میثم پیله فروش، کارشناس اقتصادی درباره برنامه دولت برای انتشار ۲۴۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی برای جبران کسری بودجه گفت: اوراق بدهی در مقایسه با چاپ پول و استقراض خارجی برای کشور، هزینه کمتری دارد اما این نکته وجود دارد که انتشار اوراق باید بعد از تمام تلاش دولت برای کاهش هزینه‌ها و ایجاد درآمدهای پایدار از جمله پایه‌های جدید مالیاتی اتفاق بیفتد.
درباره انتشار اوراق بدهی در کشورهای دیگر، گفت: اکثر کشورها هنگام تنظیم سند بودجه، کم و بیش با کسری‌هایی مواجه هستند. مهم‌تر از اینکه مقدار این کسری بودجه چقدر است، راه جبران آن است.
وی ادامه داد: مهم‌ترین توصیه اقتصاددان‌ها در این زمینه به دولت‌ها به ویژه دولت‌های نفتی این است که کسری بودجه غیر نفتی در لایحه بودجه‌ای که به مجلس داده میشود آشکار شود. این اقدام هرچند ظاهرش ساده است اما نزدیک به ۵۰ سال است که در کشور اتفاق نیفتاده و سر منشأ فسادهای زیادی در بودجه شده است.
باید کسری بودجه غیر نفتی آشکار شود
این کارشناس اقتصادی گفت: با آشکار کردن کسری بودجه غیر نفتی، مذاکرات بودجه در مجلس به جای اینکه صرف امور بی حاصل شود، صرف امور اساسی کشور خواهد شد و نمایندگان ملت برای جبران کسری بودجه دولت ریل گذاری خواهند کرد.
وی در زمینه راه‌های معمول جبران کسری بودجه، گفت: در یک فضای منطقی چند روش برای جبران کسری بودجه وجود دارد، اولین آنکه در پنجاه سال اخیر در کشور ما رواج داشته است، افزایش فروش نفت یا افزایش نرخ ارز به جهت افزایش درآمد ناشی از تبدیل درآمدهای نفتی به ریال است.
جبران کسری بودجه باید با کاراتر کردن هزینه‌ها و تعریف درآمدهای پایدار باشد
پیله فروش درباره راه دوم جبران کسری بودجه، گفت: راه دیگری که می‌توان در کنار این موضوع مطرح کرد و به آثار مثبت یا منفی آن فکر کنیم کاهش هزینه‌های اداره کشور است که هیچ وقت مدنظر سیاست‌گذاران نبوده است.
وی ادامه داد: روش دیگری که می‌توان در دولت و مجلس پیگیری کرد، افزایش درآمدهای پایدار برای دولت با تعریف پایه‌های مالیاتی برای دولت و یا حذف معافیت‌های مالیاتی بی مورد در اقتصاد ایران است که اگر این اتفاقات می‌افتاد در سال ۹۸ بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد نصیب دولت می‌شد و کسری بودجه امسال تا حدی مرتفع می‌شد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اگر تمام این کارها انجام می‌شد یعنی هزینه‌ها را مدیریت می‌کردیم و منابع جدید درآمدی برای دولت ایجاد می‌کردیم، آن وقت این سوال مطرح می‌شد که آیا کسری بودجه دولت را می‌توان از طریق استقراض، چه از نوع خارجی که بدترین نوع استقراض است و چه از نوع داخلی؛ از طریق بانک مرکزی که به معنای چاپ پول مستقیم و تورم بوده و بسیار زیان بار است یا از طریق استقراض از مردم و با انتشار اوراق بدهی انجام داد یا خیر.
پیله فروش با بیان اینکه اولویت بندی راه‌های جبران کسری بودجه بسیار مهم است، اظهار داشت: متأسفانه در کشور ما در سال‌هایی که فروش نفت به اندازه کافی بوده است به وسیله آن کسری بودجه پوشانده شده و به مردم به دروغ گفته شده است که کسری بودجه وجود ندارد در بعضی سال‌ها نیز با افزایش نرخ ارز کسری بودجه را پوشانده‌ایم و در حال حاضر که نفت نیست به جای اینکه دنبال راه حل های اساسی که باعث تحول در اقتصاد کشور میشود باشیم دنبال سهل الوصول ترین راه هستیم و آن هم انتشار اوراق و استقراض از مردم است.
مهر