موسسه تحقیقاتی فیچ پیش بینی می کند که در سال 2021 اقتصاد ایران به ثبات برسد و در پی این تحول مثبت، تجارت خارجی کشور نیز در این سال 8.8 درصد افزایش می یابد.
این موسسه با بررسی چشم انداز تجارت خارجی ایران نوشته است:
کوتاه مدت: تجارت خارجی ایران در سال 2020 تحت فشار عواملی از جمله تحریم های آمریکا، شیوع کرونا، کاهش صادرات نفت و افت قیمت نفت قرار گرفته است. ما رشد منفی 9 درصد را برای تجارت ایران در سال 2020 پیش بینی کرده ایم. رشد صادرات منفی 9.8 درصد و رشد واردات منفی 7.1 درصد خواهد شد. در این سال فعالیت های تجاری کاهش می یابد و خانوارها پول کمتری دارند تا صرف خرید کالا کنند. کاهش درآمدهای نفتی نیز هزینه کرد دولت را کاهش می دهد. پیش بینی می شود درآمدهای نفتی دولت در سال جاری ایرانی 25 درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش یابد. همه این عوامل منجر به کاهش حجم تجارت خارجی کشور می شوند.
در حالی که رشد منفی 4.1 درصدی را برای اقتصاد ایران در سال 2020 پیش بینی کرده ایم، انتظار داریم در سال 2021 اقتصاد ایران به ثبات برسد و رشد 2.5 درصدی را تجربه کند. در پی بازگشت اقتصاد ایران به رشد، تجارت خارجی کشور نیز در این سال 8.8 درصد افزایش می یابد.
میان مدت: چشم انداز تجارت خارجی ایران در میان مدت به ازسرگیری مذاکرات با آمریکا بستگی دارد. ما با این فرض پیش بینی کرده ایم تجارت خارجی کشور طی دوره 5 ساله 2020 تا 2024 رشد سالانه 9 درصدی را تجربه کند.
البته سناریوهای دیگری نیز در این زمینه قابل تصور است. اگر توافق هسته ای به طور کامل از هم بپاشد و ایران مقصر آن تلقی شود، شرکت های چینی تحت فشار زیادی برای قطع مراودات خود با ایران قرار می گیرند و در بدترین حالت می توان پیش بینی کرد که موقعیت اقتصاد و پول ملی ایران بیش از پیش ضعیف شده و واردات کاهش شدید پیدا کند.
حتی اگر تحریم ها علیه ایران نهایتا برداشته شود، رشد سریع تجارت خارجی ایران به بهره برداری کامل از ثروت نفت و گاز خود و حل مشکلات در صحنه عملیاتی بستگی خواهد داشت. ایران پتانسیل بسیاری در همه بخش ها دارد و اگرچه بخش نفت و گاز بیشتر از همه مورد توجه است، اما به نظر ما صنایع مصرفی مثل خودرو و مواد غذایی نیز حائز اهمیت هستند. اگر تحریم های آمریکا برداشته شوند، تقاضای انباشت شده، جمعیت جوان، نیروی کار ماهر، منابع غنی نفت و گاز و جامعه مصرفی از جمله عواملی هستند که می توانند ایران را به یکی از کانون های بزرگ رشد و توسعه تجارت در خاورمیانه تبدیل کنند.
به هر ترتیب احیای پایدار اقتصاد ایران به ازسرگیری مذاکرات و حصول توافق جدید بستگی دارد که امیدهایی برای تحقق این هدف در سال آینده دیده می شود، به ویژه اگر رئیس جمهوری معتدل تری در قبال ایران در آمریکا روی کار بیاید. در شرایط پرتنش کنونی، ازسرگیری مذاکرات بین دو کشور چندان محتمل نیست و ما معتقدیم هرچه تحریم ایران طولانی تر شود، احتمال این که اقتصاد این کشور با مشکلات عمیق تر اقتصادی مثل ابرتورم مواجه شود بیشتر می شود.
بلندمدت: به نظر ما چشم انداز رشد اقتصادی و تجارت ایران در بلندمدت یعنی تا سال 2029 مثبت است. البته رشد اقتصاد و تجارت ایران در این دوره به دلیل عدم بهره برداری از ظرفیت کامل بخش نفت و گاز، محدود خواهد بود. ریسک هایی هم این رشد را تهدید می کنند حتی اگر تحریم های آمریکا نهایتا برداشته شوند. نارضایتی در بخشی از جامعه به دلیل عملکرد دستگاه اجرایی کشور مشهود است. در صورت عدم بهبود روابط ایران و آمریکا، ما انتظار داریم تجارت خارجی ایران همچنان بر محور چین و به طور بالقوه روسیه بچرخد.
تسنیم