ارزیابی سالیانه ذخایر آبی بیش از 3 میلیارد تومان هزینه دارد . به گزارش خبرنگار اعزامی به کشتی ماهیگیری تحقیقاتی ارزیابی ذخایر دریای جنوب، طی سال‌های اخیر بحث آلودگی آب خلیج فارس و تاثیر آن در ذخائر دریایی و همچنین وضعیت ماهیان این دریا همواره مطرح بوده است؛ بطوری که گاه اخباری مبنی بر آلودگی ماهیان خلیج فارس به جیوه و یا انقراض برخی گونه‌ها منتشر شده است. منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان با در اختیار داشتن بیش از 65 درصد از کل نفت و 34 درصد از گاز جهان و وجود نفتکش‌های غول‌پیکر و همچنین کشتی‌های بار بری در این منطقه همواره از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است و از طرفی مشارکت همگانی در حفظ محیط زیست منطقه و انجام هماهنگ برنامه‌های اجرائی در این منطقه بحثی الزام آور بوده است.
در خلیج‌فارس بیش از 500 گونه ماهی شناسایی و برای سایر زیستگاه‌ها نیز حدود 125 گونه شناسائی شده است. از طرف دیگر، ذخایر غنی ماهیان دریای عمان، پس از ذخایر نفت و گاز، دومین منابع طبیعی کشور محسوب می‌شود در این دریا مجموعاً 1142 گونه ماهی شناسائی شده است.
برداشت و صید و بهره‌برداری آبزیان در خلیج‌فارس و دریای عمان طی سال‌های گذشته روند صعودی داشته است. این در حالی است که سازمان شیلات ایران در طی چند سال اخیر از صدور مجوز صید جدید در آبهای خلیج‌فارس و دریای عمان خودداری کرده است. ورود انواع آلاینده‌های صنعتی که مهم‌ترین آن مربوط به فعالیت‌های نفت، گاز و پتروشیمی است شرایط زیست‌محیطی منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان را به حد غیرقابل قبولی تنزل داده و زنگ‌های خطر را در این منطقه به صدا درآورده است و به همین خاطر است که همواره آلودگی ماهیان این منطقه به آلاینده های صنعتی مورد بحث بوده است.
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در رابطه با عملیات ارزیابی ذخیره آبزیان خلیج فارس می‌گوید:" ذخایر ماهی حلوای سیاه و هامور به شدت کاهش یافته که بیشتر به دلیل صید غیرمجاز است؛ همچنین برای حفظ ذخایر ماهی سوبیتی و شانک روش تکثیر بیوتکنیک آن را به دست آورده‌ایم تا بتوانیم بازسازی ذخایر این گونه ماهی‌ها را هم انجام دهیم.جلبک‌ها با تراکم فراوانی کمی که دارند به علت وجود مواد آلی در آب در یک نقطه جمع می‌شوند و در عین حال اجازه تنفس به ماهیان آن سطح را نداده و سبب مرگ و میر ماهیان می‌شوند، در نتیجه این جلبک‌ها به ساحل آمده و بوی تعفن ایجاد می‌کنند باید دولت ردیف بودجه‌ای برای پایش، کنترل و مقابله با کُشند قرمز در نظر بگیرد.»
او تاکید می کند که 10 گونه ماهی در خلیج فارس و 10 گونه در آبهای شمال کشور در معرض خطر انقراض هستند ودر حال حاضر فقط بازسازی ذخایر میگو انجام می‌شود.
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور دررابطه با تاثیر جیوه موجود در آبهای خلیج فارس بر ماهیان این منطقه می گوید:« آلودگی‌ها به دلیل نوسانات آب ته‌نشین شده و موجوداتی مانند خرچنگ‌ها از آن تغذیه می‌کنند و جالب‌تر اینکه آلودگی در مرحله اول در کبد ما، در مرحله دوم در کلیه و در مرحله شدید‌تر به بافت ماهی رسوخ می‌کند و طبق آزمایشاتی که ما انجام دادیم، این آلودگی‌ها به گوشت یا خاویار ماهی آسیبی نرسانده است.مطالعات متعددی روی ماهی‌های خلیج فارس انجام دادیم که تاکنون آلودگی خارج از حد استاندارد در بافت ماهی نداشته‌ایم.»
وضعیت ذخایر آبزیان آبهای خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر سالیانه 135 روز مورد ارزیابی کارشناسی قرار می گیرد که در این رصدها، تیم‌های تحقیقاتی در مناطق مختلف آبهای مذکور با صید انواع آبزیان وضعیت گونه ها را در بانک اطلاعاتی ثبت می‌کنند. ایستگاه‌های ارزیابی ذخایر دریای جنوب از گواتر تا بوشهر و دریای شمال از آستارا تا بندر ترکمن و همچنین ایستگاه‌های آبهای سیستان و بلوچستان، غرب استان هرمزگان و بندر جاسک مورد بررسی قرار گرفته است و اکنون این ارزیابی در مناطق هرمزگان و قشم و پس از آن در بندر لنگه، بوشهر و منطقه خوزستان انجام خواهد شد.
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در این رابطه می گوید:«ارزیابی ذخایر آبهای خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر سالیانه بیش از 30 میلیارد ریال هزینه در بردارد، به طور متوسط میزان ذخایر در هر ایستگاه تحقیقاتی بین 400 هزار تا 2 میلیون تن برآورد می‌شود؛ همچنین در کنار آنها عمق آب، آلودگی‌های موثر در آب و میزان کلروفیل در یک پروژه مشترک را بررسی می‌کنیم، زیرا پیش از این، اندازه‌گیری ذخیره آبزیان و مسائل زیست محیطی جداگانه انجام می‌شد.»
صید گونه های مختلف آبزیان باید به گونه ای مدیریت شود که نه فقط لطمه ای به ذخایر وارد نشود بلکه تنوع گونه ای آبزیان را در اکوسیستم حفظ کند.
رئیس پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان در این رابطه می‌گوید:«درجنوب کشور سالیانه 540 هزار تن انواع آبزیان صید می شود؛ همین امر منجر شد رتبه اول صید و تولید در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس را کسب کند.صید گونه های مختلف آبزیان ممتاز است اما رویکرد سازمان شیلات و موسسه تحقیقات علوم شیلاتی ایران، صید کمتر از آبهای خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر است البته به دنبال گسترش فعالیت های خود در بخش آبزی پروری (تکثیر و پرورش) هستیم.در بحث آبزی پروری به دنبال توسعه پرورش ماهی در قفس در آبهای جنوب کشور هستیم البته در کنار آن برنامه صید پایدار برای اقتصادی بودن جامعه صیادی را نیز درنظر داریم.»
ایلنا