طرح مسکن مهر علاوه بر اینکه به عنوان بهترین سیاست در ایجاد تعادل در بازار مسکن به شمار می آید، اجرای آن سبب شده تا امید به خانه‌دار شدن در اقشار محروم زنده شود.
افزایش امید به خانه‌دار شدن نیز از دو عامل ساخت واحدهای مسکونی و تحویل آنها به اقشار کم‌درآمد و سپس کاهش قیمت ناشی از ساخت و ساز واحدها نشأت می‌گیرد.
حمایت از تولید و عرضه پایدار مسکن از ۳ سال پیش در برنامه‌های دولت تحت عنوان مسکن مهر شکل اجرایی به خود گرفت. طرح مسکن مهر از سال ۸۷ از سوی دولت بر مبنای سه اصل تخصیص زمین به هزینه صفر، اعطای تسهیلات ساخت، تبدیل واسطه مالکیتی به مدیریتی در راستای سیاست افزایش تولید و عرضه مسکن طراحی شد و عملیات اجرایی آن از سال ۸۹ به صورت جدی وارد فاز اجرا و ساخت شد.
طراحی مسکن مهر به‌گونه‌ای انجام شد که عرضه مسکن با کاهش قیمت مسکن نیز همراه باشد و با حذف هزینه زمین و همچنین انتقال سود ناشی از سرمایه‌گذاری به متقاضی نهایی، قیمت تمام شده مسکن در طرح مسکن مهر به یک سوم قیمت مسکن در بازار تقلیل یافت.
نگاهی به شاخص های کلیدی بخش مسکن موید کمبود حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در سال ۱۳۸۶ در کل کشور، رشد ۸۲ درصدی شاخص قیمت مسکن در این سال نسبت به سال ۱۳۸۵ و شاخص تراکم خانوار در واحد مسکونی معادل ۱.۱ در کل کشور است.
شایان توجه است شاخص قیمت مسکن از سال ۱۳۸۶ با فاصله قابل ملاحظه ای از تورم، رشد فزاینده خود را طی کرده و پیامد این روند قطعاً افزایش شاخص دسترسی به مسکن برای خانوارهای شهری و نا امیدی از صاحب خانه شدن به ویژه برای خانوارهای کم درآمد است.
براین اساس سیاست های حمایت از تولید و عرضه مسکن به عنوان محور سیاستگذاری ها در بخش مسکن مورد توجه قرار گرفته، به ویژه با عنایت به تکلیف قانون برنامه چهارم، برنامه مسکن مهر با برنامه ریزی تولید مسکن برای پوشش نیاز ۱.۵ میلیون از خانوارهای کم درآمد کشور طراحی و عملیاتی شده است.
همچنین از آنجا که اوج تولید مسکن در قالب برنامه مسکن مهر در سال ۱۳۸۹ به وقوع پیوسته، آثار آن در بخش واقعی اقتصاد به خوبی در رشد ۷.۶ درصدی اقتصاد کشور نشان داده شده است.
بررسی روند تغییرات شاخص رشد قیمت مسکن در قیاس با شاخص تورم موید این امر است به طوری که از سه ماهه اول سال ۱۳۸۸ که با شروع عملیات ساخت واحدهای مسکونی مهر مقارن می باشد، شاخص قیمت مسکن پایین تر از شاخص تورم حرکت کرده و این روند تا دوازده ماهه منتهی به مهرماه سال ۱۳۹۱ نیز ادامه یافته است.
شاخص قیمت مسکن در دوازده ماهه منتهی به مهر ماه سال ۱۳۹۱ معادل ۱۶.۱ درصد و شاخص تورم معادل ۲۴.۹ درصد رشد داشته است.
براساس اطلاعات ثبت شده از معاملات مسکن در بازار، رشد قیمت بازاری مسکن در سال ۱۳۹۱ نسبت به سال ۱۳۹۰ حدود نصف سایر بازارهای دارایی رشد داشته است.
در شرایط فعلی حمایت از تولید و عرضه مسکن از سوی دولت بهترین سیاست ایجاد تعادل در بازار مسکن است و دولت باید علاوه بر تداوم سیاست فوق تا مرحله قرار گرفتن بازار در شرایط طبیعی، اشکالات موجود در روند اجرایی مسکن مهر را نیز برطرف نماید. به عنوان مثال دولت با ایجاد زیر ساخت‌های مناسب و همچنین کارکردی کردن شهرهای جدید و ایجاد اشتغال پایدار در این شهرها، باید شرایط زندگی در این شهرها را بهبود بخشد و گام مهمی را در توزیع مناسب جمعیت و ایجاد تعادل منطقه‌ای در اطراف کلان‌شهرها بردارد.
از سوی دیگر دولت در گام بعدی مسکن مهر می‌تواند با کاهش تراکم ساخت و ساز و تولید واحدهای مسکونی ۱ تا ۳ طبقه در شهرهای متوسط و کوچک، انطباق فرهنگی طرح مسکن مهر با شرایط زیستی و فرهنگی این شهرها را بیشتر کند.
از دولت نهم تاکنون ساخت بالغ بر ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی مهر شهری و روستایی شروع شد. از این تعداد ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر، روستایی بوده است که کار ساخت یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی به پایان رسیده و ۷۰۰ هزار واحد آن در دست ساخت است که تا آخر دولت دهم به پایان می رسد و در خصوص مسکن شهری نیز از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد شهری حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد آن افتتاح شده و مابقی در دست تکمیل شدن است.
براساس اعلام وزیر راه و شهرسازی برنامه این است که تمام ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکن مهر شـهری و روستایی مهر در نهایت در نیمه نخست سال جاری به متقاضیان تحویل شود.
خبرگزاری ایرنا