ۳ درصد مالیات و دهکهای ثروتمند ۷۰ درصد مالیات کشور را پرداخت میکنند. ولی در ایران یک دهک ثروتمند تنها ۳ درصد مالیات کشور را پرداخت میکند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: ما به جای اینکه از اشخاص حقیقی مالیات بگیریم، به سراغ اشخاص حقوقی رفتهایم. به گونهای که ۳۱ درصد مالیات کشور از اشخاص حقوقی اخذ می شود و این درحالی است که در سایر کشورها حداکثر ۱۰ درصد مالیات کشور از اشخاص حقوقی تامین می شود.
وی در پایان افزود: عملا با این کار ما به تولیدکنندگان فشار مضاعفی آوردهایم که خود باعث رکود در تولید شده است. مالیات بر ثروت نیز پایه مالیاتی دیگری است که باید در کشور ایجاد شود. در آمریکا ۱۶ درصد درآمد مالیاتی از این راه بدست میآید و در ایران این رقم به ارفاق به ۲ درصد می رسد.
ایسنا