ظرفیت‌های بسیار زیادی در کشور در حوزه تولید وجود دارد که از آن استفاده نشده است، استفاده از اقتصاد درون‌زا؛ اقتصادی که مایه خود و ماده خود را از درون کشور به دست می‌آورد حائز اهمیت است؛ شاید برای همین است که باید در این حوزه از تولیدکنندگانی گفته شود که با کمترین سرمایه هم به تولید داخلی کمک می کنندو هم سود خوبی عاید آنها می شود؛ چراکه با توجه به برنامه پنجم توسعه که گذار از اقتصاد نفتی به اقتصاد غیر وابسته به نفت را پیش‌بینی کرده است و با توجه به توصیه‌هایی که به گسستن زنجیرهای اقتصاد کشور از نفت می‌شود، تجارت‌هایی چون پرورش ماهی تاثیر زیادی در توسعه درآمدهای ارزی خواهد داشت.
مهمتر از همه این ها ایجاد بنگاه‌های تولیدی می‌تواند نقش مهمی در اشتغالزایی داشته باشد،بخصوص استخرهای تولید ماهی که بصورت بنگاه هایی خرد و کوچک؛ اما با سود های بالا فعالیت می کنند؛ کسانی که با کمترین سرمایه شروع کرده؛ اما در حال حاضر از آنها به عنوان بنگاه هایی پربازده نام برده می شود.
یکی از تولیدکنندگان ماهی که این کار را در حیاط خانه خود شروع کرده است، می گوید: با 120 هزار تومان و با دو هزار قطعه ماهی کار پرورش ماهی را آغاز کرده وبا اولین وام 20 میلیون تومانی اولین استخر ماهی را تاسیس کردم و در حال حاضر با 14 کارگاه تولید ماهی مشغول فعالیت هستم.در حال حاضر 700 هزار قطعه ماهی کپور در اختیار دارم که در صورت فروش پیش بینی می کنم بین 350 تا 400 میلیون تومان سودآوری خالص داشته باشد.
در سامانه پرورش سنتی رشد ماهی ها از دمای محیط، نور خورشید تبعیت می کند؛ اما در روش مدرن تنظیم همه عوامل از جمله دمای محیط، میزان نور و کیفیت آب به طور کامل در اختیار اداره کنندگان استخر است و در نتیجه سرعت رشد ماهی ها به شدت افزایش پیدا می کند؛ به همین خاطر است که تولیدکنندگانی که در مزارع تولیدی با استفاده از روش های علمی و البته نسبتا کم هزینه اقدام به تولید می کنند برداشت بیشتری هم خواهند داشت؛ همچنین تلفات استخرهای پرورش نیز به کمتر از 5 درصد کاهش خواهد یافت که نتیجه بکارگیری اصول علمی در اداره این استخرها است.
یکی از تولیدکنندگان ماهی که تحصیلات او در زمینه شیلات است در این رابطه می گوید: تجهیزات آبزی پروری مورد نیازمان را خودمان تولید می کنیم و از این جهت در هزینه ها بسیار صرفه جویی می شود، از سامانه پرورش فوق متراکم استفاده می کنیم.
با توجه به اینکه چندین هزار حلقه چاه کشاورزی در کشور وجود دارد، با احداث استخرهایی در کنار این چاه‌ها امکان پرورش ماهی‌های گرمابی، آمور، سفید و قزل‌آلا در آنها فراهم می شود که این کار موجب می شود آب به طور مستقیم برای کشاورزی سرازیر نشده و بهره وری نیز افزایش یابد.
ماهی نسبت به سایر موجودات پرورشی زمین کمتری برای رشد استفاده می کند؛ یعنی برای پرورش هر ماهی به کمتر از 2/0 متر مربع فضا نیاز است، ضمن اینکه پرورش ماهی اغلب در اراضی درجه 3 و 4 غیر قابل استفاده در امر کشاورزی صورت می گیرد ویا اینکه از آب های داخلی مثل دریاچه های طبیعی ومصنوعی ,رودخانه ها , آبگیرها و آب بندان ها برای پرورش ماهی استفاده می شود که اختلالی در امر کشاورزی ایجاد نخواهد کرد.
یکی از تولیدکنندگان ماهی در این خصوص می گوید: کشاورزان و یا سرمایه گذاران استخری بین چاه و زمین کشاورزی احداث کنند و ماهی پرورش دهند چرا که این کار استفاده بهینه از آب و کارآفرینی را به ارمغان می‌آورد.
ضریب تبدیل غذایی انواع ماهیان پرورش به طور متوسط 1 به 3 است ,جوجه 3به 6 , خوک 5 به 12 و گاو 12 به 45 است و این در حالی است که با انتخاب روشهای مختلف پرورش ماهی وبا توجه به رژیمهای غذایی متفاوت درماهیان می توان در پرورش های توام از تمامی تولیدات آب استفاده کرد که موجب بالا رفتن تولید در واحد سطح خواهد شد.
یکی از پرورش دهندگان موفق ماهی که برای پرورش ماهی، تولید کپور را انتخاب کرده است می گوید: پس از گذراندن دوره های آموزشی کار احداث مجتمع پرورش ماهی گرمابی را آغاز کردم و در انتظار سود 3 میلیارد تومانی برای سال 95 هستم، در حال حاضر مشغول پرورش 1000 تن ماهی کپور هستم، حدود 8 ماه طول می کشد تا بچه ماهی های کپور به وزن 1 کیلو گرم برسند. قیمت هر کیلو ماهی کپور در بازار داخل حداقل 10 هزار تومان است. این بدین معنی است که پس از رشد کافی ماهی ها، از فروش آن ها در بازار 4 میلیارد تومان بدست می آورم که حداقل 3 میلیارد تومان آن سود خالص است.
تجربه اقتصادی چین، برزیل، ترکیه، کره جنوبی و هند نشان داده است که بنگاه های خرد و زود بازده بهترین گزینه برای ایجاد اشتغال وسیع و پایدار است برای همین است که تولیدکننده با اطلاعات درست و آگاهی کامل می تواند به سوددهی دست یابد؛ البته به شرطی که نوع ماهی تولیدی خود را بدرستی انتخاب کند. ماهیان پرورشی باید سریع الرشد بوده ودر دوران پرورش به وزن متعارف مورد انتظار برسند. متناسب با ذائقه مردم منطقه بوده وبازارپسند باشند؛ علاوه بر مصرف غذای طبیعی از اقلام غذایی ارزان قیمت و مصنوعی نیز تغذیه کنند.
یک کارشناس حوزه شیلات می گوید: تولیدکنندگان باید نوعی ماهی را برای پرورش انتخاب کنند که زندگی در شرایط متراکم وفوق متراکم را به خوبی تحمل کند و امکان تکثیر انبوه آنها وجود داشته باشد تا به سود آوری برسند، از طرف دیگر اگر موفق به این کار شوند؛ یعنی در تولید به جایی برسند که بدنبال بازار صادراتی باشند، می توانند بر روی بازارعراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز حساب کنند.
حوزه کاری پرورش ماهی به عنوان یکی از بهترین و پردرآمد ترین زمینه های کاری شناخته شده است؛ همچنین موضوع کیفیت مناسب و ارزش غذایی گوشت ماهی نسبت به سایر فرآورده های غذایی همواره مطرح بوده است؛ بنابراین پرورش ماهی، یک روش برای بهره وری بیشتر از منابع آب به شمار می رود؛ بنابراین آشنایی با فن پرورش ماهی و دسترسی به کارشناسان فن، از مهم ترین مسائلی است که اهمیت ترویج فرهنگ آبزی پروری را نشان می دهد.
ایلنا