یک سازمان فنلاندی زیرمجموعه وزارت اقتصاد این کشور هشدار داد که افزایش بی‌ثباتی اقتصادی در صنعت نفت جهانی به بروز بحران‌های جدی در نظام مالی جهانی طی سال‌های آینده منجر خواهد شد.
مرکز مطالعات زمین شناسی فنلاند زیر مجموعه وزارت اقتصاد این کشور اخیرا در این گزارش به کمیسیون اروپایی اعلام کرده است که نفت مهمترین و بحرانی‌ترین ماده اولیه جهان است.
این مرکز فنلاندی در گزارش خود آورده که توقف افزایش رشد تولید نفت خام متعارف در ژانویه سال 2005 یکی از عواملی بود که به بروز بحران بزرگ اقتصادی در سال 2008 در جهان منجر شد.
*هزینه تولید نفت ریشه بحران اقتصادی 2008
با بالا رفتن میزان بدهی در حوزه وام‌های مسکن و توقف رشد تولید نفت متعارف، هزینه‌ها در حوزه انرژی را بالا برده و بازپرداخت بدهی‌های مسکن را سخت‌تر کرد و در نهایت به بروز بحران بزرگ اقتصادی در سال 2008 در جهان منجر شد.
گزارش مرکز تحقیقات زمین‌شناسی فنلاند نشان می‌دهد: بحران‌های حل نشده در نظام انرژی جهانی به صورت موقت و از طریق خلق پول توسط بانک‌های مرکزی کشورها برطرف شده و در آینده شاهد ورود بازار به فاز اصلاحی خواهیم بود.
*خروج تولید نفت از صرفه اقتصادی
این گزارش تاکید می‌کند: جهان در معرض تمام شدن نفت خام نیست چرا که همچنان ذخایر بزرگ نفت در جهان وجود دارد اما رفته رفته شاهد آن هستیم که تولید نفت در حال از دست دادن صرفه خود از منظر اقتصادی است.
توقف رشد تولید نفت متعارف یک نقطه عطف در ساختار صنعت نفت جهانی بود. چراکه از آن پس روند افزایش تقاضای نفت از طریق تولید نفت‌های نامتعارف نظیر نفت شیل یا شنی آمریکا تأمین شد که این نفت از نظر هزینه‌های تولید بسیار گرانتر از نفت متعارف تمام می‌شد.
استخراج نفت‌های نامتعارف به اتخاذ روش‌های بسیار گران‌تری برای استخراج، پالایش و فرآوری نسبت به نفت متعارف نیاز دارد که همین مسئله هزینه تولید نفت و فرآورده‌های نفتی را برای کشورها بالا برده است.
هر چقدر جهان به سمت استفاده از نفت‌های نامتعارف و گرانتر برای حفظ روند رو به رشد اقتصاد جهانی می‌رود شاهد آن هستیم که نه تنها رشد اقتصاد جهانی ضعیف‌تر می‌شود بلکه بی‌ثباتی‌ها نیز افزایش می‌یابد.
به طور خلاصه باید گفت ما وارد یک دوره "قیمت بالای انرژی" شده‌ایم که می‌تواند در بلندمدت به کاهش رشد اقتصادی در جهان منجر شود.
* پیش بینی بحران به خاطر خلق پول توسط بانک‌های مرکزی
این گزارش هشدار می‌دهد: اجرای سیاست‌های تسهیل پولی و یا به عبارتی خلق پول از سوی بانک‌های مرکزی کشورها از طریق خرید اوراق قرضه دولتی شرایط را برای وقوع یک بحران جدید مالی در جهان ایجاد می‌کند. چرا که شاهد بی‌ثباتی در بازار نفت به خصوص در 5 سال گذشته خواهیم بود.
گزارش مرکز تحقیقات زمین‌شناسی فنلاند می‌گوید: دوران ارزان بودن و فراوانی حامل‌های انرژی در جهان مدت‌هاست تمام شده و شاهد رشد بیشتر خلق پول توسط بانک ها و بدهی شرکت‌های نفتی نسبت به رشد واقعی اقتصاد در جهان هستیم.
این مرکز فنلاندی می‌گوید: حجم بالای بدهی و ناکار آمد شدن ساختارهای اقتصادی ناشی از آن یک خطر بسیار جدی است که یک اراده جهانی را برای حل آن می‌طلبد.
*لزوم تجدید نظر در ساختار صنعتی جهان
کارشناسان فنلاندی معتقدند اگرچه یکی از اقداماتی که جهان می‌تواند در گریز از بحران فاصله گرفتن از سوخت‌های فسیلی است اما احتمالا برای رفتن به این سمت در راستای جلوگیری از وقوع بحران اقتصادی در جهان خیلی دیر شده است.
از سوی دیگر اجرای چنین سیاستی به یک انقلاب صنعتی نیاز دارد که این مسئله هم باید به شکلی بنیادین انجام شود.
*بزرگترین چالش صنعتی تاریخ جهان
گزارش مرکز مطالعات زمین شناسی وزارت اقتصادی فنلاند می‌گوید: برای کنار گذاشتن استفاده از حامل‌های انرژی نفت پایه تمام اکوسیستم صنعتی جهانی باید باز طراحی شده و از نو ساخته شود و این مسئله احتمالا بزرگترین چالش صنعتی است که جهان در تاریخ با آن روبرو شده است.
پروفسور نیت هاگنز، استاد اقتصاد زیست محیطی در دانشگاه مینه‌سوتا و معاون سابق مؤسسات سرمایه‌گذاری سالومون برادرز و لهمان برادرز، معتقد است نتایج این گزارش تقریبا قابل قبول است اما مؤسسات، سیاست‌ها و انتظارات دولت‌ها در شرایط کنونی نسبت به اوضاع بازار انرژی کاملا بی‌توجه هستند.
این استاد دانشگاه مینه سوتا می‌گوید: هشدارهای گزارش مرکز فنلاندی نسبت به وقوع بحران‌های اقتصادی بسیار محتمل است.
*توقف رشد تولید نفت عربستان
مرکز مطالعات زمین‌شناسی فنلاند در گزارش خود آورده است که تولید نفت عربستان احتمالا در حال نزدیک شدن به بیشینه خود است.
این گزارش افزایش تعداد سکوهای نفتی برخلاف پایین آمدن تولید نفت عربستان را دلیل ادعای خود مبنی بر به حداکثر رسیدن تولید نفت عربستان عنوان کرده است.
این گزارش همچنین با اشاره به آمارهای ارائه شده در طول برگزاری عرضه اولیه شرکت آرامکو می‌گوید: میزان نفت استخراج شده از میدان نفتی غوار عربستان در گزارش عرضه اولیه آرامکو 1.2 میلیون بشکه روزانه کمتر از میزانی است که پیشتر اعلام شده بود.
بنابراین احتمالا این میدان نفتی از حداکثر توانایی خود برای تولید نفت عبور کرده است.
*دلیل استقبال از نفت شیل در بازار
در عین حال عربستان توانایی خود برای بالا بردن تولید همگام با افزایش تقاضا را از دست داده و به همین دلیل شاهد استقبال از ورود نفت شیل آمریکا در بازار هستیم که البته این نفت توانسته است 71.4 درصد رشد تقاضای نفت در جهان را پاسخ بدهند.
بخش دیگری از بازار نفت نیز به دست روسیه و عراق و دیگر اعضای اوپک افتاده است که در مجموع 22 درصد کل عرضه نفت به بازار جهانی را انجام می‌دهند.
این کشورها بعید است بتوانند نفت کافی جایگزین کاهش تولید نفت کشورهایی نظیر عربستان بکنند.
مرکز مطالعات زمین‌شناسی فنلاند در گزارش خود هشدار داده است با توجه به افزایش شدید بدهی شرکت‌های نفت شیل آمریکا احتمالا در آینده نزدیک شاهد توقف رشد و یا حتی کاهش عرضه نفت به بازار جهانی باشیم.
در حالی که سعودی‌ها دیگر نمی‌توانند نفت بیشتری را روانه بازار کند عدم توانایی شرکت‌های نفت شیل آمریکا در بازپرداخت بدهی‌های خود، کاهش کیفیت چاه‌های نفتی، و کاهش بازدهی چاه‌های نفتی می‌تواند از روانه شدن بیشتر نفت شیل آمریکا به بازار جلوگیری کنند.
اگر چه در ظاهر ممکن است شاهد تولید نفت بیشتر از میادین نفت شیل آمریکا باشیم اما این مسئله به قیمت حفاری چندین چاه دیگر در یک میدان و تزریق هر چه بیشتر آب و مواد شیمیایی به این میادین اتفاق افتاده است.
در حالی که تولید نفت چاه‌های نفت شیل آمریکا بین سال‌های 2010 تا 2018 به طور متوسط 28 درصد رشد داشته است اما در همین مدت تزریق آب و مواد شیمیایی این چاه‌ها 118 درصد افزایش داشته است که این مسئله نشان دهنده رشد بسیار بالای هزینه استخراج نفت از میادین نفت شیل آمریکا است.
گزارشات حاکی از آن است که طی سال‌های گذشته حدود 200 شرکت نفت شیل آمریکا به دلیل عدم توانایی در بازپرداخت بدهی ورشکست شده و طی حدود 4 سال آینده هم 200 میلیارد دلار از بدهی‌های دیگر شرکت‌های نفت شیل آمریکا سر رسید می‌شود و عدم توانایی آنها در بازپرداخت بدهی به ورشکست شدن شرکت‌های بیشتر منجر خواهد شد و این به معنای بحران در تولید نفت شیل آمریکا است.
فارس