درحال حاضر به مرحله‌ای رسیده که برای نخستین مرتبه در سال‌های اخیر، از ۴ نوع نرخ تورم محاسبه‌شدنی برای شاخص‌های قیمت کالاهای صادراتی، در دومین‌ماه امسال شاهد نرخ تورم منفی در سه نوع آن هستیم که شامل تورم نقطه‌به‌نقطه، تورم دوماهه و تورم سالانه (۱۲ ماهه) می‌شوند. در بخش تورم ماهانه نیز که رشد مثبت برای آن اعلام شده، این افزایش به میزان ۱.۶ درصد بوده است.
تورم سالانه کالاهای صادراتی
نگاهی به گزارش اخیر بانک مرکزی در بخش مربوط به تغییرات شاخص بهای کالاهای صادراتی در دوره زمانی ۱۲ماهه منتهی به اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ نسبت به زمان مشابه آن در سال ۱۳۹۳ و همچنین مروری بر مقادیر ثبت‌شده برای همین شاخص در سال‌های پیشتر نشان می‌دهد میزان تغییر شاخص بهای کالاهای صادراتی در یک‌ساله حد فاصل اردیبهشت ۹۳ تا ۹۴ به ۱.۴- درصد رسیده و این درحالی است که نرخ تورم سالانه اردیبهشت‌ماه سال ۹۳ معادل ۸.۵ درصد افزایش را نشان داده بود.
اما این تورم ۸.۵ درصدی یک ساله منتهی به اردیبهشت ماه ۹۳ در مقایسه با وضعیت همین شاخص در سال پیش از آن یعنی در سال ۱۳۹۲ شاید اصلا به حساب نیاید چراکه در سال ۹۲ به‌عنوان یک نمونه نادر و کم‌سابقه و حتی شاید بی‌سابقه، شاهد رشد تورم بالای ۱۰۰ درصد در سه نوع نرخ تورم مشابهی هستیم که در اردیبهشت ماه سالجاری به کمتر از صفر درصد و به عبارتی، تورم منفی رسیده است.
به هر حال، همانطور که اشاره شد با بازگشت به عقب و مرور نوسانات نرخ تورم سالانه اردیبهشت در سال‌های اخیر به سال ۱۳۹۲ می‌رسیم که بدون‌شک برای فعالان حوزه صادرات کشور سالی بسیار سخت و همراه با فشارهای شدید تورمی محسوب می‌شود زیرا تغییرات ۱۲ ماهه شاخص بهای کالاهای صادراتی در پایان اردیبهشت ماه این سال برابر با ۱۱۳.۳درصد اعلام شده بود و مشابه این رشد شدید تورم را در هیچ یک از سال‌های اخیر نمی‌توان مشاهده کرد. حتی سال ۱۳۹۱ هم که نرخ رشد تورم سالانه به نسبت بالایی به میزان ۱۴.۶ درصد برای دوره ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ماه این سال منظور شده بود نیز در برابر تورم کم‌سابقه سال ۹۲ رنگ می‌بازد و به هیچ وجه جلب توجه نمی‌کند.
البته اگر سال ۱۳۹۲ را به طور موقت نادیده بگیریم، شرایط اشاره‌شده بالا تفاوت خواهد کرد چراکه پیش از تورم سالانه ۱۴.۶ درصدی اردیبهشت‌ماه ۹۱، میزان تورم ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۰ به ۱۰.۸ درصد رسیده بود و رشد این شاخص در سال ۹۱ چند درصد بیشتر از سال ۹۰ را نشان می‌داد. اما درنهایت همه آن مقادیر زیاد تورم سالانه به تاریخ پیوسته است و آنچه اکنون می‌تواند بر شرایط فعالیت صادرکنندگان کشورمان اثری برجای بگذارد، نرخ تورم سالانه منفی ۱.۴درصدی است که در پایان اردیبهشت ماه سالجاری در حوزه قیمت تمام‌شده کالاهای صادراتی کشور ثبت و اعلام شده است.
تورم نقطه به نقطه کالاهای صادراتی
مطابق گزارش بانک مرکزی، مجموعه تغییرات ثبت‌شده در زمینه قیمت کالاهای صادراتی در دوره یک ماهه اردیبهشت ۹۴ نسبت به اردیبهشت ۹۳ حاکی از کاهش ۱۳ درصدی شاخص کل بهای کالاهای صادراتی در ماه یادشده است و به عبارت دیگر نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه کالاهای صادراتی در دومین ماه سالجاری به ۱۳- درصد کاهش پیدا کرده که پایین‌ترین شاخص در نوع خود در سال‌های اخیر محسوب می‌شود، حتی در مقایسه با سال ۹۳ نیز که تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ماه آن معادل ۶.۱- درصد اعلام شده بود هم شاخص مشابه آن در سالجاری بیشتر از دو برابر کاهش را نشان می‌دهد. سال ۱۳۹۲ البته داستانی متفاوت داشته و به عنوان نمونه‌ای نادر، شاهد تورم نقطه به نقطه ۱۶۲.۳ درصدی برای اردیبهشت ماه آن بوده‌ایم. اما در یک ماهه اردیبهشت ۱۳۹۱ هم میزان تغییر شاخص بهای کالاهای صادراتی کشور در مقایسه با اردیبهشت ماه سال ۹۰ حاکی از رشد ۱۱.۳ درصدی این شاخص بود که البته در مقایسه با تورم نقطه به نقطه ۱۶.۱ درصدی اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰ در حدود ۵ واحد کاهش پیدا کرده بود.
تورم دو ماهه بهای کالاهای صادراتی
براساس گزارش بانک مرکزی، تغییرات شاخص بهای کالاهای صادراتی در دو ماهه نخست سالجاری نسبت به دو ماه مشابه سال ۹۳ به ۱۲.۷- درصد رسید.
بنابراین با توجه به تغییر ۶.۹ـ درصدی دو ماه نخست سال ۹۳، رشد ۱۶۱.۱ درصدی در دو ماه فروردین و اردیبهشت سال ۹۲ و همچنین افزایش ۱۵.۲ و ۱۳.۲ درصدی این شاخص در ۲ ماهه نخست سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۰ نیز ملاحظه می‌کنیم که سال ۱۳۹۴ با ثبت پایین‌ترین میزان تغییر شاخص کل بهای کالاهای صادراتی کشور در مقاطع دوماهه سال‌های اخیر به طور اصولی باید به شکل سالی خوشایند و یا حداقل کم‌هزینه‌تر برای فعالان حوزه صادرات ایران شروع شده باشد.
البته همانطور که در ابتدای گزارش اشاره شد، تورم ماهانه اردیبهشت‌ماه سالجاری در حوزه کالاهای صادراتی به ۱.۶ درصد رسیده است که در مقایسه با شاخص مشابه ۲.۴ درصدی سال ۹۳ کاهش یافته اما نسبت به مقاطع مشابه سال‌های ۹۲ و ۹۱ افزایش پیدا کرده است.
روزنامه گسترش صمت