بدون تردید یکی از مهم‌ترین ارکان هر سازمان، رهبری آن است. رهبری اثربخش در یک سازمان می‌تواند باعث پیشگیری از بحران‌ها و رسیدن به موفقیتی کم‌نظیر درکسب و کار شود.
بدون تردید یکی از مهم‌ترین ارکان هر سازمان، رهبری آن است. رهبری اثربخش در یک سازمان می‌تواند باعث پیشگیری از بحران‌ها و رسیدن به موفقیتی کم‌نظیر درکسب و کار شود. در عوض فقدان رهبری در هر سازمانی به همان اندازه تاثیرگذار است. بدون رهبری، سازمان به‌طور یقین دچار رکود و انحراف از مسیر اصلی خود می‌شود. سازمان بدون رهبر، توانایی تصمیم‌گیری مناسب و بهنگام ندارد و در اغلب موارد در صورت تصمیم‌گیری‌ها دچار خطا می‌شود.
در این نوشتار ابزاری برای تقویت توان رهبری سازمان که می‌تواند منجر به رشد سریع آن شود، معرفی می‌شود.
معرفی ابزار
1) مهارت‌های رهبری خود را مورد سنجش قرار دهید. برای رهبری مناسب سازمان نیازمند آگاهی از مهارت‌های مورد نیاز یک رهبر و ارزیابی وضعیت خود هستید. برای این کار از ابزارهای مناسب ارزیابی وضعیت LPI (که قبلا در همین ستون معرفی شده است) استفاده کنید.
2) در «اقیانوس آبی» شنا کنید. به‌عنوان یک رهبر باید کارکنان را به سمت اقیانوس‌های آبی سوق دهید، جایی که می‌تواند برای سازمان سودآور و پررونق باشد. زمانی که یک سازمان در «اقیانوس آبی» حرکت می‌کند می‌توان انتظار داشت که سهم عمده بازار را به دلیل ارائه محصول یا خدمت منحصربه‌فرد خود در اختیار دارد. بنابراین باید از اقیانوس‌های قرمز که پر از کوسه هستند خارج شوید و مطمئن شوید که در فضای آرام اقیانوس آبی رقبا آسیبی به شما نمی‌رسانند.
3) فرهنگ کارآفرینی ایجاد کنید. برای رسیدن به نتایج چشمگیر در سازمان نیاز به افرادی با انگیزه و با روحیه کارآفرینی دارید. برای نگهداری بهترکارکنان، آنها را با پاداش‌های بزرگ به‌طور جدی‌تر درگیر فرآیندهای سازمان کنید.
4) برای کارکنان خود بهترین منابع را فراهم کنید. وقتی کارکنان ابزار مناسبی برای انجام کار نداشته باشند، شبیه شکارچی خواهند بود که بدون اسلحه به شکار رفته است! به‌عنوان یک رهبر سازمانی سعی کنید بهترین ابزار کار(شامل تجهیزات، نرم‌افزار و...) را برای آنها فراهم کنید و خواهید دید آنها چگونه نتایجی فوق‌العاده برای سازمان خلق خواهند کرد.
5) شنونده‌ای موثر باشید. اگر فکر می‌کنید در گوش‌های شما چوب پنبه‌هایی هست که مانع خوب شنیده شدن صدای مشتریان و کارکنان می‌شود، همین حالا آنها را از گوش خود در آورید! سعی کنید واقعا گوش کنید. به‌طور کامل حضور داشته باشید و بشنوید. افراد به‌طور کامل میزان توجه شما را به خود درک می‌کنند.
6) رشدی مستمر داشته باشید. برنامه‌ریزی کنید هر روز خود و سازمان خود را یک درصد بهبود دهید. به این ترتیب خواهید دید در پایان هر سال کاری میزان بهره‌وری شرکت شما به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. حتی اگر سازمان شما عملکرد بهتری نسبت به سایر رقبا داشته باشد، با این روش خواهید توانست فاصله خود را با آنها به‌طور چشمگیری افزایش دهید.
7) اشکالات سازمانی را به‌طور سریع برطرف کنید. وقتی در سازمان با مساله‌ای مواجه می‌شوید که منجر به کاهش بهره‌وری و ضعف در نتایج خروجی می‌شود، بلافاصله نسبت به شناسایی و رفع آن اقدام کنید. برای مثال اگر احساس می‌کنید جذب و استخدام نامناسب افرادی در سازمان منجر به اشکال شده است، بلافاصله پس از بررسی نسبت به جابه‌جایی یا خروج آنها اقدام کنید.
8) به کارکنان آزادی عمل بدهید. براساس سطح بلوغ و توسعه کارکنان به آنها آزادی عمل بدهید. در مدل رهبری اقتضایی هرسی-بلانچارد(این ابزار قبلا در همین ستون معرفی شده است)، می‌توانید بهترین سبک برای رهبری کارکنان خود را انتخاب کنید. وقتی کارکنان شما به سطح مناسبی از انگیزش و مهارت رسیده باشند، بهترین گزینه دادن آزادی عمل و تفویض کار به آنها است.
9) برای کارکنان نقش مشاور داشته باشید. سعی کنید برای کارکنان خود در سازمان نقش مشاور (Mentor) ایفا کنید. یکی از بهترین روش‌های توسعه افراد رویکرد مشاوره (mentoring) است. با این روش خواهید توانست بیشترین میزان انگیزش و توانایی را در کارکنان خود ایجاد کنید.
10) فراموش نکنید: مسوولیت شکست در سازمان به‌عهده رهبر است. امکان بروز خطا و شکست همیشه وجود دارد. اما نحوه برخورد و پذیرش آن بسیار حائز اهمیت است. به‌طور یقین با بهبود فرآیندها و رفع ریشه‌ای خطاها، شکست‌های قبلی تکرار نخواهد شد، اما این وظیفه رهبر سازمانی است که سرزنش‌های مشتریان، سهامداران و ذی‌نفعان را بشنود و مسوولیت شکست را بر عهده بگیرد.
11) موفقیت مربوط به کل سازمان است. پیروزی در کسب‌وکار محقق می‌شود. اما اعتبار هر موفقیتی در سازمان مربوط به کل سازمان است. بنابراین به عنوان رهبر سازمانی وظیفه دارید از تمامی افراد در کسب موفقیت‌های سازمانی قدردانی کنید و از مشارکت آنها تشکر کنید. کارکنان از رهبران فروتن پیروی می‌کنند.
12) شفافیت داشته باشید. در تعامل با کارکنان سعی کنید شفافیتی منحصربه‌فرد از خود نشان دهید. بهتر است بدانید سازمان هوشمند است که اعضای آن به راحتی عدم شفافیت را تشخیص می‌دهند. بنابراین بهتر است در مواقع بروز بحران یا شکست حقایق را با در نظر گرفتن شرایط به اعضای سازمان منتقل کنید.
13) آرامش خود را حفظ کنید. رهبران باید حتی در شرایط بحران رفتاری مناسب از خود بروز دهند. حفظ آرامش در رهبر سازمان می‌تواند احساس اعتماد به نفس و امنیت را به سازمان منتقل کند. با اندکی بررسی می‌توان درک کرد، هر سازمانی که موفقیت بزرگی به دست آورده است، رهبر سازمانی قدرتمندی در اختیار داشته است. بنابراین بهتر است برای بهبود، تقویت و توسعه مهارت‌های رهبری خود از همین امروز اقدام کنید.
سیدمحمد اعظمی‌نژاد / عضو هیات‌رئیسه کمیته تخصصی توسعه - انجمن مدیریت منابع انسانی ایران / منبع: inc-mindtools
روزنامه دنیای اقتصاد