سقوط بهای نفت به نقطه پیش‌بینی

اولین روزهای هفته میلادی جاری برای نفت روزهای خوشی نبود. کاهش قیمت که به روالی برای نفت طی چند ماه اخیر تبدیل شده است، طی دو روز گذشته نیز ادامه داشت به‌طوری که نفت خام سبک آمریکا کف سه ساله خود را شکست.

دیروز تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت نفت WTI آمریکا با کاهش حدودا 2/20 دلاری به کمتر از 77 دلار رسید و نزدیک به 3 درصد کاهش قیمت در یک روز را تجربه کرد، در عین حال نفت برنت نیز کاهش قابل توجه‌ای داشته و با 2/30 دلار کاهش به زیر 83 دلار سقوط کرده است. از طرفی در آخرین به روز رسانی سایت اوپک بهای سبد نفتی این سازمان در روز یکم نوامبر نیز با کاهش یک دلار و 33 سنتی 80/64 دلار اعلام شده است. بهای نفت خام آمریکا در حالی به مرز 76 سنت نزدیک می‌شود که پیش از این روزنامه «دنیای اقتصاد» طی گزارشی سقوط نفت خام آمریکا تا 75 دلار را پیش‌بینی کرده بود.

نفت از ماه ژوئن تا کنون قیمت نزولی داشته است به‌طوری که از پیک قیمتی خود در این ماه تا کنون نزدیک به 30 دلار افت کرده است. اما طی دو هفته اخیر کاهش قیمت‌ها متوقف شده بود به‌طوری که نفت برنت بدون اینکه تغییر محسوسی داشته باشد در مرز 86 دلاری نوسان می‌کرد، نفت خام آمریکا نیز در بازه 82 تا 83 دلار در نوسان بود. اما از آخرین روزهای هفته میلادی گذشته، در پی آخرین جلسه بانک مرکزی آمریکا و تصمیم به توقف خرید اوراق قرضه، استارت کاهش دوباره قیمت نفت خورده شد و از آن روز تاکنون نزدیک به 5 دلار کاهش قیمت داشته است. در این بین انتشار اخباری از وضعیت اقتصادی چین به کاهش قیمت نفت دامن زد. به گفته بانک اچ‌اس‌بی‌سی شاخص خرید مدیران PMI در این کشور کاهش یافته است.

اما تحلیلگران مهم‌ترین دلیل کاهش بهای روز گذشته نفت را اعمال تخفیف به مشتریان آمریکایی از سوی عربستان و از سوی دیگر افزایش سطح ذخایر نفتی آمریکا می‌دانند. به گزارش بلومبرگ، عربستان نفت خود را به‌طور میانگین با 40 سنت تخفیف در هر بشکه در آمریکا، جایی که رقابتی سخت برای فروش نفت به دلیل وجود نفت‌های شیل‌ وجود دارد، عرضه کرد و باعث کاهش قیمت در بازار داخلی این کشور و بازار نفت لندن شد. عربستان پیش از این نیز نفت خود را با تخفیفی که طی 6 سال اخیر بی‌سابقه بوده است به مشتریان آسیایی خود عرضه کرده بود و در پی این اقدام عربستان دیگر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت از جمله ایران و عراق نیز قیمت نفت خود را کاهش دادند. بسیاری از تحلیلگران به شروع جنگ قیمتی بین اعضای اوپک برای حفظ مشتریان خود تاکید دارند؛ اما وقوع جنگ قیمتی مساله‌ای است که از سوی اعضای این سازمان و همچنین دبیر کل اوپک، البدری تاکنون رد شده است. اما به تازگی وزیر نفت عراق در جلسه پارلمانی این کشور اعلام کرده است که اعضای اوپک درگیر جنگ قیمتی شده‌اند، این برای اولین بار است که یکی از مقامات رسمی سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) به شروع جنگ قیمتی اقرار کرده است. از سویی براساس آمار منتشر شده، سطح ذخایر آمریکا برای پنجمین هفته پیاپی افزایش داشته و در هفته منتهی به 31 اکتبر با 1/9 میلیون بشکه افزایش به 381/6 میلیون بشکه رسید که بیشترین مقدار طی چهار ماه گذشته بوده است.

وقوع جنگ قیمتی و افزایش سطح تولید دو موردی است که از سوی کشورهای عضو اوپک روی بازار نفت اثرگذارتر بوده و باعث قیمت‌های کاهشی چند وقت اخیر شده است. با وجود اینکه به گفته بیشتر تحلیلگران بازار انرژی مهم‌ترین عامل کاهش بهای نفت فزونی عرضه به تقاضا است و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود از ماه سپتامبر مازاد عرضه اوپک را نزدیک به دو میلیون بشکه در روز برآورد کرد؛ اما این سازمان همچنان در حال افزایش سطح تولید خود است. به گزارش بلومبرگ، تولید اوپک در ماه اکتبر روزانه به بیش از 30 میلیون و 900 هزار بشکه رسیده است در حالی که تولید این سازمان در ماه سپتامبر 470/30 میلیون بشکه در روز برآورد شده بود. در حالی که ناظران بازار منتظرند که کشورهای عضو اوپک با کاهش سطح تولید خود در نشست آینده این سازمان در 27 نوامبر، به کاهش قیمت نفت واکنش نشان دهند و از کاهش قیمت نفت جلوگیری کنند، دبیر کل این سازمان در آخرین سخنان خود اعلام کرد که سطح تولید اوپک در سال 2015 تغییر چندانی نخواهد کرد، چرا که پیش‌بینی می‌شود تولید نفت شیل از سال 2018 رو به کاهش رود و اوپک باید خود را برای آن زمان آماده نگه دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، یکی از تحلیلگران بازار نفت در این خصوص به بلومبرگ گفته است: در نشست بعدی اوپک احتمال رویارویی بین اعضای این سازمان زیاد است، چراکه عربستان حاضر نخواهد شد تولید خود را کاهش دهد حتی اگر قیمت‌ها با افت بیشتری مواجه شوند. مدیر کل امور اوپک و مجامع انرژی کشورمان نیز معتقد است سطح تولید اوپک در چند ماه باقی مانده از سال 2014 میلادی بهتر است که کاهش یابد چراکه در سال 2015 با مازاد عرضه بیشتری مواجه خواهد شد و به قیمت نفت فشار بیشتری وارد می‌شود.

رفتار دوگانه عربستان

عربستان همچنان که قیمت نفت برای مشتریان آمریکایی خود را کاهش داده، بهای آن را برای مشتریان آسیا افزوده است. شرکت دولتی نفت سعودی آرامکو عربستان قیمت‌های رسمی فروش نفت خام سبک خود را برای عرضه در ماه دسامبر به آسیای شرقی نسبت به قیمت‌های ماه نوامبر 95 سنت افزایش داد.
بنابر این به نظر می‌رسد عربستان بیشتر به دنبال فشار آوردن به نفت شیل است. پیش از این سه سناریو در تحلیل اقدام به کاهش بهای نفت از سوی عربستان مطرح شده بود که یکی از آنها فشار به آمریکا با کاهش قیمت نفت است. برخی گمانه‌زنی‌ها بر این باورند به دلیل برخی تضادها بین مواضع عربستان سعودی و آمریکا بر سر مسائل هسته‌ای کشورمان و همچنین مسائل سوریه و گروه تروریستی داعش، عربستان قصد دارد با کاهش بهای نفت تولید نفت شیل آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد و با این کار آمریکا را مجبور به همکاری بیشتر با خود کند.

این در حالی است که برخی تحلیلگران بر این باورند نفت شیل آمریکا همچنان اقتصادی بوده و عربستان نمی‌تواند چندان بر آن تاثیر بگذارد. فریدون فشارکی، رئیس موسسه FGE، بزرگترین مرکز مشاوره در زمینه انرژی در این خصوص به بلومبرگ گفت: کاهش بهای نفت آنقدری که عربستان فکر می‌کند روی نفت شیل تاثیر نمی‌گذارد چراکه آمریکا با کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌تواند قدری کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در این مخازن را جبران کند. به نظر فشارکی قیمت نفت می‌تواند به مدت 6 ماه در بازه قیمتی 60 تا 80 دلار مقاومت کند تا مقدار عرضه و تقاضای بازار به تعادل برسند.

از طرفی مدیر ارشد شرکت هالیبرتون، شرکت تولید کننده تجهیزات نفت و انرژی معتقد است که کاهش‌های قیمتی کنونی به دلیل عدم تعادل عرضه و تقاضا است و این کاهش قیمت بر حفاری‌های شیل اثرگذار خواهد بود و باعث کاهش تولید می‌شود. برهمین اساس به اعتقاد وی کاهش قیمت نفت موقتی است. به نظر وی قیمت واقعی نفت خام بین 80 تا 100 دلار است و دوباره قیمت‌ها به این بازه قیمتی بر می‌گردد. به گفته این کارشناس حوزه انرژی حفاری‌های شیل نیازمند سه عامل برای صرفه اقتصادی هستند: اول سنگ‎های شیلی به خوبی در نفت غوطه‌ور باشند، دوم وجود زیرساخت‌های مناسب جهت حفاری و سوم قیمت مناسب نفت که هم اکنون تنها آمریکا دارای هر سه مولفه به‌طور همزمان است.

در حال حاضر، بازار نفت شرایط بسیار پیچیده‌ای دارد، به‌طوری که بسیاری از تحلیل‌ها ضد و نقیض یکدیگر و بیشتر در حد گمانه‌زنی هستند. به نظر می‌رسد تنها گذشت زمان بسیاری ابهامات وضعیت کنونی بازار را شفاف خواهد کرد.

تحلیلگران: مذاکرات با ایران به نتیجه نرسد، بهای نفت اوج می‌گیرد

تحلیلگران می‌گویند: بازارهای نفتی در صورت به نتیجه نرسیدن گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی باید منتظر یک افزایش قابل توجه در قیمت نفت باشند. به گزارش «ایسنا»، به نقل از شبکه خبری ان بی سی، آلیستر نیوتن تحلیلگر ارشد سیاسی شرکت سرمایه‌گذاری ژاپنی نومورا گفت: اگر مذاکرات هسته‌ای ایران به نتیجه نرسد بازارهای نفتی به راحتی به‌دلیل عدم ثبات منطقه تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و این امر روی قیمت نفت برنت که از ماه ژوئن به شدت کاهش یافته تاثیر می‌گذارد.نیوتن هشدار داد: مساله ایران می‌تواند قبل از پایان سال مجددا سیاست را وارد پروسه تعیین قیمت نفت برنت کند. وی گفت: ‌در صورت عدم حصول توافق تا 24 نوامبر فکر می‌کنم کنگره آمریکا تحریم‌های تازه‌ای را اعمال کند. نیوتن افزود: زمینه‌هایی وجود دارد که احتمال حصول توافق کمتر از 50 درصد است.ضرب‌الاجل تکمیل مذاکرات بین تهران و گروه 1+5 برای 24 نوامبر تعیین شده است. هشتمین دور گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی در ماه جاری برگزار شد؛ اما مسائل اصلی بر سر غنی‌سازی اورانیوم، بازرسی‌های سازمان ملل و لغو تحریم‌های ایران هنوز حل نشده است. البته گفت‌وگوها می‌تواند تمدید شود، اما قطعیتی در این زمینه وجود ندارد.این تحلیلگر سیاسی گفت: اگر به دلایلی مذاکرات شکست بخورد، بهای نفت افزایش خواهد یافت. وی به مارس 2012 اشاره کرد زمانی‌که نفت برنت به‌دلیل نگرانی درباره برنامه هسته‌ای ایران به 128 دلار در هر بشکه رسید.

روزنامه دنیای اقتصاد