مسئولان شرکت ملی نفت ایران می‌گویند: «حجم صادرات نفت و میعانات گازی ایران به دو میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه افزایش یافته و صرفا در طول یک سال گذشته حجم صادرات نفت کشور روزانه حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.»
صادرات نفت هر چند با افزایشی ۱۰۰ درصدی نسبت به دوران تحریم همراه بوده و هم اکنون حتی پالایشگاه‌های شرکت‌های بزرگ جهان همچون شل و برتیش پترولیوم انگلیس، لوک اویل روسیه، توتال فرانسه و پالایشگران سنتی در آسیا همچون کره جنوبی، ژاپن، چین و هند، نفت ایران را با کمترین محدودیت خریداری می‌کنند اما این روزها حال و هوای بازار نفت اصلا خوب نیست.
آمارهای مستند موسسات معتبر بین‌المللی نشان می‌دهد که درآمد حاصل از فروش نفت کشورهای عضو اوپک سال ۲۰۱۴ میلادی در مقایسه با سال ۲۰۱۵ میلادی با کاهشی ۴۶ درصدی از ۷۵۳ میلیارد دلار به ۴۰۴ میلیارد دلار سقوط آزاد کرده و همزمان با کاهش درآمدها تولید نفت چهار کشور اصلی عضو اوپک شامل عربستان، عراق، کویت و امارات همچنان روندی رو به افزایش دارد.
از سوی دیگر قیمت طلای سیاه هم به دلیل پیشی گرفتن عرضه از تقاضا و وججود نفت مازاد فراوان در بازار کماکان بشکه‌ای کمتر از ۵۰ دلار معامله می‌شود و چشم انداز روشنی برای افزایش تقاضا در سال ۲۰۱۷ میلادی هم به چشم نمی‌خورد.
همزمان بان این تحولات، قرار است پنجم مهرماه سال جاری میلادی کشورهای بزرگ تولیدکننده اوپک و غیر اوپک در «الجزیره» الجزایر دور هم جمع بشوند تا درباره احیای طرح فریز نفتی «محدودیت تولید نفت» کشورها گفتگو و تبادل نظر کنند، نشستی که در آن بیژن زنگنه وزیر نفت ایران هم حضور می‌یابد.
رکورد بی قانونی در اوپک شکست
احمد جزایری با اشاره به برگزاری نشست غیررسمی اعضای اوپک و غیر اوپک به میزبانی الجزایر، گفت: در شرایط فعلی به استاندارد گزارش منابع ثانویه، تولید روزانه کشورهای عضو اوپک به بیش از ۳۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه رسیده است و با وجود این افزایش تولید نفت هیچ سقف تولیدی برای کشورهای عضو این سازمان وجود ندارد.
این تحلیلگر بازار نفت با تاکید بر اینکه مقایسه وضعیت افزایش تولید نفت خام چهار کشور عربی شامل عراق، امارات، عربستان سعودی و کویت نشان می‌دهد که این چهار کشور در مدت زمان حدود پنج سال گذشته تاکنون در مجموع بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، تصریح کرد: به عبارت دیگر از ژوئیه سال ۲۰۱۱ تا ژوئیه سال جاری میلادی تولید روزانه نفت عربستان یک میلیون و ۱۸۰ هزار بشکه، عراق یک میلیون و ۶۵۵ هزار بشکه، کویت ۲۴۵ هزار بشکه و امارات ۴۲۷ هزار بشکه افزایش یافته است.
این کارشناس اقتصاد انرژی با بیان اینکه تولید نفت ایران با وجود افزایش حدود یک میلیون بشکه‌ای در طول یکسال گذشته اما کماکان کمتر از دوران پیش از اعمال تحریم‌ها است، بیان کرد: هم اکنون تولید روزانه نفت ایران به سه میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه در روز رسیده که کماکان ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه کمتر از دوران پیش از تحریم‌ها است.
وی با بیان اینکه کشورهای عضو اوپک و غیر عضو اوپک به ویژه روسیه قرار است مهر ماه سال جاری در نشستی غیر رسمی در الجزایر درباره بازار نفت و احتمالا احیای طرح «فریز» نفتی گفتگو و تبادل نظر کنند، اظهار داشت: حضور ایران در این نشست موثر بوده اما ایران فعلا نباید با اجرای طرح فریز نفتی همراهی کند.
جزایری با بیان اینکه در حال حاضر هیچ گونه سقف تولیدی در اوپک وجود ندارد و بر خلاف سال‌های گذشته کشورها هیچگونه پایبندی به تولید و صادرات نفت خام بر اساس سهمیه‌های تعیین شده ندارند، اظهار داشت: هم اکنون اوج بی قانونی در عرضه نفت خام در بین کشورهای عضو اوپک حکمفرما شده و پیوستن ایران به طرح «فریز» نفتی می‌تواند به این بی‌قانونی‌ها دامن بزند.
این تحلیگر بازار نفت با بیان اینکه ایران صرفا در صورتی باید با اجرای طرح فریز نفتی همراهی کند که نظام سهمیه بندی در اوپک احیا شود، تاکید کرد: برخی از کشورهای عضو اوپک همچون عربستان از نبود نظام سهمیه بندی و حذف سقف تولید در دوران تحریم نهایت استفاده را بردند و در دوران تحریم ایران بیشترین نفت مازاد را روانه بازار کرده‌اند.
پروژه جدید عربستان برای فریز نفت ایران
وی با اعلام اینکه اجرای طرح فریز نفتی در صورتی که هنوز نظام سهمیه بندی در اوپک احیا نشده است یک زنگ خطر جدی برای تولید و صادرات نفت خام ایران به شمار می‌رود، بیان کرد: در صورتی که کشورها حتی سقف فعلی تولید نفت ایران را ملاک اجرای طرح فریز نفتی قرار بدهند و نسبت به احیای نظام سهمیه بندی اوپک هم اقدامی نشود، بازهم در آینده برخی از کشورهای اوپک می‌توانند از این مساله در صورت تحریم‌های احتمالی نفت ایران حداکثر بهره برداری را داشته باشند.
این کارشناس بازار نفت و گاز با بیان اینکه اگر برخی از کشورها با راه انداختن طرح فریز نفتی به دنبال تثبیت قیمت نفت در بازار هستند و تعیین سقف و احیای نظام سهمیه بندی قطعا بهتر می‌تواند به تثبیت بهای طلای سیاه به ویژه در بلندمدت کمک کند، اعلام کرد: هدف برخی از کشورهای عربی برای اجرای طرح فریز نفتی، محدود نگه داشتن روند افزایش تولید و صادرات نفت خام ایران است.
جزایری با بیان اینکه بر اساس اهداف پیشنهاد برنامه ششم توسعه باید ظرفیت تولید نفت خام ایران روزانه ۷۰۰ هزار بشکه افزایش یابد و به ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز برسد، گفت: پذیرفتن و همراهی با طرح فریز درحالی که در اوپک هیچ تعریفی برای تولید و افزایش تولید نفت کشورها وجود ندارد، برنامه‌های افزایش تولید ایران را هم مختل می‌کند.
این تحلیلگر بازار در پایان با بیان اینکه مسئولان وزارت نفت باید نسبت به تله‌های نفتی نشست الجزیره هوشیار و آگاه باشند، خاطرنشان کرد: هم اکنون برخی کشورهای عربی عضو اوپک نسبت به اجرای طرح فریز نفتی اعلام آمادگی کرده و این کشورها با استفاده از ظرفیت رسانه‌های غربی به دنبال متهم جلوه دادن ایران در عدم بازگشت ثبات به بازار نفت هستند.
خبرگزاری مهر