به گزارش ارانیکو با وجود تدابیری که طی یک سال گذشته در زمانهای مختلف توسط بانک مرکزی به بازار ارز اعمال شده اما این بازار در ایام مختلف با سردرگمی و آشفتگی همراه بوده است که این آشفتگی علاوه بر نوسانات جهانی تحت تاثیر مسائل مختلف داخلی نیز قرار می گیرد.
از این رو ارانیکو گزارشی یکساله از تغییرات قیمت انواع ارز تهیه کرده تا با بررسی این نوسانات چشم انداز وسیع تری نسبت به نوسانات نرخ ارزهای مهم و مسائل اقتصادی روز جامعه داشته باشیم. همانطور که در نمودارهای ارانیکو قابل مشاهده است نوسانات سال جاری قیمت ارز در ایران و شاید جهان منحصر بفرد بوده است که عوامل مختلفی از سوی تحلیلگران داشته است.
قیمت هر دلار آمریکا در بانک ملی در خرداد ماه 1390 بیشترین نوسان خود را تجربه کرد و در تاریخ 21/3/90 به 11754 ریال رسید پس از آن در تیر ماه 90 سیری کاملا نزولی پیدا کرد و با جبران این افزایش ناگهانی دوباره به روند طبیعی خود بازگشت نرخ دلار امریکا در مرداد و شهریور 90 آرام ترین بازار را طی یک سال اخیر تجربه کرد و از کمترین نوسانات برخوردار بود اما از مهر 90 تاکنون بازاری نسبتا آشفته تر را تجربه کرد و با نوسانات بیشتری همراه شد.
همچنین می توان گفت بهای هر دلار امریکا در 15 اسفند 1389 به کمترین میزان خود یعنی 10302 ریال رسید. دلار آمریکا در سال گذشته طی این روز در بانک ملی ایران 1038 تومان معامله می شد که با توجه به این نرخ در سال جاری معادل 1102 تومان تقریبا 6 درصد رشد داشته است. اتفاق دیگری که طی ماه های اخیر اتفاق افتاد فروش ارز مسافرتی با نرخی متفاوت در بانک های کشور بوده است که در واقع با توجه به نرخ امروز 1214 تومانی حدود 17 درصد رشد داشته است.
"نمودار یکساله نوسانات نرخ دلار در بانک ملی"
با نگاهی به نمودارها در می یابیم که نرخ دلار آزاد بازاری آشفته تر از نرخ رسمی را پشت سر گذاشته است به این ترتیب که همیشه با نوسانات افزایشی و کاهشی همراه بوده است که این نوسانات طی یک سال گذشته روز به روز نیز شدیدتر شده و نه تنها سر و سامان نیافته بلکه تحت تاثیر مسایل مختلف آشفته تر نیز شده است.
کمترین میزان نرخ دلار امریکا در بازار تهران مربوط به 27 آذر 1389 بوده که در آن تاریخ هر دلار آمریکا 1065 تومان بود و از آن پس هیچگاه دوباره به این میزان کاهش پیدا نکرد و به طور کلی می توان گفت با سیر صعودی پیش رفته است.
بهای هر دلار امریکا شدید ترین کاهش قیمت را در مهر ماه 90 تجربه کرد اما از آن پس دوباره به روند افزایشی خود بازگشت و در یک ماه اخیر به بیشترین مقدار خود یعنی مرز 1400 تومان رسید. این افزایش قیمت حدود 31.5 درصد را نشان می دهد که نکته قابل توجه و متفاوت آن نسبت به افزایش قیمت های پیش از این در تاریخ اقتصاد ایران نابسامانی موجود در بازار است.
"نمودار تغییرات یکساله دلار در بازار آزاد"
اما اگر از دلار بگذریم واحد پولی منطقه اروپا، یورو خارج از نوسانات داخلی در بازار های بین المللی نیز نوسانات ویژه ای داشته است. بهای هر یورو در بانک ملی در تاریخ 18 خرداد 1390 تا 17200 ریال افزایش یافت و به بیشترین مقدار خود رسید. از آن پس روندی نزولی پیدا کرد و همچون دلار به مدار حرکت طبیعی خود بازگشت و تنها با نوسانات بین المللی شاهد تغییرات شدیدی از این نرخ بودیم.
اما در ماه اخیر شاهد بازاری پر نوسان برای این ارز مهم دنیا نیز بودیم که با توجه به بحران منطقه یورو و نوسانات ناگهانی دلار بهای یورو نیز دستخوش نوسانات افزایشی و کاهشی می شود. ارزش برابری این ارز در مقابل ریال در سال گذشته 1368 تومان بوده است که با توجه به رقم سال جاری آن 1432 تومان حدود 4/5 درصد رشد داشته است.
"نمودار تغییرات یکساله نرخ یورو در بانک ملی"
بهای یورو در بازار تهران از آذر ماه 89 روندی صعودی داشت تا اینکه در تیر ماه 90 دو بار با کاهش قابل توجهی روبرو شد و در مرداد و شهریور 90 دوباره با سیری صعودی همراه شد تا در مهر 90 دوباره به شدت کاهش یافت که این دومین کاهش قابل توجه یورو پس از تیر ماه 90 بود.
همانطور که در نمودار زیر می بینیم در تاریخ 14 آبان 90 یورو به بیشترین مقدار خود رسید و کمترین مقدار یورو نیز طی یک سال اخیر مربوط به آذر 89 می باشد. تفاوت ارزش این ارز در بازار آزاد از 1410 به 1810 تومان بوده است که معادل 28 درصد رشد می باشد.
"نمودار تغییرات یکساله نرخ یورو در بازار آزاد"
پوند انگلیس نیز در یک سال گذشته روندی مشابه یورو را در بازار تهران طی کرد بطوریکه در تیر ماه و مهر ماه 90 با کاهش چشمگیر روبرو بود اما در کل می توان گفت سیر تغییرات بهای ارز در بازار تهران صعودی بوده است.
بیشترین بهای پوند انگلیس در یک سال اخیر در آبان ماه امسال به 21840 ریال رسید.
"نمودار تغییرات یکساله پوند انگلیس در بازار تهران"
همانطور که در نمودار ذیل قابل مشاهده است بهای پوند انگلیس در بانک ملی نیز روندی مشابه ارز های دیگر در بانک های کشور داشت و کمترین میزان بهای پوند انگلیس در 6 ماه اخیر در مهر ماه اتفاق افتاد و به 16480 ریال رسید.
"نمودار تغییرات یکساله پوند انگلیس در بانک ملی"
بهای درهم امارات متحده عربی در بازار تهران سالی پر نوسان را نسبت به سایر ارزها پشت سر گذاشت. این ارز که شاید یکی از رایج ترین ارز های معاملاتی ایران به دلیل تحریم های بین المللی است همچون سایر ارزها بیشترین نوسان را در خرداد ماه 90 تجربه کرد. کمترین نرخ این ارز 293 تومان در 2 دی ماه سال گذشته بوده که در مقابل بیشترین نرخ سال جاری یعنی 23 آذر ماه معادل 380 تومان، حدود 30 درصد اختلاف وجود دارد.
"نمودار تغییرات یکساله درهم امارات در بازار"
بهای درهم امارات در بانک ملی نیز در 18/3/90 به مقدار بیشینه ی خود یعنی 3220 ریال رسید و پس از اینکه دوباره کاهش یافت و به حدود 2900 ریال بازگشت در همین مسیر با نوسانات اندک حرکت کرد.
قیمت درهم امارات در 24 مهر 90 تا مقدار 2876 ریال کاهش یافت و به کمترین مقدار خود در چند ماه اخیر رسید سپس دوباره روند صعودی پیدا کرد.
"نمودار تغییرات یکساله درهم در بانک ملی"
حال با توجه به گزارش فوق نوسانات موجود در بازار ارز طی سال گذشته هنوز دلیل روشنی پیدا نکرده است و دورنمای آن نیز شفاف نمی باشد. بسیاری از تحلیلگران از افزایش یا واقعی شدن نرخ ارز با توجه به حمایت از صادرکنندگان و تولیدات داخلی دفاع می کنند اما از طرفی برخی انجام آن را با توجه به تحریم های بین المللی، انجام طرح هدفمندی یارانه ها و ... در این زمان مناسب نمی دانند و اظهار می دارند که صدمات جبران ناپذیری به بدنه اقتصاد وارد خواهد آورد.
اما آنچه که مشخص است اگر هدف بانک مرکزی و سیاست اقتصادی کشور افزایش نرخ ارز یا واقعی شدن آن می باشد این سیاست یا هدف با روش اجرایی کنونی مورد قبول هیچ تحلیلگر یا فعال اقتصادی نمی باشد چرا که نابسامانی موجود در این بازار طی مدت یکسال گذشته و بی اعتمادی فعالان اقتصاد به بدنه تصمیم گیران اقتصادی کشور حداقل نتایجی بوده است که جبران آن هزینه سنگینی را به جامعه تحمیل خواهد نمود.