شاخص کل بورس تهران روز گذشته در حالی بعد از 11 روز صعود مداوم با افت 421 واحدی روبه‌رو شد که کارشناسان معتقدند پنج مانع عمده در مسیر حرکت پایدار و رو به رشد این بازار قابل شناسایی است؛ مذاکرات هسته‌ای و نتایج نامشخص آن، ابهام در بودجه‌های سال 94 شرکت‌های بورسی، نگرانی‌ها از بودجه سال 94 کل کشور با توجه به قیمت‌های متزلزل نفت، توقف برخی نمادهای مهم بورسی و فروش سنتی حقوقی‌ها در ماه آخر سال همگی از جمله عوامل موثر بر کند شدن حرکت رو به رشد بورس و حتی جریان معکوس آن محسوب می‌شوند.
معاملات مثبت و رشد شاخص بورس طی 11 روز گذشته، این ذهنیت را بین فعالان بازار سرمایه القا کرده بود که سرانجام این بازار به یک ثبات نسبی دست یافته است؛ اما عقبگرد روز گذشته بازار از روند تازه شکل گرفته، عملا سیگنالی بود به فعالان بازار سرمایه مبنی بر آنکه، به‌رغم حمایت‌های مسوولان بورس، این بازار هنوز تحت تاثیر ریسک‌های سیستماتیک قرار دارد و تغییر خاصی در وضعیت آن رخ نداده است.
بر این اساس، روز گذشته در غیاب معاملات بلوکی، 660 میلیون و 273 هزار سهم معامله شد، اما ارزش این معاملات نسبت به اولین روز معاملاتی بازار در اولین روز هفته جاری با کاهش مواجه شد و به یک هزار و 194 میلیارد و 563 میلیون ریال رسید.
بر این اساس به نظر می‌سد که تا قبل از انتشار اخباری با قطعیت بیشتر از مذاکرات هسته‌ای یا کاهش نرخ سود بانکی که منجر به تزریق پول تازه و پرقدرت به بازار سرمایه می‌شود، روند فرسایشی ریزش بازار و بلوکه شدن نقدینگی سهامداران همچنان استمرار داشته باشد و حتی مداخله مسوولان بورس نیز نمی‌تواند مانع این امر شود.
مدیر‌عامل شرکت سرمایه‌آفرینان متین در بررسی وضعیت بازار سرمایه، به وجود یک تعادل نسبی ظرف دو هفته گذشته اشاره کرد.
محمدرضا صادقی در برابر این سوال که با توجه به شکل‌گیری این تعادل نسبی در بازار، آیا این وضع تداوم خواهد داشت، پیش‌بینی شرایط آتی بازار را مستلزم بررسی عوامل تاثیر‌گذار بر تعادل فعلی و تداوم احتمالی آن دانست.
وی اظهار کرد: بورس بیش از دو ماه است که سقوط شدیدتر قیمت‌ها و شاخص را شاهد بوده است؛ به ویژه پس از سوم آذر ماه و به نتیجه نرسیدن مذاکرات که بر‌خلاف انتظار بازار بود و وجوه نقدی که به امید توافق وارد شده بود شروع به خروج کرد.
این کارشناس بازار سرمایه در این میان تغییر ریاست سازمان بورس را نیز مورد اشاره قرار داد که به رغم آن، ترس سهامداران از شرایط آتی بازار کاهش نیافت، به گونه‌ای که عرضه سهام و تشکیل صفوف فروش برای جلوگیری از ضرر بیشتر تداوم یافت؛ در نهایت این هیجانات منفی منجر به کاهش قیمت‌ها و به کف رسیدن قیمت خیلی از سهم‌ها شد.
صادقی ادامه داد: همزمانی افت قیمت‌ها و ارزندگی بسیاری از سهم‌ها، باعث توجه بیشتر مسوولان به بورس شد و با اتخاذ تدابیری از قبیل انجام معاملات بلوکی، حمایت از سهم‌های لیدر بازار، جمع‌آوری صفوف فروش و انجام هماهنگی با فعالان بازار در واقع مانع ریزش شاخص به زیر حمایت‌های کلیدی خود شدند و یک بار دیگر مدیریت شاخص در تداوم اقدامات مدیران قبلی اجرا شد.
وی با بیان اینکه مدیران جدید در اظهار‌نظرهای اولیه خود به عدم دخالت در بازار و تعادل بازار بر مبنای عرضه و تقاضا اذعان کردند، از این مجموعه اقدامات به‌عنوان عواملی یاد کرد که تا حدی منجر به متعادل شدن بازار و ورود جریان نقدینگی به آن شد.
با این حال مدیر عامل شرکت سرمایه‌آفرینان متین معتقد است تعادل موجود در بازار تحت تاثیر عوامل بنیادی صورت نگرفته؛ بنابراین نمی‌تواند چندان قابل اتکا باشد مگر آنکه عوامل بنیادی این شرایط را پشتیبانی کنند.
وی در استناد اظهارات خود، رکود نسبتا عمیق حاکم بر اقتصاد کشور را مورد اشاره قرار داد؛ مساله‌ای که سبب شده است تا اوضاع فروش و سودآوری شرکت‌ها چندان رضایت‌بخش نباشد.
صادقی در این میان بخش عمده‌ای از رکود حاکم بر اقتصاد را ناشی از جذابیت نرخ‌های سود سپرده بانکی و اوراق مشارکت در مقابل سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری دانست.
وی همچنین از انتظار فعالان اقتصادی برای روشن شدن نتایج مذاکرات هسته‌ای و کاهش قیمت نفت به‌عنوان دیگر عوامل مهم تاثیر‌گذار یاد کرد.
بر این اساس این کارشناس بازار سرمایه برای پیش‌بینی آینده بازار به لزوم توجه به مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد که آخرین دور آن در مونیخ دنبال و با توجه به ضرب‌الاجل 10 اسفندماه (طبق توافق مسقط) و ضرب‌الاجل کنگره به اوباما تا 10 فروردین ماه، باید برای مشخص شدن نتایج توافق منتظر ماند.
وی با این حال معتقد است حتی در صورت حصول توافق سیاسی، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد چرا که باید برای کاهش تحریم‌ها تا تیرماه صبر کرد.
صادقی دومین مورد را به بودجه سال آینده شرکت‌ها نسبت داد که با توجه به رکود اقتصادی موجود، کاهش قیمت نفت و روشن نبودن نتایج مذاکرات به نظر می‌رسد با نهایت احتیاط به بازار اعلام شود.
وی در بیان سومین علت، نمادهای متوقف و قفل شدن نقدینگی در آنها را مورد اشاره قرار داد و به ویژه نمادهای پالایشی را مورد تاکید قرار داد که چندین ماه از بسته شدن آنها می‌گذرد.
این کارشناس بازار سرمایه یاد‌آور شد: هرچند طبق اظهارات ریاست جدید سازمان در اولین کنفرانس مطبوعاتی، طبق تصمیمات کمیته ثبات بازار سرمایه، تلاش زیادی برای روشن شدن زوایای مبهم کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و همچنین بهره مالکانه معادن انجام شده است؛ اما واقعیت این است که تا زمانی که این نمادها با ارائه گزارش‌های عملکرد و بودجه خود و شفاف شدن نتایج این اقدامات باز نشوند، نمی‌توان در مورد آنها اظهار نظر کرد.
مدیر‌عامل شرکت سرمایه‌آفرینان متین از بودجه سال 94 کشور به‌عنوان چهارمین مساله‌ای نام برد که باید در پیش‌بینی بازار مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار کرد: هنوز این بودجه به صحن علنی مجلس نیامده و با در نظر گرفتن کاهش قیمت نفت و کاهش درآمدهای دولت معلوم نیست بودجه مصوب، چه آثاری بر صنایع و بازار خواهد داشت.
آخرین مساله حائز اهمیت از منظر صادقی، فروش سنتی سهامداران بالاخص حقوقی‌ها در ماه‌های پایانی برای تامین نقدینگی پایان سال است که می‌تواند فشار مضاعفی به بازار وارد کند.
وی در این میان عنوان کرد: در این مدت شاهد حضور پر‌رنگ حقوقی‌ها برای حمایت بازار نبوده‌ایم و آمار دو هفته اخیر نیز نشان می‌دهد که عمده معاملات و خریدها توسط حقیقی‌ها صورت گرفته است.
در نهایت مدیر عامل شرکت سرمایه‌آفرینان متین از کاهش نرخ سود سپرده‌ها و روشن شدن نتایج مذاکرات هسته‌ای به‌عنوان دو عامل مهمی یاد کرد که می‌تواند روند آینده بازار را روشن کند و تشدید ورود نقدینگی را به نفع کل اقتصاد و بورس در پی داشته باشد.
روند روز گذشته شاخص کل بورس تهران
دنیای اقتصاد