توسعه ذخیرهسازی گاز طبیعی بهعنوان حلقه مفقودهای برای حل مسئله ناترازی گاز بهویژه در فصل سرما در این دولت شتاب گرفت؛ پروژه فاز دوم ذخیرهسازی گاز در میدان شوریجه اکنون در حال اجراست و خرید کالای حفاری برای چاههای با اولویت بالا انجام شده، همچنین سه دکل حفاری در موقعیت مستقر و تاکنون هشت موقعیت چاه تکمیل شده و ساخت شش موقعیت دیگر طراحی و ساخت توربوکمپرسورهای پروژه در حال انجام است.
با توجه به کمبود گاز، ذخیرهسازی اهمیت زیادی دارد؛ کشوری مانند هلند، ۴۰ درصد از گاز مصرفی خود را در فصل سرد از محل ذخیرهسازی گاز تأمین میکند از سویی میانگین ذخیرهسازی گاز در اروپا ۲۲ درصد بوده، همچنین در دو کشور بزرگ تولیدکننده گاز مانند آمریکا و روسیه، بخشی از مصرف فصل سرد آنها از محل ذخیرهسازی گاز است که میانگین این ذخیرهسازی حدود ۱۷ درصد است.
ذخیرهسازی گاز در کشور ایران در مقایسه با توسعه و تولید از میدانهای گازی، نسبت به کشورهای پیشرو در این زمینه، پیشینه بالایی ندارد. ذخیرهسازی در کشور با تزریق در میدان سراجه از سال ۱۳۹۰ آغاز شده و تاکنون ۱۲ سیکل تزریق و برداشت در این میدان اجرا شده و در سال ۱۴۰۱ میانگین دبی تزریقی روزانه ۴.۱ میلیون مترمکعب و مقدار تولید ۸.۶ میلیون مترمکعب بوده است.
از عمده مشکلات این میدان در فرآیند ذخیرهسازی وجود آبده فعال در این میدان است که حجم ذخیرهسازی را با محدودیت مواجه میسازد. دومین طرح ذخیرهسازی، مربوط به میدان خانگیران (مخزن شوریجه D) است که سهم مهمی در تأمین گاز زمستانی شمال شرق کشور ایفا میکند.
تهیه اسناد مهندسی پایه و تهیه شرح کار EPC در اجرای فاز دوم توسعه ذخیرهسازی در میدان سراجه هم پایان یافته و پیمانکار در حال نهاییسازی برنامه زمانبندی و مدارک WBS و CBS پروژه است. امکانسنجی پروژه ذخیرهسازی گاز در ساختار گنبد نمکی نصرآباد کاشان هم که به گفته مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در نوبت آغاز عملیات است، تکمیل شده و در مرحله نهاییسازی گزارشها و مدارک امکانسنجی و اسناد مناقصه توسعه قرار دارد.
سال ۱۴۰۱ بهطور میانگین روزانه ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار مترمکعب عملیات تزریق گاز به میدان انجام و در چهار ماه سرد سال روزانه ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار مترمکعب بازتولید شده است. جواد اوجی - وزیر نفت در آخرین اظهارات خود در این رابطه اعلام کرده ۳.۲ میلیارد لیتر گازوئیل برای نیروگاهها ذخیره شده و ۱.۲ میلیارد لیتر نفت کوره داریم که نشان میدهد در این خصوص مشکل چندانی نخواهیم داشت.
وی با اشاره به تأمین و ذخیرهسازی سوخت مایع در نیروگاههای کشور، انجام تعمیرات اساسی کامل تأسیسات گازرسانی و افزایش تولید ۵۰ میلیون مترمکعبی گاز نسبت به سال گذشته اظهار کرد: امسال با وجود ناترازی گاز برای گذر از زمستان با اطمینان بیشتری سوخت زمستانی را تأمین خواهیم کرد.
میزان ذخیرهسازی گاز چهار برابر میشود
طبق آمار اعلام شده امسال دو برابر بیشتر از سال گذشته ذخیره گاز در دو مخزن شوریجه و سراجه صورت گرفت، در سه ماهه ابتدای سال جاری ۱۶ درصد نسبت به سال قبل گاز بیشتری به نیروگاهها منتقل شد، یعنی ۸۸ روز و بیش از برنامه سوخت گاز نیروگاهی تامین شدتا ظرفیت استراتژیک نفت و گاز نیروگاهی و حمل و نقل متناسب باشد.
برای وزارت نفت تکلیفی دیده شده است که در صورت تصویب آن، مقدار ذخیرهسازی گاز نسبت به شرایط کنونی، معادل پنج درصد مصرف گاز کشور میشود. هماکنون سه میلیارد مترمکعب ذخیرهسازی از طریق میدانهای گازی شوریجه و سراجه انجام میشود که بر اساس پیشبینیهای در نظر گرفته شده رقم ذخیرهسازی به ۱۲ میلیارد مترمکعب برسد. به این معنا که میتوان بخش قابلتوجهی از گاز را در شش ماه نخست سال ذخیرهسازی و در زمستان و زمان برودت هوا از آن استفاده کنیم.
با توجه به نیاز کشور به گاز در ماههای سرد سال، مطالعات ذخیرهسازی روی دیگر میدانها و ساختارهای زیرزمینی کشور در حال انجام است که میتوان به مطالعات ذخیرهسازی گاز در میدانهای گازی تولیدی کنونی که در نیمه دوم عمر خود قرار دارند اشاره کرد.
ایسنا