ترخیص کالاهای اساسی و دارو با ارز ۱۲۲۶ این روزها به چالش جدیدی بین وزارت صنعت و بانک مرکزی تبدیل شده است، چنانکه برخی محموله‌‌های دارو و کالاهای اساسی در صف ترخیص گمرکات کشور معطل و بلاتکلیف مانده‌‌اند.
بر اساس قانون بودجه سال 92 ارز مرجع 1226 تومانی حذف و از ابتدای تیرماه ارز مرجع باید بر اساس نرخ ارزی که در بانک مرکزی تعیین می شود و ۲۴۷۷ تومان اعلام شد، تخصیص یابد. انتشار این خبر باعث بروز برخی تنش ها در بازار کالاهای اساسی و مواد غذایی مورد نیاز مردم شد تا آنجا که بر اساس مصوبات ستاد تنظیم بازار در روز سه شنبه گذشته، حمید فاضلی رئیس اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی مرغداری‌های کشور به فارس گفت: گفته می‌شود در ستاد تنظیم بازار تصمیم‌گیری شده است دولت ارز مرجع 1226 تومان را به کالاهای اساسی تا آخر سال تخصیص دهد و دولت مابه‌التفاوت نرخ ارز را بپردازد اما هنوز مسئولی را برای گرفتن پاسخ دقیق و روشن پیدا نکردیم.
تداوم واردات کالاهای اساسی با ارز 1226
پیگیری‌های خبرنگار فارس از وزارت صنعت به نتیجه رسید و حسن رادمرد صبح امروز به فارس گفت: با توجه به تأکید دولت و همچنین رهنمودهای رئیس جمهور منتخب مبنی بر تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم و برای حفظ آرامش بازار مابه‌التفاوت ارز مرجع 1226 تومانی و ارز مرجع در بودجه سال جاری توسط دولت پرداخت خواهد شد. بر همین اساس تأمین و ذخیره‌سازی کالاهای اساسی با ارز مرجع 1226 تومان توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران صورت می‌گیرد لذا وارد کنندگانی که کالای وارداتی خود را به شرکت بازرگانی دولتی ایران تحویل دهند مشمول دریافت ارز مرجع 1226 تومانی خواهند بود.
تمام کالاهایی که تاکنون ارز مرجع می‌گرفتند دیگر اجازه ترخیص ندارند
از طرفی محمدرضا نادری معاون امور گمرکی گمرک در واکنش به انتقادات مربوط به تعلل در ترخیص کالاها گفته است: گمرک هیچ مشکلی در ترخیص گندم ندارد و کشتی‌های وارد شده را با حداقل اسناد ترخیص می‌کند. حتی نمی‌توانم بگویم 5 کشتی گندم در گمرک مانده که ترخیص نشده است. از طرفی هم حجم زیادی دارو در فرودگاه حضرت امام وجود دارد که به‌دلیل مشکلات ارزی، بانک مرکزی اجازه ترخیص آن را نمی‌دهند.
معاون امور گمرکی گمرک با اشاره به اینکه اگر بانک‌ها شکایت نکنند، گمرک دارو و کالاهای اساسی را ترخیص خواهد کرد، به یکی از رسانه ها گفته است : اگر بانک‌ها به پیشنهاد منصفانه گمرک تن دهند نیمی از کالاهای اساسی، دارو و مواد اولیه واحدهای تولیدی سریع ترخیص خواهد شد.درباره کالاهای دیگری که هنوز در گمرک مانده و ترخیص نشده‌اند هم به‌طور کلی تمام کالاهایی که تاکنون ارز مرجع می‌گرفتند دیگر اجازه ترخیص ندارند و باید تفاوت ارز مرجع و مبادله‌ای را پرداخت کنند.
شرکت بازرگانی دولتی برای اخذ ارز مرجع از بیت‌المال جوسازی می‌کند
از سوی دیگر بانک مرکزی امروز در واکنش به یکی از خبرگزاری ها اعلام کرده است: طبق بررسی‌های بعمل آمده دپوی گندم در گمرک صحت نداشته و جوسازی شرکت بازرگانی دولتی برای اخذ ارز مرجع از بیت‌المال است. بدیهی است با بررسی سازمان‌ها و نهادهای نظارتی مشخص خواهد شد که ارز مصرفی یا ارز تخصیص داده شده در بخش واردات کالاهای اساسی چگونه بوده است.
همچنین در ادامه گزارش بانک مرکزی امده است: بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا پانزدهم تیرماه مبلغ 5 میلیارد و 590 میلیون و 633 هزار و 865 دلار به کالاهای اساسی، ارز به‌نرخ مرجع تخصیص داده که مبلغ یک میلیارد و 31 میلیون و 622 هزار و 955 دلار آن به گندم اختصاص داده شده است. همچنین عملکرد بانک مرکزی با توجه به نیازهای ارزی اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای کالاهای اساسی در همین بازه زمانی نشان دهنده افزایش 2.36 درصدی تحقق خواسته‌های آن وزارت‌خانه بوده است و بیش از 70 درصد تقاضای سالانه آن وزارت‌خانه را پاسخ داده است. با توجه به مصوبه مجلس محترم شورای اسلامی مبنی بر تک‌نرخی شدن ارز، شرکت بازرگانی دولتی اصرار به ورود کالاهای اساسی با نرخ ارز مرجع بدون پرداخت مابه‌التفاوت که در قانون بودجه 92 لحاظ شده است، دارد که مغایر با مصوبه مجلس و قانون بودجه سال 92 می‌باشد.
این در حالی است که بر اساس قانون بودجه سال 92 مابه‌التفاوت ریالی مربوطه می‌تواند از محل اعتبارات ریالی پیش‌بینی شده جبران شود و لذا بانک مرکزی می‌بایست با اعمال قانون بودجه نرخ واحد برای کلیه مصارف ارزی را اعمال نماید.
بانک مرکزی در ادامه واکنش خود آورده است: با توجه به آمار منتشر شده از سوی آن وزارت، صادرات کالاهای اساسی نسبت به سال قبل افزایش یافته است لذا شرکت مذکور به‌جای واردات بیش از اندازه می‌بایست از صادرات کالاهای اساسی که با نرخ ارز مرجع وارد و با نرخ ارز آزاد صادر شده است، جلوگیری به عمل آورد.
ارز 1226تومانی بیت‌المال، متعلق به مردم است نه بانک مرکزی
پس از این اظهار نظر بانک مرکزی عباس قبادی مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران به فارس گفت: بانک مرکزی درست می‌گوید چرا که ارز بیت‌المال نه برای شرکت ما است نه برای بانک مرکزی و نه برای دولت. ارز بیت‌المال متعلق به مردم است و اگر ما برای کالای اساسی و گندم ارز 1226 تومانی می خواهیم، آن را برای مردم می‌خواهیم.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در پاسخ به این سؤال که در حال حاضر چه میزان گندم در گمرک منتظر تخصیص ارز است،گفت: حجمی درحدود 250 هزار تن یعنی تقریبا 5 کشتی گندم درگمرک منتظر است تا بانک مرکزی ارز مورد نیاز را به آن تخصیص دهد که الحمدالله در حال رایزنی هستیم و امیدواریم این مشکل زودتر حل شود.
در حالی که پس از حذف ارز ۱۲۲۶ از جدول ارزهای رسمی بانک مرکزی رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد نگرانی بابت افزایش قیمت کالاهای اساسی وجود ندارد و یارانه دولت افزایش نرخ ارز را جبران خواهد کرد، موضعگیری‌های اخیر تامل برانگیز است. به نظر می رسد در خصوص تخصیص ارز مرجع به کالاهای اساسی و بویژه گندم بین وزارت صنعت، گمرک و بانک مرکزی اختلاف نظر اساسی وجود دارد و هنوز راه حل مشخصی در این خصوص مطرح نشده است. اما تصمیم سریع مسئولان اقتصادی کشور و رسیدن به یک نقطه مشترک در روزهای پایانی دولت باعث می شود تا کالای اساسی مورد نیاز مردم کمتر در گمرکات جنوبی کشور دپو شود. چرا تجربه نشان داده است دپوی مواد غذایی در گمرکات به بهانه های مختلف نتیجه‌ای جز افزایش قیمت در بازار نخواهد داشت.
خبرگزاری فارس