مجتبی زاغری، استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه حدود ۷۰ درصد هزینه تمام شده تولید محصولات پروتئینی مربوط به خوراک است، گفت: از نظر علمی می‌توان گفت که طی ۸ سال گذشته، اقدام یا تحقیقی از سوی مسئولان انجام نگرفته که بتواند هزینه این ۷۰ درصد را کم کند.
وی تصریح کرد: نه تنها اقدامی در این حوزه انجام نگرفته بلکه تا حدودی هزینه‌ها افزایش هم یافته است، به ویژه در حوزه واردات با افزایش هزینه بیشتری مواجه بوده‌ایم.
زاغری با اشاره به اینکه یکی از اصلی‌ترین وعده‌های وزیر جهاد کشاورزی جلوگیری از خام فروشی (خام مصرفی) نهاده‌های دامی بوده است، افزود: متأسفانه طی این مدت ما تغییری در این زمینه مشاهده نکردیم و تولید برخی کارخانجات خوراک حتی کمتر نیز شده است.
عضو انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران ادامه داد: یکی از مزایای تولید دان در کارخانجات خوراک این است که افت و ضایعات کمتری در این زمینه خواهیم داشت.
زاغری اضافه کرد: در تمام کشورهای توسعه یافته نیز تولید خوراک در کارخانجات انجام می‌شود و سهم تولید در مزارع بسیار کم است، البته این کشورها کارخانجات تولید خوراک را اولویت بندی کرده‌اند و آن دسته از کارخانجات که بازده کمی داشتند، حذف شدند. بنابراین تعداد کارخانجات در این کشورها کم و بازدهی آنها زیاد است که می‌توان گفت یکی از دلایل ارزان بودن قیمت دان در این کشورها، همین مساله است.زمانی که نهاده در کارخانه خوراک فرآوری می‌شود، حرارت بالایی می‌بیند که همین مساله منجر به از بین رفتن باکتری‌هایی می‌شود که در آن وجود دارد اما در مزارع پرورش دامداری و مرغداری چنین امکانی وجود ندارد و ممکن است باکتری وارد بدن دام و طیور شود و ایجاد بیماری کند
این استاد دانشگاه افزود: علاوه بر افت کمتر، بحث کنترل کیفی نیز در این حوزه مطرح است. برای مرغداران صرف نمی‌کند یا این امکان وجود ندارد که وقتی نهاده را تحویل می‌گیرد، کیفیت آن را بررسی کنند، عدم آلودگی به سموم و یا میزان پروتئین آن را اندازه‌گیری کنند، اما در کارخانجات خوراک آزمایشگاه کنترل کیفی وجود دارد که این کار را انجام می‌دهد ضمن اینکه افرادی که تجربه بیشتری دارند، فرمول خوراک را تهیه می‌کنند در نتیجه خوراک یک دست‌تر خواهد شد.
وی ادامه داد: زمانی که نهاده در کارخانه خوراک فرآوری می‌شود، حرارت بالایی می‌بیند که همین مساله منجر به از بین رفتن باکتری‌هایی می‌شود که در آن وجود دارد اما در مزارع پرورش دامداری و مرغداری چنین امکانی وجود ندارد و ممکن است باکتری وارد بدن دام و طیور شود و ایجاد بیماری کند.
زاغری با اشاره به شعار خوراک سالم، دام سالم و غذای سالم، گفت: این شعاری است که در تمام دنیا مطرح است و ما نیز با تولید خوراک در کارخانجات می‌توانیم به آن نزدیک شویم.
وی ادامه داد: ما در کشور ۱۸ هزار واحد مرغداری داریم اگر قرار باشد ۱۸ هزار آسیاب و میکسر کوچک نیز داشته باشیم، ۱۸ هزار فرمول متفاوت نیز خواهیم داشت اما وقتی چند نفر مشاور عالی و متخصص مسئول جیره نویسی باشند، اتفاقات بسیار خوبی رخ می‌دهد و باعث می‌شود که ما از نهاده‌های خام دامی به نحو احسن بهره ببریم.
کارخانجات خوراک باید اعتماد مرغداران و دامداران را جلب و محصول با کیفیت بالا تولید کنند
زاغری درباره اینکه فکر می‌کنید مهم‌ترین ضعف دولت در اجرای این طرح چه بوده است؟،گفت: به اعتقاد بنده اصلاً عزمی برای این کار وجود نداشته که بخواهد ضعف داشته باشد. درباره دلایل این مساله نیز خود مسئولان باید جوابگو باشند.
وی تاکید کرد: علاوه بر این کارخانجات خوراک دام باید نظر و اعتماد دامداران و مرغداران را جلب کنند به این شکل نباشد که برای تولید محصول ارزان، اعتماد دام‌دار و مرغ‌دار را زیرپا بگذارند چرا که قاعده کلی است که محصولات ارزان قیمت، کیفیت پایینی دارند یا طوری نباشد که محصول بی‌کیفیت را گران بخرند باید کیفیت محصول بالا و قیمت آن نیز به اندازه باشد.
زاغری تصریح کرد: همچنین در قدم اول باید دام‌دار و مرغ‌دار توجیه شوند که استفاده از خوراک آماده برای آنها به صرفه تر است و مزایا و معایب آن کامل برایشان شرح داده شود.
وی ادامه داد: کارخانجات خوراک نیز باید به شکل صحیح، منطقی و بدون غرض، رتبه‌بندی شوند و بر اساس آن واحدهایی که بازدهی کم دارند، یا ساختار خود را اصلاح کنند و یا حذف شوند.
زاغری با بیان اینکه ما رشته فناوری ساخت خوراک را در دانشگاه‌های کشور نداریم، گفت: ما متخصص تغذیه زیاد داریم اما در این حوزه فارغ‌التحصیلی نداریم، اخیراً درسی تحت این عنوان تعریف شده که کمک می‌کند دانشجویان مقداری با این مبحث آشنا شوند.
مهر