نحوه تسویه تسهیلات ارزی و مطالبات غیرجاری، مدت‌ها محل چالش بین دریافت‌کنندگان این تسهیلات و صندوق توسعه ملی بوده است؛ تسهیلات‌گیرندگان که در گذر زمان و تحولات ارزی، بارها خواستار استمهال وام‌های دریافتی شده بودند، بر تسویه آن با نرخ گذشته و ارز ۴۲۰۰ تومانی تاکید داشته و در این رابطه رایزنی‌های بسیار کردند، ولی در هر صورت هیات عامل صندوق توسعه ملی با توجه به قواعد این صندوق، چنین درخواستی را نپذیرفته و مبنای تسویه را با نرخ روز ارز در سامانه نیما اعلام کرد.
به هر صورت در اواخر سال گذشته، طی جلساتی در هیات امنای صندوق توسعه ملی، طرح‌هایی در این رابطه تصویب و شیوه‌نامه مربوط به وصول مطالبات غیرجاری و پیشگیری از تعویق بازپرداخت مطالبات صندوق توسعه ملی صادر شد که در خردادماه سال جاری از سوی ریاست جمهوری ابلاغ و اکنون در دستور کار توسعه ملی قرار گرفته است.
شرایط تبدیل ارز
در این شیوه‌نامه که در اختیار قرار گرفته است، شرایط برای تسویه مطالبات غیرجاری نسبت به گذشته، تسهیل شده است، صندوق توسعه ملی مجاز شده است که برای جلوگیری از تبدیل مطالبات جاری به غیرجاری و همچنین جهت وصول مطالبات غیرجاری، با رعایت مفاد قرارداد و قوانین حاکم نسبت به تسویه مطالبات صندوق از طریق دریافت و تملک سهام کالاها، اموال و سایر دارایی‌های بانک‌های عامل و تسهیلات‌گیرندگان (به صورت ریال مانا) و یا سایر ترتیبات مالی حسب شرایط تعیین شده در قرارداد و طبق تعهدنامه رسمی اخذ شده از بانک عامل و سایر ابزارهای قانونی اقدام کند؛ به نحوی که منجر به بنگاهداری صندوق در بلندمدت نشود.
در ماده‌ای دیگر فرآیند اجرای وصول مطالبات غیرجاری مورد تاکید قرار گرفته که طی آن پس از ارائه گزارش عدم وصول مطالبات صندوق به بانک عامل یا تسهیلات‌گیرندگان یا ضامنین که اقساط تسهیلات مربوط به آنها تبدیل به مطالبات غیرجاری شده است، صندوق آخرین اخطار کتبی با درج مهلت زمانی مبنی بر تسویه مطالبات غیرجاری را به بانک عامل ارسال می‌کند و بعد از گذشت مهلت مقرر در صورت عدم تسویه مطالبات هیات عامل صندوق نسبت به ارسال اظهارنامه قضایی اقدام خواهد کرد.
در این جریان، تبدیل ارز به ریال مبنا ممنوع بوده ولی تبدیل ارز به ریال مانا و استفاده از آن در اعطا و بازپرداخت تسهیلات و سرمایه‌گذاری مجاز است.
صندوق می‌تواند اموال را به تملک درآورد
همچنین هیات عامل صندوق توسعه ملی می‌تواند برای تسویه مطالبات غیرجاری از بانک‌های عامل و یا تسهیلات گیرندگان، نسبت به تملک اموال تملیکی با توجه به شرایط تعیین شده در قرارداد و طبق تعهدنامه رسمی اخذ شده از بانک عامل و سایر ابزارهای قانونی اقدام کند.
در صورت عدم تکاپوی اموال و وسائل تسهیلات‌گیرندگان و ضامنین برای تسویه مطالبات غیرجاری صندوق، بانک عامل نسبت به تملک طرح اقدام و پس از فروش آن، منابع مالی حاصل را تا سقف تسویه مطالبات غیرجاری صندوق(ریال مانا) به حساب‌های صندوق واریز می‌کند، اما در صورت عدم امکان فروش، هیات عامل صندوق مجاز است براساس وضعیت پیشرفت فیزیکی طرح در مورد روند دریافت مطالبات غیرجاری از طریق تملک طرح، مشارکت در اتمام آن و سایر شیوه‌های ممکن در چارچوب ضوابط و مقررات و قرارداد اقدام کند.
هیات عامل مجاز است پس از تملک طرح براساس دستورالعمل نحوه فروش اموال تملیکی که به تصویب هیات عامل صندوق می‌رسد با رعایت قوانین و مقررات، طرح مربوط را به فروش رسانده و مبالغ ریالی حاصل از آن را به حساب صندوق واریز کند.
در صورت درخواست هیات عامل صندوق، جهت تبدیل منابع ریالی مورد نظر به ارز، بانک مرکزی مکلف است با رعایت ضوابط و مقررات نسبت به تبدیل منابع ریالی مورد درخواست به ارز مورد نظر از طریق سامانه نیما و سایر راه‌ها و ابزارهای قانونی اقدام و به حساب ارزی واریز کند.
امکان تسویه حساب با ریال
همچنین تسویه حساب بدهکاران با صندوق توسعه ملی از طریق پرداخت ریال مانا امکان‌پذیر اعلام شده است.
طبق این شیوه نامه اگر بانک عامل در بازه زمانی مشخص اقدام لازم را انجام ندهد و تسویه مطالبات صورت نگیرد، آنگاه صندوق نسبت به مسدود کردن حساب‌های بانک عامل نزد بانک مرکزی و برداشت از آنها و سایر اقدامات لازم از طریق بانک مرکزی و البته در چارچوب قرارداد تعهدنامه، اقرارنامه و سایر تضامین دریافتی اقدام خواهد کرد.
متن کامل "شیوه‌نامه وصول مطالبات غیرجاری صندوق توسعه ملی اینجا قابل مشاهده است.
ایسنا