در ادبیات اقتصادی خروج هرگونه منابع و امکانات از جمله پول به خارج از کشور بدون ورود کالا یا خدمات را خروج سرمایه می گویند. مهم‌ترین هدف خروج سرمایه تبدیل پول به ملک در خارج از کشور است. طی سال های اخیر ترکیه مهم ترین مقصد خروج سرمایه از کشور ما بوده است.حالا اما خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران نام گرجستان ،ارمنستان و حتی تاجیکستان را هم به تعداد مقاصدی که سرمایه فراری از کشور به آن سو می رود افزوده است. این اتفاق از یک سو به مشوق های کشور پذیرنده سرمایه بر می گردد و از سوی دیگر به وضعیت اقتصادی نابسامان کشور فرستنده سرمایه ارتباط دارد. آن چه که جای دغدغه دارد، این است که در ادبیات اقتصادی بسیاری از مسئولان، چنین مسئله مهمی محل بحث و تبادل نظر نیست. طی ۲-۳ سال اخیر که چنین روندی رخ داده است، کمتر بحثی را در این باره از سوی سیاست گذاران شنیده ایم.
شاید پرداختن به ریشه های این مسئله نیز نیاز به بررسی های دقیق داشته باشد ولی به طور کلی آن چه را موجب فرار سرمایه از کشور شده است می توان در قالب موارد ذیل فهرست کرد: ۱ - نوسانات شدید که نمونه بارز آن در نرخ ارز دیده می شود. تدوین سیاست هایی که مانع از نوسان شاخص های اصلی اقتصادی شود، برای مواجهه با این مسئله ضروری است. ۲ - تغییر ناگهانی سیاست ها که اگر چه تا حدی به مسئله نوسان ها باز می گردد ولی نشان دهنده ضعف سیاست گذاری است، به گونه ای که بسیاری از قوانین و مقررات یا در عمل دچار ناکارآمدی می شود و تغییر می کند یا مانند ارز ۴۲۰۰ در تعارفات و جدال های سیاسی کج دار و مریز ادامه می یابد. ۳ - با وجود انحصار و اعمال سلیقه در مجوزهای کسب و کار و صراحت قانون در سپردن مسئولیت سامان دهی و شفاف سازی مجوزهای بخش های مختلف برای راه اندازی کسب و کار امامقاومت دستگاه ها باعث شده است تا همچنان بخش عمده ای از مجوزهای کسب و کار شفاف و با اعمال سلیقه باقی بماند. ۴ - غلبه سیاست زدگی بر کار کارشناسی و ارسال پالس های عدم ثبات در سیاست گذاری که این مسئله در همین روزها حتی فراتر از اختلاف بین قوا در داخل قوه مجریه بر سر نحوه مواجهه با مسئله حیاتی نظیر مقابله با کرونا دیده می شود و عملا این اختلافات به تریبون های رسمی و موضع گیری غیرمستقیم رئیس جمهور و وزیر بهداشت علیه یکدیگر نیز منجر شده است. همه این موارد موجب می شود تا افراد سرمایه‌گذاری در چنین بستری را نادیده بگیرند و به دنبال فضایی مساعدتر برای کسب و کار باشند. مشهور است که« سرمایه همچون پرنده‌ها ترسو و فرّار است» و معطل حرف ها و وعده ها و تعارفات نمی ماند. سرمایه به دنبال سود مستمر و مطمئن است که در یک بستر مطمئن رخ می دهد. لذا اصلاح سیاست ها و تعیین چارچوب سیاستی مشخصی که اجازه نوسان شدید در شاخص ها را ندهد و به سرمایه گذار این پیام را بدهد که سیاست گذار به فکر اصلاح است، موجب جلوگیری از فرار سرمایه می شود.
خبرآنلاین