بورس طی روزهای اخیر از افت‌های شدید خارج شده و ایام مثبتی را می گذراند، گرچه این روند مثبت با شیب تندی مواجه نیست و این شیب ملایم است اما تحلیلگران بارار سرمایه این وضعیت را مثبت ارزیابی می کنند و آن را ناشی از دو عامل اخبار خوش رفع تحریم‌ها و رونمایی از بسته تسریع در رونق اقتصادی نیمه دوم سال دولت می دانند.
چرا بورس ناگهان مثبت شد؟
البته برخی اهالی بازار سرمایه انتظار داشتند که دولتمردان اقتصادی روحانی در این بسته مشخصا بورس را هم مدنظر قرار دهند اما برخی دیگر معتقدند که تصمیم گیری برای کاهش نرخ سود بانکی، کاهش نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها و افزاش توان وام دهی به بخش تولید و غیره به صورت غیر مستقیم بر بورس اثرگذار است.
افت‌های بورس طی دو سال گذشته به روندی عادی در بازار سرمایه تبدیل و باعث شده است که بورس به این روند عادت کند و بنابراین خیلی‌ها از این بازار فراری شده و با شک و تردید به آن نگاه می کنند اما به هر حال انتظار از بازار سرمایه در آینده مثبت است.
برخی کارشناسان بورس می گویند که با اجرایی شدن کاهش نرخ بهره و تسهیلات بانکی و اجرای دستورالعمل‌های حمایت از تولید داخلی و صنعت روزهای خوبی پیش رو باشد اما اصلی ترین چالش پیش روی بازار، محدویت‌های مالی بازیگران اصلی بازار سرمایه است.
آنها چشم انداز بورس را مثبت ارزیابی می کنند و می گویند که اتفاقات مثبت در حال وقوع است و با مصوبه ای که امشب شورای پول و اعتبار خواهد داشت، وضعیت اقتصاد کشور بهبود می یابد و روزهای بهتری را در ماه های پایانی سال خواهیم داشت که این روند بر بورس هم تاثیرگذار است.
علی طیب نیا دیشب در پاسخ به پرسش مهر درباره تاثیر اجرای بسته رونق اقتصادی بر بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه، آئینه تمام نمایی از اقتصاد کشور است و آن چیزی را نشان می دهد که در بخش واقعی اقتصاد می گذرد. بر این اساس انتظار این است که با رونق در بخش واقعی اقتصاد، بازار سرمایه نیز رونق داشته باشد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: با توجه به اینکه به زودی تحریم‌ها نیز در عمل لغو خواهد شد، بنابراین انتظار رونق را در بخش واقعی اقتصاد داریم و اگر این بخش رونق یابد به تبع آن بازار سرمایه نیز از رشد مناسبی برخوردار خواهد شد.
وی درباره احتمال رشد حباب گونه در بازار سرمایه گفت: با توجه به اینکه اتفاقات در بخش واقعی اقتصاد در حال رخ دادن است، به نظر می رسد باید منتظر رشد مناسب بازار سرمایه طی ماههای آینده بود.
بورس زخمی است
در همین حال، شاهین شایان آرانی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با مهر وضعیت فعلی بازار سرمایه را اینگونه تحلیل کرد: روند بورس در حال حاضر مثبت شده است اما سرمایه گذاران بورسی نباید هیجان زده شوند. این وضعیت به این دلیل است که بازار سرمایه به نقطه تعادل و به کف رسیده و نوسانات آن اندک شده است.
وی با اشاره به اینکه انتشار اخبار خوش تاثیر مثبتی بر روی بازار سرمایه دارد، تصریح کرد: رشد چند روز اخیر بازار سرمایه تحت تاثیر خبرهای مثبت کاهش تحریم‌ها است. اینکه تحریم‌ها برداشته می شود، تزریق روحیه مثبتی به فضای بازار سرمایه است و دورنمای آن را مثبت می‌کند اما این اثر روانی است و اثر هر پدیده روانی بر بورس مقطعی است.
شایان آرانی همچنین به بسته اقتصادی دولت برای نیمه دوم سال اشاره و بیان کرد: این بسته هم روحیه مثبتی را به بازار سرمایه تزریق می‌کند اما اینکه این اثر پایدار است و تبدیل به روندی مثبت خواهد شد، بعدا مشخص می شود و فعلا پیش بینی آن زود است.
وی نتایج کاهش تحریم‌ها از جمله آزادسازی پول‌های بلوکه و ورود آنها به چرخه داخلی اقتصاد، افزایش سرمایه گذاری خارجی، افزایش سوددهی، بهبود اقتصادی و کاهش تورم ذکر و تصریح کرد: تا زمانی که این موارد مشاهده نشود، رشد شاخص بورس پایدار نخواهد بود.
این کارشناس بورس گفت: بحث رفع تحریم‌ها و بسته اقتصادی نیمه دوم سال دولت صرفا فضای روانی مثبتی را در بازار ایجاد کرده و پایداری آن به نتایج واقعی باز می گردد اما پتانسیل بازار سرمایه به شدت برای رشد بالا است، این در حالی است که بازار سرمایه در یکی دو سال گذشته زخمی شده و عده ای از سرمایه گذاران آن متضرر شده اند و بر این اساس با شک و تردید به این بازار و فضای آن می نگرند.
وی، نگاه به بورس به صورت محافظه کارانه را مثبت ارزیابی کرد و اظهارداشت: رشد بازار نباید کاذب باشد و باید پایدار باشد تا طیب خاطر برای سرمایه گذاران در بورس ایجاد کند.
این تحلیلگر مسائل بورس در پاسخ به این مطلب که انتظار می رفت دولت در بسته اقتصادی تسریع خروج از رکود به بازار سرمایه توجه بیشتری نشان دهد عنوان کرد: البته کشور و اقتصاد فقط بازار سرمایه نیست. بازار سرمایه فضایی است که وقایع اقتصادی در آن متبلور می‌شود. محوریت اقتصاد بازار سرمایه نیست. کل اقتصاد مهم است؛ به این معنا که از ثبات در رفتارها، شاخص‌ها و مولفه ها برخوردار باشد.
به گفته شایان آرانی، حداقل شدن نوسانات بازار، تورم پائین، نظام بانکی سالم، نقدینگی روان، سرمایه گذاری خارجی و رونق و توسعه بخش خصوصی، سلامت اقتصادی محسوب می شود و اگر این موارد باشد، بازار سرمایه رشد می کند، ولی اینکه اقتصاد بازار سرمایه محور باشد غلط است. این بازار پنجره، عکس و فیلمی از وقایع اقتصادی است.
وی اضافه کرد: اگر بخواهیم محور بهبود اقتصادی را بازار سرمایه بگذاریم، این روش غلط است، اصل محوریت قراردادن کل اقتصاد است و اقتصاد اگر به صورت بهینه به سمت پویایی و تحرک برود، بازار سرمایه هم تکان خواهد خورد. دولتمردان و وزرایی که امضا کننده نامه به رئیس جمهور برای هشدار درباره بحران بودند، هم این مورد را مدنظر داشتند.
تحرک بورس با بسته اقتصادی دولت
همچنین شهریار شهمیری کارشناس دیگر بازار سرمایه هم درباره وضعیت فعلی بازار سرمایه عنوان کرد: ریسک‌های سیستماتیک بازار سرمایه به دو صورت داخلی و خارجی تقسیم بندی می شوند. در بعد خارجی شاهد اقدامات رو به جلو در راستای برداشته شدن رفع تحریم‌ها هستیم و پیش بینی می شود که تحریم‌ها، دو ماه دیگر برداشته شود. اینگونه اخبار مثبت، چشم انداز اقتصاد ایران و بازار سرمایه را مثبت می‌کند.
وی گفت: در بحث سیستماتیک داخلی هم باید به این نکته اشاره کرد که تاکنون تصمیمات برای بورس به صورت خلق الساعه در جای دیگری اتخاذ می‌شد و سرمایه گذاران بر اساس فاکتورهای کم رنگ و بی اهمیت اقدام می کردند و آنها را پر رنگ جلوه می دادند. در حال حاضر ۷۰ درصد بورس ما را صنایع پتروشیمی، پالایشی، بانک‌ها، خودرو و مخابرات تشکیل می دهند؛ بدین ترتیب باید براساس فاکتورهای بلندمدت برای بازار سرمایه تصمیم گیری کرد.
شهمیری با تاکید بر این نکته که تا زمانی که به سمت نگرش بلندمدت در بورس نرویم و سرمایه گذاران دیدگاه بلندمدت به بورس نداشته باشند، وضعیت بازار سرمایه بهبود نمی یابد، افزود: بازار سرمایه ما در حال حاضر از این مشکل رنج می برد که دیدگاه بلندمدت به کوتاه مدت تبدیل شده است و فاکتورهای تصمیم گیری برای این بازار تثبیت نشده اند.
این تحلیلگر مسائل بورس به سخنان رئیس جمهور درباره بازار سرمایه اشاره و بیان کرد: این صحبت‌ها حاکی از درک مشکلات و مسائل بورس است. بورس دماسنج اقتصاد کشور است و دغدغه های بسته تسریع در خروج از رکود، المان‌هایی را در این زمینه مدنظر قرار داده است و بنابراین باید چشم انداز آن را در آینده ببینیم.
وی به مشکلات شرکت‌های بورسی در چند سال اخیر از جمله کاهش شدید قیمت مواد اولیه، کاهش قیمت نفت، بالابودن نرخ تامین مالی در کشور و مشکلات تامین نقدینگی اشاره کرد و با بیان اینکه این پروسه اقتصاد را با چالش‌هایی روبرو کرده است، افزود: گرچه باید منتظر گزارش های ۶ ماهه از وضعیت شرکت‌ها باشیم اما نباید منتظر این باشیم که اتفاق خاصی دراین گزارش ها رخ داده باشد، حتی گزارش های ۹ و ۱۲ ماهه هم همین گونه است. تمامی این مسائل زمان‌بر است و باید به صورت ملایم به آنها نگریست.
شهمیری درباره نگاه به بازار سرمایه در بسته اقتصادی دولت برای نیمه دوم سال عنوان کرد: با کاهش سپرده قانونی بانک‌ها، مشکل تامین نقدینگی در گردش واحدهای تولیدی هم تاحدودی حل می شود. مشکل دیگر غیرقابل توجیه بودن وضعیت نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم است. در حالی که نرخ تورم حدود ۱۵ درصد است، نرخ‌های سود به بیش از ۲۶ درصد رسیده است، این جو باعث می شود که تولید دچار مشکل شود.
وی به واقعیت های اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر به جای اینکه پول به صورت مولد در اقتصاد سرمایه گذاری شود در بانک‌ها به صورت راکد سرمایه گذاری می شود. از سوی دیگر، نرخ تمام شده پول برای بانک‌ها بالا است و آنها هم با نرخ‌های بالا به بخش تولید وام می دهند و این چرخه باطل همچنان ادامه دارد اما باید توجه داشت که مشکلات یک شبه به‌وجود نیامده اند که یک شبه هم از بین بروند و امیدواریم که بسته دولت بتواند رونقی را در اقتصاد ایجاد کند تا بورس هم به تحرک برسد.
خبرگزاری مهر