همایون دارابی درباره وضعیت بازار سرمایه پس از مصوبات اخیر شورای عالی بورس و توقف فروش سهام عدالت اظهار داشت: در روزهای گذشته شاهد رشد بازار سرمایه بودیم که بعد از انتخابات رئیس جمهوری آمریکا هم بازار متسرد چرخش بود و در بازارهای موازی هم شاهد ریزش قیمت‌ها بودیم. بازارهای سکه و ارز، خودرو عقب‌نشینی کردند و در بازار املاک هم نشانه‌های رکود آشکار شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر نقدینگی دو مسیر پول و سرمایه را دنبال می‌کند که در بازار پول با ثبات نرخ سود بانکی عملا این نقدینگی وارد بازار سرمایه می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه عوامل مختلفی باعث افت شاخص شد که بخشی از آنها رشد نرخ سود بانکی، قیمت‌گذاری دستوری محصولات به ویژه خودرویی‌ها و عدم شفافیت در ارتباط با پالایشگاه‌ها و دولت بود، گفت: در حال حاضر که اجازه افزایش نرخ سود بانکی را ندادند کمکی به بازار سرمایه شد و اگر نرخ سود بانکی زیر 20 درصد بماند در ورود جریان نقدینگی به بازار سرمایه موثر عمل خواهد کرد.
دارابی با اشاره به سایر بازارهای موازی با بورس بیان داشت: شاهد آن هستیم که بازارهای موازی هم آرام گرفته و در بازار سرمایه، قیمت‌ها پایین آمده بود بنابراین بازار آماده رشد شده بود.
وی افزود: البته تصمیماتی که گرفته می‌شود معمولا تاثیرات خود را چند هفته بعد نشان می‌دهد یعنی در جلسه اخیر شورای عالی بورس که تصمیم به افزایش سقف صندوق‌ها و صدور مجوز صندوق‌های جدید گرفته شد، تا زمانی که این تصمیمات عملیاتی شود مدتی زمانبر است که اثر آن را در بورس در آن دوره می‌بینیم.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: البته توقف فروش سهام عدالت تاثیر فوری برروی بازار گذاشت چراکه رقم کلی سهام عدالت بسیار بزرگ است و وقتی مردم شروع به فروش می‌کنند دو خطر بسیار بزرگ وجود دارد؛ اول اینکه قیمت‌ها به شدت پایین می‌آید و دوم اینکه در این قیمت‌های پایین، عده‌ای مدیریت شرکت‌ها را با نرخ‌های ناچیز به دست می‌آورند.
دارابی ادامه داد: این خطر با مرحله دوم آزادسازی سهام عدالت بیشتر شد و همان موقع گفتیم که نباید به این سرعت مراحل آزادسازی انجام شود و پیشنهاد ما این بود که در مدت سه سال این آزادسازی انجام شود یعنی هر سال 30 درصد از سهام را آزاد کنند.
وی با اشاره به پیشنهاد تشکیل صندوق سهام عدالت اظهار داشت: آزادسازی سهام عدالت رقم قابل ملاحظه‌ای را در اختیار خانوار قرار می‌دهد. از سوی دیگر دولت می‌تواند یارانه نقدی را حذف و آن را راهی صندوق سهام عدالت 2 کند و این صندوق بازارگردانی سهام عدالت را انجام می‌دهد و از سویی دیگر بخشی از آن به پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی می‌تواند اختصاص پیدا کند.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: دولت سالانه 150 هزار میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی هزینه می‌کند در حالی که هیچ تاثیری در اقتصاد خانوار ندارد اما اگر این 45 هزار تومان یارانه ماهیانه وارد صندوق عدالت 2 شود می‌تواند برای مردم هم ارزش سهام عدالت را حفظ کند و هم طرح‌های نیمه‌تمام عمرانی دولت را به سرانجام برساند.
دارابی ادامه داد: همچنین بعد از سه سال صندوقی با دارایی 200 هزار میلیارد تومانی خواهیم داشت که متعلق به مردم است. اگر این رقم ادامه پیدا کند هم ثروت در خانوار حفظ می‌شود، هم طرح‌های توسعه‌ای ایجاد خواهد شد و هم فشار فروش زیادی به بازار وارد نمی‌آید.
وی تاکید کرد: اما وقتی این 150 هزار میلیارد تومان فروش آزاد شود و در شرایطی که بازارگردان ندارد، فشار فروش زیاد می‌شود، قیمت‌ها هم کمتر خواهد شد؛ مانند همان بلایی که سر صندوق دارایی یکم و پالایشی یکم آمد.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه اگر بازارگردانی وجود نداشته باشد، قیمت دارایی افت پیدا می‌کند و ارزش آن حفظ نمی‌شود، گفت: در این شرایط این سهام توسط عده‌ای خاص خریداری می‌شود و به ضدروش تبدیل خواهد شد که رهبری هم برنامه مجوز آزادسازی سهام عدالت تاکید کرده بودند که روشی اقدام شود که مردم را تشویق به نگهداری سهام کنند.
دارابی افزود: از سوی دیگر شاهد آن هستیم وعده‌ای که درباره سهام عدالت داده شد مانند وام سهام عدالت به اجرا نرسید. بنا براین دولت در برابر تحقق وعده‌های خود در این بخش هم موفق نبود.
وی با اشاره به ساز و کار صندوق سهام عدالت، بیان داشت: وقتی یارانه نقدی که ماهی حدود 5000 میلیارد تومان است به این صندوق وارد شود و بازارگردان داشته باشد، سه سال بعد صندوق سهام اول که آزاد شد در صندوق دوم 200 هزار میلیارد تومان دارایی خواهیم داشت که تمام آن متعلق به مردم است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: این طرح می‌تواند جاماندگان سهام عدالت را هم پوشش دهد و به نفع تمام اقشار خواهد بود.
دارابی با اشاره به مصوبات اخیر شورای عالی بورس گفت: طبق این مصوبات، صندوق‌های با درآمد ثابت باید در 25 درصد حق خریدی که دارند 12.5 درصد را صرف خرید سهام عدالت کنند و می‌توانند سقف صندوق‌ها را از 30 هزار به 50 هزار میلیارد تومان افزایش دهند بنا بر این تمام این اقدامات به نفع بازار خواهد بود مشروط به اینکه مردم در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند.
وی با اشاره به آینده بازار سرمایه تا پایان سال گفت: با توجه به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تنش‌های سیاسی از کشور دور شده است و مشروط به اینکه پتانسیل‌های اقتصاد فعال شود و حمایت از تولید را در دستور کار قرار دهند، قطعا بازار رشد خواهد کرد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: بعید می‌دانم شاخص از یک میلیون و 200 هزار واحد پایین‌تر بیاید چراکه هم قیمت‌ها در حد تورم اصلاح شده و هم در بازارهای موازی تقاضایی وجود ندارد.
ایلنا