یک سالی است که شیوه فروش خودرو به صورت قرعه‌کشی، در کشور جریان دارد. اگرچه وزارت صمت در نظر داشت با این شیوه فروش، آشفته‌بازار خودرو را کنترل و عرضه این محصول را به خریداران واقعی اختصاص دهد اما با توجه به اینکه تعداد خودروهای عرضه‌شده در مقایسه با تعداد افراد ثبت‌نام کننده، بسیار کم است، نه تنها تأثیری در شرایط بازار نداشته بلکه بیشتر شبیه به شرکت در بخت‌آزمایی شده است.
فروش خودرو از طریق قرعه‌کشی فقط لفظ ناکارآمد را به دنبال خود نمی‌کشد بلکه زمینه را برای بروز تخلف‌های دیگر نیز فراهم می‌کند.
به عنوان نمونه با توجه به اینکه بسیاری از مردم عادی توانایی خرید خودروی صفر را ندارند، یکی از مهم‌ترین مباحثی که مطرح شد مربوط به خرید و فروش کد ملی افراد برای ثبت‌نام توسط دلالان خودرو بود که بازار واسطه‌گری را رونق داد.
دلالان حوزه خودرو با استفاده از این فرصت، اقدام به خرید و فروش کد ملی این افراد بی‌بضاعت کرده و در قبال هر کد ملی، مبلغی ناچیز به این افراد پرداخت می‌کردند که همین مساله به تنهایی یکی از اصلی‌ترین عوامل نرسیدن خودرو با قیمت مناسب به دست خریداران واقعی شده است.
فروش بر اساس قرعه‌کشی مربوط به دوره جنگ سرد است
در این رابطه مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان گفت: قرعه‌کشی خودرو نه به نفع تولیدکننده و نه به نفع مصرف‌کننده است و فقط دلال و واسطه سود می‌برد.
وی در توضیح چگونگی شکل‌گیری شیوه فروش خودرو بر اساس قرعه‌کشی، اظهار داشت: اصلاً نمی دام چرا این اتفاق افتاد. در سال ۹۷ زمان آقای رحمانی وزیر وقت صمت که خیلی بازار آشفته شده بود اتاق فکری تشکیل شد که در آن اتاق فکر اصلاً نمیدانم این طرح قرعه کشی از کجا مطرح شد. تقریباً می‌توانم بگویم ۹۹ درصد جمع مخالفت کردند. آقای رحمانی می‌گفتند روی فروش خودرو مالیات سنگین بگذاریم من گفتم شما با این کار وجهه قانونی به کار می‌دهید مثل اینکه بگویید من قاچاق مواد مخدر را آزاد می‌کنم ولی از آن مالیات می‌گیرم طرف دارد کار خلاف قانون انجام می‌دهد و می‌خواهد روی آن خلاف مالیات از او دریافت کند تقریباً اکثریت مطلق جمع مخالف بودند یعنی واقعاً عجیب بود که این اتفاق افتاد. آن جلسه تمام شد.
وی افزود: به آقای رحمانی گفتم که من مخالف صد درصدی شیوه قرعه کشی هستم اصلاً این کار را نکنید مگر دوران کمونیسم است که اینکار را کنیم، آقای رحمانی گفت من نظر تو را شنیدم باید نظر بقیه را هم بشنوم و دو روز بعد دیدم قرعه کشی انجام شد. متأسفانه در در زمان جنگ سرد و شوروی و رومانی و… این چیزها را داشتیم.
بیگلو با بیان اینکه این شیوه فروش خودرو توهین به مصرف کننده است، تصریح کرد: من خودم بخاطر اینکه از سلامت این مکانیسم مطمئن شوم دو دوره ثبت نام کرده ام. من همان شب خدمت آقای رحمانی وزیر وقت صمت عرض کردم که وقتی بی اعتمادی در جامعه است شما این قرعه کشی را اگر ۱۰۰ درصد بر اساس مبانی قانونی و قوانین احتمالات هم برگزار کنید چون بی اعتمادی در جامعه حکمفرماست همه می‌گویند اینها قرعه کشی گذاشته اند که خودشان خودروها را برنده شوند.
قرعه‌کشی توهین به مصرف‌کننده است
دبیر انجمن قطعه سازان افزود: قرعه کشی بدترین اتفاقی است که می‌افتد و توهین به مردم است و به هیچ عنوان خود خودروسازها این شیوه را قبول ندارند و هر دو خودروساز مخالفت ۱۰۰ درصدی هستند.
وی در پاسخ به این سوال که با این تفاسیر دلیل تداوم اجرای این شیوه چیست، گفت: چاره‌ای نیست؛ خودروساز کارمند وزارت صمت است و وزارت صمت دستور می‌دهد و خودروساز موظف به اطاعت است.
خودروهایی که در انبار خاک می‌خورند
از سویی دیگر نیز این شیوه فروش موجب شد تعداد زیادی خودرو در پارکینگ‌ها انبار شوند و شرایط عرضه خودرو به بازار را با فساد و چالش مواجه کنند.
در این راستا علیرضا رزم حسینی وزیر صمت می‌گوید: علیرغم اجرای طرح‌های مختلف همچون قرعه کشی برای عرضه خودرو، باز در همین شرایط نیز حدود ۵۰ درصد خودروهای فروش رفته گارانتی شأن باطل شده و صرفاً در برخی انبارها نگهداری می‌شوند تا با افزایش کاذب قیمت‌ها به حفظ سرمایه عده‌ای کمک کند.
به گزارش مهر، طرح مجلس برای عرضه خودرو از طریق بورس‌کالا در کمیسیون صنایع و معادن مجلس نهایی و در صف ورود به صحن علنی است که در صورت تبدیل این طرح به قانون، خودرو را می‌توان با سازوکار بورس خریداری کرد.
البته طبق شنیده‌ها احتمال موافقت مجلس با آزادسازی قیمت گذاری همزمان با آزادسازی واردات خودرو تا زمان فراهم شدن زیرساخت‌های لازم برای عرضه خودرو در بورس، زیاد است.
به هر حال باید منتظر ماند و دید طی هفته‌های آتی چه تصمیمی در مورد شیوه فروش خودرو اخذ خواهد شد.
مهر