گرچه برخی انتظار داشتند سفر روز گذشته نخست‌وزیر ایتالیا در راس هیات بلندپایه از وزیران و فعالان اقتصادی این کشور که تحولات متعدد سیاسی و اقتصادی را در بر خواهد داشت، بازاری متعادل و حتی مثبت را در روز گذشته به تصویر کشد. اما نزدیک شدن به زمان تسویه معاملات اعتباری، افزایش فروش توسط حقوقی‌ها، عدم اطمینان به برخی گشایش‌های ناشی از رفع تحریم‌ها و نبود دورنمای روشن اقتصادی که توام با عوامل داخلی بازار از جمله ابهام از مصوبه جدید دولت درباره ثبت حسابداری افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها شده، به تشکیل صف فروش در اکثر نمادهای فعال در بازار منجر شد. به این ترتیب، کاهش 0/19 درصدی شاخص کل بورس و حتی تجربه لحظه‌ای کانال 79 هزار واحدی را شاهد بودیم. این در حالی است که در دقایق پایانی معاملات با اهرم نمادهای «همراه» و «رمپنا»، دماسنج بورس مجددا به کانال 80هزار واحدی بازگشت و در نهایت در محدوده 80 هزار و 109 متوقف شد.
این پنجمین روز متوالی افت شاخص سهام است که از شهریور سال گذشته بی‌سابقه بوده و بیانگر ورود بورس به وضعیت اصلاحی است. وضعیتی که تا حدودی منجر به ایجاد نگرانی میان فعالان بورس خواهد شد؛ هر چند در این راستا بیشتر کارشناسان بازار سرمایه معتقد بودند که با توجه به فروکش کردن اخبار و هیجانات ناشی از نتایج پسابرجام، چنانچه خبر خاص یا حمایت جدی صورت نگیرد با توجه به اینکه برخی از گروه‌های پیشرو بازار از جمله خودرویی به اشباع روند صعودی رسیده‌اند، این امر اصلاح بازار را درپی خواهد داشت اما سوال اساسی میزان و شدت اصلاح مزبور است؟ آیا این روند فرسایشی خواهد بود یا زودهنگام اتمام یافته و بازار مجدد به روند متعادل و حتی صعودی گذشته بازمی‌گردد؟
بازار در انتظار خبر عملیاتی
در این راستا شاهین شایان آرانی از کارشناسان ارشد بازار سرمایه معتقد است: بازار سرمایه تصویری از واقعیت اقتصاد کشور است؛ هر چند بعد از نتایج حاصل از مذاکرات، دورنمای مثبتی در اقتصاد کشور ترسیم شد، اما در حال حاضر فضای کسب و کار در بلاتکلیفی بوده، ورود سرمایه گذاران خارجی، جذب منابع بانکی و انعقاد قراردادهای جدید در حد اخبار بوده و هیچ واقعیت عینی تا‌کنون نداشته و رشد اخیر بازار و شاخص کل بورس نیز ناشی از همین اخبار و هیجانات بوده و بالطبع رشدی که توام با واقعیت نباشد، بدون پشتوانه خواهد بود و به این ترتیب اصلاح دور از انتظار نبوده و نیست. وی ادامه داد: بنابراین آغاز حرکت مثبت بورس و چشم انداز بازار سرمایه بستگی به این دارد که فضای کسب و کار از حالت بلاتکلیفی خارج شده و اثرات مذاکرات هسته‌ای در فضای عملیاتی اقتصاد و شرکت‌ها مشاهده شود. به گفته شایان‌آرانی، بلاتکلیفی و روشن نبودن دورنمای آینده اقتصاد روند حرکتی بورس را تحت تاثیر قرار داده است، لذا هرچقدر به سمت روشن شدن وضعیت برنامه‌های اقتصادی حرکت کنیم بازار سرمایه عملکرد بهتری خواهد داشت.
در بازار چه گذشت؟
در جریان معاملات روز گذشته نه تنها شاخص کل بورس با روندی منفی دنبال شد بلکه تمامی دیگر شاخص‌های با اهمیت نیز با روندی نزولی همراه شدند به‌طوری‌که شاخص کل هموزن 0/22 درصد کاهش، شاخص سهام آزاد شناور 0/55 درصد کاهش و شاخص بازار اول 0/31 درصد کاهش را تجربه کردند؛ این در حالی است که شاخص بازار دوم با 88 واحد، معادل 0/05 درصد افزایش، مواجه شد. کاهش سرعت ورود نقدینگی جدید، عرضه سنگین برخی سهامداران عمده برای شناسایی سود و خروج سهامداران از بازار که در دو دسته صورت گرفته، برخی سهامدارانی که خریدهایی در قیمت‌های پایین داشته و با توجه به افزایش قیمت‌ها، اقدام به فروش سهام خود کرده و همچنین دسته دیگر سفته‌بازانی بودند که به دنبال انتشار اخبار مثبت به سرمایه‌گذاری در بورس روی آورده و در حال حاضر با توجه به فروکش کردن اخبار، خروج از بازار را در پیش گرفتند. هر‌چند برآیند این عوامل شکل‌گیری بازاری تحلیل پذیرتر را در بر دارد اما در این میان دوران اصلاحی را باید پشت سر گذاشت.
روز گذشته به دنبال سفر نخست‌وزیر ایتالیا در راس هیات بلندپایه از وزیران و فعالان اقتصادی این کشور انتظار می‌رود در جریان این سفر قراردادهای متعددی در زمینه‌های گوناگون خصوصا معدن، خودرو، بیمه، بانک و حمل و نقل و پتروشیمی میان دو کشور منعقد شود که طبیعتا واکنش مثبت بازار را به دنبال خواهد داشت. در همین حال روز گذشته نیز با حضور رئیس‌جمهوری قزاقستان در ایران 9 سند همکاری میان دو کشور به امضا رسید.
در جریان معاملات دیروز گروه فلزات اساسی همسو با انتشار گزارش‌های امیدوارکننده از قیمت نفت و به تبع آن رشد قیمت‌ها در بازار جهانی، کمی رونق گرفت، این در حالی است که درگروه خودرویی با توجه به رسیدن به سطوح بالای قیمتی و از سوی دیگر برخی ابهام‌ها و عدم تحقق برخی وعده‌ها و خبرهای تاثیرگذار در این گروه همزمان با تایید و تکذیب شایعات باعث شد تا صف فروش سنگینی را تجربه کنند. لیدرهای این گروه از جمله ایران خودرو و سایپا نه تنها با صف فروش حدود 13 میلیون سهمی به کار خود پایان دادند بلکه بیشترین نقش را در کاهش شاخص کل بورس بر عهده داشتند.
از سوی دیگر با تصویب مجلس، بانک‌ها و موسسات اعتباری موظف به واریز 2درصد درآمد حاصل از دریافتی تراکنش‌ها به خزانه شدند؛ انتشار این خبر در کنار عدم انتشار اخبار جدید و امیدوارکننده در این گروه باعث شد تا اغلب بانکیها با کاهش قیمت به کار خود پایان دهند که در این میان بانک پارسیان بیشترین کاهش نرخ را تجربه کرد و تنها سه بانک سینا، پاسارگاد و کارآفرین روندی مثبت اما کم‌جان داشتند. در مجموع روز گذشته بیش از یک میلیارد و 130میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش 2هزار و 823میلیارد ریال در بورس داد و ستد شد که نسبت به معاملات روز دوشنبه با کاهش 4درصدی حجم و ارزش روبه‌رو بوده است.
دنیای اقتصاد