وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا روز پنجشنبه قانون محدودیت معافیت ویزای شهروندان 38 کشور جهان را که به کشورهای ایران، عراق، سوریه و سودان سفر داشته باشند یا دارای تابعیت دوگانه از این کشورها هستند، ابلاغ کرد که در آن تمهیداتی برای بازرگانانی که پیرو برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) به ایران سفر می‌کنند، در نظر گرفته شده است.
وزارت خارجه آمریکا با ابلاغ دستور العمل جدید محدودیت در اجرای قانون معافیت ویزا آمریکا، به منظور ایجاد محدودیت برای گروهی از افراد، به تشریح جزئیات نحوه اجرای این معافیت‌ها طبق قانون جدید و موارد استثنا پرداخت.
آمریکا توافقات دوجانبه‌ای به نام معافیت ویزا، از 35 سال پیش با کشورهای مختلف در جهت تسهیل تمهیدات روادید دارد که شهروندان 38 کشور جهان اجازه دارند به منظور سفر به آمریکا تا سقف زمانی 90 روز، بدون نیاز به ویزا وارد خاک این کشور شوند و شهروندان آمریکایی نیز متقابلا برای سفر به آن کشورها نیاز به ویزا نخواهند داشت.
بنابر قانونی که اخیرا از طرف کنگره آمریکا به تصویب رسید و با امضای «باراک اوباما» ریاست جمهوری آمریکا به قانون تبدیل شد، با ابلاغ رسمی وزارت خارجه آمریکا از تاریخ 21 ژانویه 2016 لازم الاجرا شد.
در پی این مصوبه و امضای اوباما و اعتراض«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا 28 آذرماه (19دسامبر 2015) در نامه‌ای به ظریف اطمینان داد که دولت آمریکا به اجرای «کامل تعهدات» خود برای لغو تحریم‌های ایران براساس توافق هسته‌ای وین «پایبند» است.
وزارت خارجه آمریکا محدودیت‌های صورت گرفته برای افرادی که دیگر اجازه استفاده از این معافیت ویزا را ندارند و برای سفر به آمریکا باید ویزا دریافت کنند را به شرح ذیل عنوان کرده است:
1)شهروندان کشورهای دارای معافیت ویزا آمریکا که در ایران حضور دارند و یا از تاریخ اول مارس 2011 به کشورهای ایران، عراق ، سوریه یا سودان سفر کرده اند ( به استثتا مقامات سیاسی و نظامی کشورهای عضو توافقنامه معافیت ویزا که به منظور ماموریت دولتی سفر کرده‌اند.)
2) شهروندان کشورهای دارای معافیت ویزا آمریکا که تابعیت دوگانه از کشورهای ایران،عراق، سوریه و سودان را داشته باشند.
وزارت خارجه آمریکا با بیان اینکه افراد شامل محدودیت های جدید بی شک می‌توانند از طریق سفارتخانه یا کنسولگری آمریکا درخواست صدور ویزا داشته باشند اضافه کرد، همچنین برای افرادی که بدلایل ضروری همچون بیماری و تجارت یا خدمات انسان دوستانه خواستار سفر به آمریکا باشند، تمهیدات ویژه‌ای برای تسریع خدمات کنسولی و روادید در نظر گرفته شده است.
در این ابلاغیه وزارت خارجه آمریکا همچنین آمده است، سیستم الکترونیکی مجوز سفر به آمریکا(ESTA) شهروندان کشورهای ایران، عراق، سوریه و سودان که پیش از این صادر شده بود از تاریخ پنجشنبه 21 ژانویه 2016 باطل است.
وزارت خارجه آمریکا اضافه کرد، وزیر امنیت داخلی آمریکا می‌تواند بنا به تشخیص خود، در صورت نیاز محدودیت‌های ایجاد شده را برای حفظ منافع ملی کشور آمریکا ، در موارد خاص لغو کند.
طبق ابلاغیه وزارت خارجه آمریکا، موارد کلی که ممکن است محدودیت‌های جدید شامل آنها نباشد و همچنان سفر بدون ویزا داشته باشند عبارتند از:
*** افرادی که از طرف سازمان‌های بین المللی، سازمان‌های منطقه‌ای و دولت‌های محلی بعنوان ماموریت رسمی به ایران،عراق، سوریه و سودان اعزام شده‌اند.
*** افرادی که از طرف سازمان‌های غیردولتی به منظور انجام خدمات انسان دوستانه به کشورهای ایران،عراق، سوریه و سودان به ماموریت رسمی اعزام شده اند.
***خبرنگاران اعزام شده به کشورهای ایران، عراق، سوریه و سودان
*** افرادی که به منظور امور کاری و بازرگانی مشروع مطابق با توافقنامه هسته‌ای ایران، به ایران سفر داشته‌اند.
*** افرادی که به منظور امور کاری و بازرگانی مشروع به عراق سفر کرده‌اند.
وزارت خارجه آمریکا اضافه کرد: در حال بررسی بیشتر چگونگی برخورداری بیشتر معافیت ویزا برای افراد با تابعیت دوگانه ایران،عراق،سوریه و سودان است.
دستگاه دیپلماسی آمریکا تصریح کرد: افراد شامل محدودیت‌های جدید به منظور دریافت ویزا‌های غیر مهاجرتی ضمن پیگیری از طریق سفارت خانه و یا کنسولگری آمریکا، نیازمند انجام مصاحبه خواهند بود.
شنبه شب (26 دی ماه 94/16 ژانویه 2016) با انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره انجام تعهدات هسته‌ای ایران در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، اجرای تعهدات طرف مقابل (گروه 1+5) یعنی روند لغو تحریم‌های هسته‌ای غرب علیه تهران آغاز شد.
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات قدرت‌های بزرگ شامل آمریکا، انگلیس، روسیه، چین، فرانسه و آلمان را با ایران برعهده داشت، دیشب اعلام کرد که همه تحریم های اقتصادی و مالی غرب به موجب گزارش آژانس برداشته خواهد شد.
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیشب در بیانیه‌ای مشترک روز 26 دی را به عنوان روز اجرای برجام اعلام کردند.
ایرنا