با گذشت چند روز از توافق تاریخی اوپکی‌ها در وین، بازهم تولیدکنندگان نفت به خانه اول بازگشته و رقابت برای فروش بیشتر نفت خام به مشتریان را از سر گرفته‌اند.
به عبارت دیگر هر چند هفته قبل وزیران نفت کشورهای عضو اوپک پس از برگزاری نشستی چند ساعته، در نهایت با دستیابی به یک توافق رویایی که قیمت‌ها را حسابی در بازار نفت به سمت بالا تکان خواهد داد با یکدیگر دست دادند و عکس یادگاری انداختند اما با آغاز هفته جدید، دور جدید رقابت‌ها هم کلید خورده است.
در این بین ایران و عربستان سعودی به عنوان دو رقیب سنتی در بازار نفت از این قانون نانوشته نه تنها مستثنی نیستند که به نظر می‌رسد حتی با دستیابی به توافق مشترک بین این دو کشور دور میز مذاکرات اوپک، اما چشم و هم چشمی‌ها بین دو کشور در بازار نفت فعلا ادامه می‌یابد.
عربستان سعودی در طول یکسال گذشته و همزمان با آغاز دوره لغو تحریم‌های نفتی، برای اختلال در روند افزایش تولید و صادرات نفت خام ایران به هیچ وجه نه تنها کم فروشی نکرده که در برخی از جبهه‌ها حتی پا را فراتر گذاشته و عملا برای مشتریان نفت خام ایران خط و نشان می‌کشد.
سیدمحسن قمصری مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به تهدید برخی از کشتی‌های نفتکش خارجی حامل نفت خام صادراتی ایران توسط عربستان سعودی، تاکید می‌کند: با گذشت حدود ۱۰ ماه از ورود به دوره پسابرجام هنوز مجوز استفاده از خط لوله سومد مصر برای عبور نفت خام ایران به حوزه دریای مدیترانه صادر نشده است.
با وجود تمامی شیطنت‌های عربستان سعودی و لغو نصف و نیمه تحریم‌های بانکی اما ایران عملا در حوزه تولید و صادرات نفت خام حریف دست و پا بسته‌ای برای سعودی‌ها نبوده به طوری‌که هم اکنون ظرفیت تولید نفت خام ایران به مرز چهار میلیون بشکه و حجم صادرات روزانه نفت حتی از مرز دو میلیون و ۴۴۰ هزار بشکه گذشته که با احتساب میعانات گازی حجم صادرات به بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسد.
در طول این مدت، ایران به انحصار عربستان سعودی در برخی از بازارهای سنتی پایان داده و نمونه این ادعا را می‌توان در بازار نفت خام هند به عنوان دومین بازار پر رونق و با تقاضای بالای جهان پس از چین جستجو کرد.
آمارهای مستند نشان می‌دهد که اکتبر امسال ایران با صادرات روزانه حدود ۷۸۹ هزار بشکه نفت به بازار هند در مقایسه با صادرات ۶۹۷ هزار بشکه‌ای، عربستان گوی سبقت را از این رقیب سر سخت منطقه‌ای ربوده است.
آغاز دوئل نفتی ایران-عربستان در شرق اروپا
حالا با چراغ سبز اوپک به افزایش ۹۰ تا یکصد هزار بشکه‌ای افزایش تولید نفت خام ایران و درحالی که عربستان متعهد به کاهش حدود ۵۰۰ هزار بشکه‌ای حجم تولید و صادرات نفت خام خود شده است، ایران برنامه‌های جدیدی برای باز کردن جا برای بشکه‌های نفت صادراتی خود تعریف و اجرایی خواهد کرد.
اگر در طول سه دهه گذشته برخی از کشورهای اروپایی همچون انگلیس، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و اتریش جزو مشتریان سنتی ایران در اروپا بوده‌اند حالا ایران قصد دارد با استفاده از فرصت بازگشت نظام سهمیه بندی در اوپک، جای خود را در یک بازار جدید و نوظهور در اروپا محکم‌تر کند.
این روزها بازار کشورهای شرق اروپا بیش از گذشته به بشکه‌های نفت صادراتی لبخند می‌زند و پس از آغاز صادرات تک محموله نفت خام ایران به چند کشور بلوک شرق اروپا همچون مجارستان، لهستان و اتریش، حالا شرکت ملی نفت ایران به دنبال امضای اولین قرارداد بلندمدت فروش نفت خام با لهستانی‌ها است.
برای نخستین بار تابستان امسال ایران یک محموله یک میلیون بشکه‌ای نفت خام به «لوتوس» به عنوان یکی از بزرگترین پالایشگران نفت لهستان و شرق اروپا صادر کرد و هم اکنون مذاکرات نهایی برای امضای قرارداد بلندمدت فروش طلای سیاه بین دو کشور آغاز شده است.
سیدمحسن قمصری مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت اخیرا با تاکید بر اینکه تاکنون یک محموله دو میلیون بشکه‌ای نفت خام تحویل لوتوس لهستان شده است، تصریح کرده است: هدف امضای قرارداد بلندمدت فروش نفت با این شرکت لهستانی است.
نکته قابل توجه آن است درحالی گفتگوهای ایران و لوتوس برای امضای قرارداد بلندمدت فروش نفت از مدت‌ها قبل آغاز شده که شرکت «پی کی ان اورلن» بزرگترین رقیب شرکت «لوتوس اوایل» لهستان هم امسال قراردادی را برای خرید نفت از شرکت آرامکوی عربستان سعودی امضا کرده است.
بر این اساس این روزها رقابت ایران و عربستان برای تسخیر بازار نفت لهستان و کشورهای همجوار این کشور اروپایی به نقطه اوج خود رسیده و باید دید که با فریز بشکه‌های نفت عربستان آیا ایران می‌تواند از این فرصت طلایی برای امضای قراردادهای جدید نفتی در بلوک شرق اروپا استفاده کند؟
از سوی دیگر درحالی بشکه‌های نفت ایران امسال روانه بازارهای نوظهوری همچون لهستان و مجارستان شده که از چند هفته قبل دور جدید گفتگوها با بلاروس هم برای امضای قرارداد فروش نفت خام آغاز شده است.
خبرگزاری مهر