آرتروز زانو زمانی اتفاق می‌افتد که لایه‌ی محافظ بین مفاصل غضروف، از بین می‌رود. در صورت پارگی و از بین رفتن این لایه‌ی محافظ، مفاصل به یکدیگر ساییده می‌شوند و توانایی جذب شوک در غضروف از بین می‌رود یا کاهش می‌یابد. این عمل ساییدگی بر روی یکدیگر منجر به تورم، درد، سفتی، کاهش توانایی تحرک و در بعضی مواقع تشکیل خارهای استخوان می‌شود که همان رشد ناچیز استخوان است. همانطور که همه روند افزاش سن را سپری می‌کنیم ، تقریباً همه‌ی افراد آرتروز زانو را در درجات مختلف تجربه می‌کنند. اما جوانان نیز به هر دلیل ممکن است به این مشکل مبتلا شوند. مطالعات نشان می‌دهد، زنان در مقایسه با مردان بیشتر در معرض خطر آرتروز زانو هستند.
کلینیک درد در تهران، برای درمان آرتروز زانو درمان‌های مناسب و موثری را توصیه می‌کند. درمان‌های آرتروز زانو معمولا شامل فیزیوتراپی، دارو، ورزش، تزریق اپیدورال و در نهایت جراحی می‌باشند.
علائم آرتروز زانو
درد آرتروز زانو را می‌توان با علائم و تست‌های لازم به راحتی تشخیص داد اما با این حال، برخی از کسانی که درد شدید دارند ممکن است هیچ تغییری در اشعه ایکس نشان ندهند. بنابراین، بسیار مهم است که به جای اعتماد به اشعه ایکس، به علائم توجه دقیق کنید.
تعدادی از رایج‌ترین علائم مشاهده شده در مبتلایان به آرتروز زانو عبارتند از:
دردی که با میزان فعالیت شما تغییر می‌کند ، فعالیت بیشتر منجر به افزایش درد م‌شود در حالی که استراحت درد را تسکین می‌دهد.
*تورم زانو.
*احساس گرما در مفاصل اطراف زانو.
*سفت و سختی زانوها هنگام نداشتن تحرک، عمدتا صبح‌ها.
*کاهش تحرک زانو، باعث دشواری در راه رفتن، از پله بالا رفتن یا دشواری در نشستن و برخاستن از روی صندلی یا بیرون آمدن از اتومبیل می‌شود.
*نشستن روی زمین بسیار سخت یا تقریباً غیرممکن است.
*صدای تق تق، هنگام حرکت زانو شنیده می‌شود.
علل آرتروز زانو
آرتروز زانو چیزی است که در افراد پیر دیده می‌شود ، اما افراد کم سن تا میانسال نیز با گذشت زمان با این مشکل روبرو می‌شوند. با این حال، پزشکان به این نتیجه رسیده‌اند که آرتروز زانو بیماری است که افراد دیگر نیز باید مورد توجه قرار دهند و فقط یک عامل مبتنی بر سن نیست.
در اینجا چند دلیل آرتروز زانو آورده شده است:
*احتمال آرتروز زانو با افزایش سن بیشتر می‌شود زیرا همزمان با گذشت سال‌ها، سن عضلات، استخوان‌ها و مفاصل نیز رشد می‌کند.
*هر نوع شکستگی یا پارگی در مفاصل زانو می‌تواند با گذشت زمان منجر به آرتروز زانو شود.
*استفاده بیش از حد از مفاصل زانو مانند برخی از مشاغل یا ورزش‌ها می‌تواند منجر به آرتروز زانو شود.
*اضافه وزن باعث افزایش استرس در مفاصل زانو می‌شود و احتمال آرتروز زانو را افزایش می‌دهد.
*عضلات ضعیف زانو نمی‌توانند حمایت زیادی داشته باشند و در نتیجه باعث از بین رفتن مفاصل زانو می‌شود.
*همچنین مشاهده شده است که آرتروز زانو نیز می‌تواند ارثی باشد.
*به نظر می‌رسد برخی بیماری‌های سلامتی مانند آرتریت روماتوئید یا اختلالات متابولیکی احتمالاً بیشتر از آرتروز زانو رنج می‌برند.
مراحل آرتروز زانو
آرتروز زانو دارای 4 مرحله مختلف است، با این حال ،یک مرحله دیگر نیز شامل می‌شود اما جای نگرانی نیست.
مرحله 0
این به عنوان مرحله عادی طبقه بندی می‌شود. هیچ نشانه ای از آرتروز زانو وجود ندارد و عملکرد مفاصل کاملا طبیعی و بدون درد است و بنابراین نیازی به درمان ندارد.
مرحله 1
ساییدگی جزئی با رشد بسیار جزئی خارهای استخوان در مفاصل زانو ایجاد می‌شود. در این مرحله، تقریباً هیچگونه ناراحتی و دردی وجود نخواهد داشت.
مرحله 2
یک مرحله خفیف که رشد خار استخوان در اشعه ایکس نشان داده می‌شود و در این مرحله است که می‌توان درد و ناراحتی زانو را صرف نظر از فضای طبیعی در ظاهر استخوان‌ها تجربه کرد.
مرحله 3
مرحله متوسطی که در آن سطح غضروف مقداری دچار فرسایش شده و فضای استخوان را باریک کرده است. در این مرحله است که احساس سفتی و خشکی مفصل زانو با هر نوع فعالیتی افزایش می‌یابد.
مرحله 4
این یک مرحله شدید است، مرحله ای که غضروف از بین می‌رود و مفصل زانو سفت می‌شود.
تشخیص آرتروز زانو
آرتروز زانو را می‌توان در 3 مرحله، سابقه پزشکی، مشاهده فیزیکی و روش‌هایی مانند آزمایشات آزمایشگاهی و تصویربرداری تشخیص داد. در اولین مراجعه شما به پزشک، وی از شما و سابقه پزشکی خانواده، علائم در صورت وجود، اگر درد بر فعالیت‌های دیگر تأثیر می‌گذارد و تأثیر آن چیست، در صورت استفاده از دارو، از شما سوال می‌کند و سپس آزمایشات لازم را پیشنهاد می‌کند. پزشک همچنین نواحی دردناک ، حساس یا متورم زانو را بررسی خواهد کرد.
تست‌های آزمایشگاهی
آزمایش خون برای آرتروز زانو معمولاً لازم نیست، اما برای رد سایر دلایل درد مفصل به عنوان آرتریت روماتوئید مفید است. تجزیه و تحلیل مایعات مفصل با قرار دادن سوزن و جمع آوری مایعات از مفصل انجام می‌شود. این مایع آزمایش می‌شود تا مشخص شود آیا عفونت یا التهاب یا نقرس وجود دارد.
تست‌های تصویربرداری
برای تعیین شرایط مفصلی و بررسی خارهای استخوان از اشعه ایکس استفاده می‌شود.
اسکن ام آر آی MRI، بافت‌های نرم مانند غضروف و استخوان را نشان می‌دهد. MRI به دلیل پیچیدگی آرتروز، بیشتر مورد نیاز است.
درمان آرتروز زانو
آرتروز زانو یک بیماری جبران ناپذیر است در حالی که انجام درمان به تسکین درد کمک می‌کند و حرکت را بهبود می‌بخشد.
درمان می‌تواند به اشکال مختلف باشد.
*داروهایی که علائمی مانند درد زانو، بی حرکتی زانو و غیره را تسکین می‌دهند.
*اقدامات فیزیوتراپی و کاردرمانی برای تسکین و ساده سازی علائم آرتروز زانو.
*روش‌های مختلف جراحی که گاهی اوقات مورد نیاز است.
*از زانوبند آرتروز می‌توان برای کنترل درد استفاده کرد.
چه زمانی جراحی برای آرتروز زانو توصیه می‌شود؟
معمولاً پزشک پس از تشخیص ابتدا داروهای مختلف، تغییر سبک زندگی و درمان‌های طبیعی را پیشنهاد می‌کند. با این حال، اگر هر یک از این روش ها نتوانند تسکین دهند یا به مرور اثری نداشته باشند یا اگر حتی با روش‌های غیر جراحی هنوز قادر به تحمل علائم آرتروز نیستید، پزشک جراحی را پیشنهاد می‌کند.
نکاتی برای جلوگیری از آرتروز زانو
آرتروز زانو در بیشتر موارد با افزایش سن اتفاق می‌افتد. پیشگیری از آن به طور کامل امکان پذیر نیست اما با این وجود می‌توانید با رعایت برخی نکات، میزان استرس در مفاصل خود و احتمال ابتلا به بیماری آرتروز زانو را کاهش دهید.
*حفظ وزن بدن سالم.
*کنترل سطح قند خون.
*ایجاد یک سبک زندگی فعال با قرار دادن فضای مناسب برای ورزش.
*جلوگیری از آسیب دیدگی مفاصل زانو.
*هر درد زانو را که ساعت‌ها طول می‌کشد و بعد از انجام هر فعالیتی ادامه دارد، تحت نظر پزشک داشته باشید.
بنابراین حفظ سبک زندگی سالم، رعایت نکات و توجه به درد می‌تواند در صورت ابتلا به آرتروز زانو از شدت آن جلوگیری کند.