میزان دادوستد مواد اولیه پلیمری و شیمیایی در بازار فیزیکی بورس کالا، روند افزایشی خود را حفظ کرده و به نظر می‌رسد که این روند، حجم معاملات محصولات پتروشیمیایی را به ارقام قابل قبولی رسانده است. ارقامی که به متوسط ۶ ماهه ابتدایی سال بسیار نزدیک شده است. پس از افت محسوس حجم دادوستدها که به وضوح ترسیم‌کننده شرایط رکود تورمی در بین صنایع پتروشیمیایی بود، نیروهای بازار تلاش کردند با ورود به فاز جبرانی، این کاهش را پوشش دهند. شواهد نشان می‌دهد که این عمل موفقیت‌آمیز بوده و حجم دادوستدها روند افزایشی قابل قبولی را می‌پیماید و شاید نیروی محرکه لازم برای برون‌رفت از رکود را فراهم کند.
البته این داده‌ها با روزهای رونق این بازار فاصله نسبی دارند. بنابراین هنوز زود است بخواهیم با قطعیت بگوییم که خروج از رکود اتفاق افتاده است. البته رشد قیمت‌های جهانی محصولات پتروشیمیایی را نمی‌توان نادیده گرفت؛ چرا که طی دو هفته اخیر، رشد بهای جهانی قیمت‌های پتروشیمیایی همچون محرکی اثرگذار بر ذهنیت اهالی بازار منعکس شد و انتظارات کاهشی را که به دنبال افت محسوس بهای دلار و محدود شدن نوسان افزایشی آن شکل گرفته بود تا حد زیادی تضعیف کرد. این مطلب پتانسیل تحریک تقاضا را در خود داشته و توانسته حجم تقاضا را به میزانی محسوس تحت‌تاثیر قرار دهد. به‌طوری که تقاضای ۵۰ هزار تنی هفته منتهی به پایان آبان‌ماه را به ۸۷ هزار تن در هفته سوم آذر رسانده که سبب افزایش ۷۳ درصدی حجم تقاضا شده است. این مقایسه چهار هفته‌ای به خوبی نشان می‌دهد، یکی از اهرم‌های اصلی که سبب سقوط حجم معاملات به کانال ۲۵ هزار تنی شد، افت معنی‌دار میزان تقاضا به دنبال ایجاد انتظارات کاهشی بهای ارز بود.
بنابراین فرضیه خروج از رکود معاملاتی در بازار محصولات پتروشیمیایی قوت گرفته است. داده‌های منتشره از سوی بورس کالا نشان می‌دهد که حجم معاملات انواع محصولات پلیمری هفته گذشته به روند افزایشی خود ادامه داد و با ۱۰ درصد افزایش به ۶۱ هزار و ۵۱۳ تن رسید. پس از افت معنی‌دار حجم معاملات، به‌رغم کم‌رمق بودن روند افزایش دادوستدها در این بازار از هفته پایانی آبان ماه، سرانجام میزان دادوستدهای مواد اولیه پلیمری میل به کم کردن فاصله خود با متوسط حجم معاملات نیمه ابتدایی سال پیدا کرده‌اند.
هفته گذشته میزان عرضه و حجم تقاضا به نسبت هفته ماقبل، تغییر محسوسی را تجربه نکرد. به‌طوری که ۸۴ هزار و ۹۵۰ تن از انواع مواد اولیه پلیمری در بورس کالا عرضه شد که رشد نزدیک به ۳ درصدی را ثبت کرد. در برابر این میزان عرضه، تقاضایی به اندازه ۸۷ هزار و ۸۶۰ تن شکل گرفت که مقایسه آن با هفته ماقبل حکایت از رشد ۵ درصدی دارد. بنابراین نمی‌توان رشد ۱۰ درصدی حجم معاملات را تنها از مسیر افزایش حجم عرضه و تقاضا پیگیری کرد و به نظر می‌رسد که توجه فعالان بازاری به عوامل قدرتمند دیگری جذب شده که نسبت به نیمه ابتدای سال‌جاری، شرایط متفاوتی را ترسیم می‌کند.
رشد بهای جهانی، ذهنیت کاهش نرخ را تضعیف کرد
در گام اول می‌توان به رشد قیمت نفتا به‌عنوان اصلی‌ترین خوراک شرکت‌های پتروشیمی اشاره کرد که به دنبال افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی اتفاق افتاد و هفته گذشته در حالی به اتمام رسید که بهای نفت در معاملات خود پس از شیوع ویروس کرونا، از مرز ۵۰ دلاری عبور کرد، اما نهایتا در کانال قیمتی ۴۹ دلار قرار گرفت و بهای نفتا نیز در روز پنج‌شنبه با رشد ۸ دلاری، به قیمت ۴۲۴ دلار رسید. اخیرا این مطلب، پیش‌بینی معامله‌گران از دورنمای بازار را با چاشنی افزایشی همراه کرده است؛ چرا که رشد قیمت جهانی نفت به‌عنوان زمینه‌ساز صعودی شدن بهای نفتا، بهای جهانی محصولات پتروشیمیایی را بالا می‌برد. نرخ‌های جهانی در کنار بهای دلار به‌عنوان متغیرهای اصلی تعیین قیمت پایه مواد اولیه پتروشیمیایی به شمار می‌روند. بازار محصولات پتروشیمیایی این روزها که تکانه‌های افزایشی بهای ارز محدود شده است، با نوسان‌های افزایشی قیمت‌های جهانی روبه‌رو شده که مستقیما تحت‌تاثیر آن قرار می‌گیرند. این امر سبب کمرنگ شدن ذهنیت تداوم کاهش نرخ در بین اهالی بازار شده است. بنابراین تداوم رشد تقاضا گرچه قدرتمند نبوده اما همچنان در این بازار به چشم می‌خورد.
آتش رقابت‌های قیمتی زیر خاکستر نرخ‌های بالا
در کنار این امر همچنان بازار بی‌رمق به نظر می‌رسد؛ زیرا برخلاف هفته‌ها و ماه‌های قبل که رقابت‌های قیمتی بالا بر سر خرید مواد اولیه دیده می‌شد، در معاملات هفته گذشته وجود نداشت و رقم ۲۶ درصد بیشترین میزان رقابت قیمتی بود که به ثبت رسید. این مطلب دو حقیقت را آشکار می‌کند: بالا بودن قیمت گریدهای جذاب و پرتقاضا حقیقت اولی است که نشان می‌دهد حتی قیمت‌های پایه فعلی نیز بالا هستند و رقابت در نرخ‌های بالاتر از آن برای خریداران امکان‌پذیر نیست. هفته جاری بیشترین رشد قیمت پایه از مسیر قیمت‌های جهانی، مربوط به دو گروه پلیمری جذاب یعنی پلی‌پروپیلن‌ها و پلی‌وینیل کلراید (PVC) بود و پیش از آن نیز این نرخ‌ها در نقطه جوش خود قرار داشتند. از این رو حجم خریدهای بالای مواد اولیه حتی به قصد تولید، آن هم در شرایطی که تقاضا برای محصول نهایی افت محسوسی داشته، با اما واگرهایی روبه‌روست. از طرف دیگر تغییر گرایش از خرید گریدهای جذاب به سمت سایر محصولات پلیمری از هفته گذشته در این بازار آغاز شد و هفته جاری نیز تداوم رشد حجم معاملات به میزانی بیش از تقاضا، این امر را تصدیق می‌کند. بنابراین در کنار بالا بودن قیمت مواد اولیه جذاب در این بازار، متقاضیان توجه خود را به سمت گریدهای دیگر معطوف کرده‌اند و به نوعی مهاجرت تقاضا در معاملات بازاری به وقوع پیوسته است.
تلألو پرتوهای رونق برای شیمیایی‌ها
معاملات محصولات شیمیایی در تالار فیزیکی بورس کالا هفته گذشته را با ثبت چشم‌انداز مثبت خروج از رکود سپری کرد. اعتبار این مطلب را با شواهد ناشی از رشد داده‌های برجسته این بازار در کنار صعود حجم معاملات به میزانی بیش از متوسط ۶ ماهه ابتدایی سال‌جاری می‌توان ارزیابی کرد. به عبارت دقیق‌تر هفته گذشته به میزان ۴۵ هزار و ۷۳۶ تن از انواع محصولات شیمیایی در بورس کالا عرضه شد که این میزان از حجم عرضه‌ها، رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرد. همچنین حجم تقاضا نیز صعود ۲۱ درصدی را نسبت به هفته ماقبل تجربه کرد و به میزان ۳۹ هزار و ۲۶۷ تن رسید. در نهایت ۳۴ هزار و ۵۰۷ تن از محصولات شیمیایی در بورس کالا مورد دادوستد قرار گرفتند که بیشترین مقدار طی چهار هفته گذشته به شمار می‌رود. این مقدار گرچه با روزهای طلایی این بازار در دادوستدهای بورس کالا فاصله دارد اما از متوسط ۶ ماهه ابتدایی سال‌جاری جلو افتاد. این مطلب به معنی آن است که رکودی که چند هفته بر این بازار حاکم شده بود، کمرنگ شده و روزنه‌های امیدبخش روزبه‌روز در این بازار افزایش می‌یابند. سرانجام طی هفته گذشته ۴۴/ ۷۵ درصد از حجم عرضه‌ها مورد دادوستد قرار گرفت که خوش‌بینی را به این بازار تزریق می‌کند.
دنیای اقتصاد