دارا بودن بزرگ‌ترین ذخایر زغال سنگ ایران و خاورمیانه، استخراج بهترین انواع گرانیت سبز، ذخایر گسترده و پراکنده کرومیت، وجود اولین معدن تمام مکانیزه استخراج زغال‌سنگ در کنار کارخانه‌های زغال‌شویی و کک‌سازی، پتانسیل جغرافیایی مهم این منطقه در تجارت با کشورهای شرقی، حضور بزرگ‌ترین معدن زیرزمینی استخراج مس ایران، وجود 20 نوع ماده معدنی قابل برداشت، در کنار وسعت جغرافیایی بالای این استان را می‌توان از مواردی برشمرد که اهمیت خراسان جنوبی در تصمیم‌سازی‌های کلان اقتصادی در کشور را برجسته می‌سازد.
این موارد در حالی است که خشکسالی‌های اخیر بخش بزرگی از مردم روستاهای نسبتا خشک این منطقه را از روستاها فراری داده اما توجه به طرح‌های صنعتی و معدنی می‌تواند جایگزین عقب‌نشینی تولید در بخش کشاورزی در این منطقه بیابانی به شمار بیاید. حضور وزیر صنعت در این منطقه امیدواری به تقویت اقتصادی این بخش را با تمرکز بر منابع معدنی آن تقویت کرده است. بازدید از معادن زغال‌سنگ و سنگ‌های ساختمانی همچنین کارخانه‌های فولاد و نساجی در کنار شرکت در جلسات مختلف به منظور آشنایی با واقعیت‌های صنعتی و معدنی این حوزه و تصمیم‌گیری برای حل مشکلات موجود را می‌توان مهم‌ترین برنامه‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت در سفر به استان خراسان جنوبی دانست. مهندس محمد‌رضا نعمت زاده در سفر دو روزه خود به این استان و در جلسه بررسی مسائل بخش صنعت، معدن و تجارت این استان گفت: ما بزرگ‌ترین منابع زغال‌سنگ کشور را در این استان داریم و در این زمینه توانستیم نرخ را به گونه‌ای اصلاح کنیم که مقرون به صرفه باشد و جلوی واردات را گرفتیم.
وی ادامه داد: فرآوری زغال و تبدیل به کک مهم است و باید ارزش افزوده بیشتری ایجاد شود. طرحی هم هست که از زغال و آهک منطقه مواد پلیمری و پتروشیمی تولید شود و تا آنجا که می‌شود باید سرمایه‌گذاران را آموزش داد. نعمت‌زاده تصریح کرد: این استان از لحاظ معادن بسیار غنی است ولی سرمایه‌گذاری‌هایی در زیر ساخت‌ها لازم دارد که به خاطر محدودیت‌های اعتباری نتوانستیم آن را حل کنیم. وی اضافه کرد: در حال تغییر در قانون معادن هستیم تا این معادن نیز رشد کنند تا دستمان از این جهت بازتر شود؛ چراکه خواسته اغلب معدن‌کاران این است که مشکل نبود برق واحدها برطرف شود همچنان که در سفر رئیس‌جمهور به این استان هم برآورد شد برای این منظور حدود 40 میلیارد تومان منابع نیاز داریم ولی نتوانستیم منابعش را تامین کنیم اما درصدد حل این مشکل هستیم.مهندس نعمت‌زاده تصریح کرد: باید جلب سرمایه کنیم، باید سرمایه گذاران عمده را به این استان بیاوریم تا فقر و محرومیت و اشتغال حل شود، در این استان باید کارهای بزرگ انجام شود و با وجود عقب ماندگی‌های تاریخی که دارد نیاز به تلاش بیشتر داریم.
وزیر صنعت، معدن وتجارت تاکید کرد: طبق قانون معادن باید 65 درصد درآمد حاصل از حقوق دولتی معادن برای امور زیربنایی ازجمله برق رسانی در اختیار قرار بگیرد. همچنین مهندس نعمت‌زاده در بازدید از معادن گرانیت شهرستان نهبندان خراسان جنوبی افزود: از این مبلغ 15 درصد هم باید در اختیار استانداری‌ها برای فعالیت‌های عمرانی در جاهایی که معدن وجود دارد قرار بگیرد، این در حالی است که طی چند سال گذشته حداکثر 13 درصد را توانستیم بگیریم و در فصل بودجه نمایندگان این را در نظر بگیرند؛ چراکه این درصدها اگر در معادن کشور هزینه شود شرایط عوض می‌شود. نعمت‌زاده با بیان اینکه استان خراسان جنوبی از لحاظ معادن غنی است اضافه کرد: در نهبندان انواع سنگ‌های گرانیت را داریم، ولی به خاطر رکود بخش مسکن و صادرات تولید این معادن افت کرده اما مصارف مختلفی مثل سنگ فرش پیاده روها و جداول خیابان‌ها بالاخص در مناطق سردسیر را می‌توان جایگزین کرد. مهندس نعمت‌زاده بیان کرد: اغلب این معادن نزدیک به 40 معدن فعال هستند اما در مسائل زیر بنایی مشکل دارند و اکثرا با ژنراتور کار می‌کنند، اما همفکری می‌کنیم با وزارت نیرو و استانداری تا این مشکل برطرف شود. نعمت‌زاده در زمینه مشکلات مربوط به خام فروشی سنگ اظهار کرد: یکی از اهداف سفر این است که فرآوری سنگ را در نهبندان و کل استان توسعه دهیم و با آستان قدس رضوی همفکری کرده ایم تا واحد سنگ بری و فرآوری سنگ را با استانداردهای بین‌المللی برای صادرات به‌وجود آوریم و بخش خصوصی هم بتواند فعالیت مثبت داشته باشد. بازدید از طرح تولید چدن و شمش فولادی و کارخانه نساجی نیز یکی دیگر از برنامه‌های وزیر صنعت در سفر به خراسان جنوبی بود. طرح تولید چدن و شمش فولادی در دو فاز اجرا شده است که فاز اول آن تولید چدن خاکستری با ظرفیت 100 هزار تن در سال است که تاکنون 800 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در آن انجام شده و پیش‌بینی می‌شود 150 نفر اشتغال‌زایی را در پی داشته باشد. پیشرفت فیزیکی این طرح در حال حاضر 90 درصد است.
فاز دوم این طرح تولید شمش فولادی با ظرفیت تولید 250 هزار تن در سال تاکنون 1900 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری را در پی داشته است و برای 250 نفر شغل ایجاد خواهد کرد. مهندس نعمت‌زاده در ادامه سفر و بعد از ظهر دیروز همچنین از کارخانه‌های نساجی فردوس بازدید کرد. این واحد تولیدی سالانه 3 هزار تن انواع نخ، پارچه، لباس زیر مردانه و لباس بچگانه تولید می‌کند. تاکنون در این واحد تولیدی 620 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری صورت گرفته است و با راه‌اندازی این واحد 200 نفر مشغول به کار خواهند شد.
استان خراسان جنوبی از نظر زمین‌شناسی وضعیت بسیار متنوعی داشته و از سه پهنه اصلی زمین‌شناختی یعنی سازندهای رسوبی، آذرین و دگرگون شده، هر سه در این استان یافت می‌شود. در منطقه طبس شاهد هستیم که در لایه‌های نسبتا موازی و مسطح آن بزرگ‌ترین ذخایر زغال‌سنگ ایران و خاورمیانه قرار داشته که 76 درصد ذخایر زغال‌سنگ کشور را شامل می‌شود. سالانه 7/ 1 میلیون تن زغال‌سنگ از حوزه معادن زغال‌سنگ طبس استخراج می‌شود و بیش از چهار هزار نفر در این حوزه مشغول به کار هستند. در بخش‌های جنوبی و شهرستان‌های بیرجند و نهبندان که در پهنه‌های زمین‌شناسی رسوبی، آذرین و حتی دگرگونی قرار دارند ذخایر عظیمی از سنگ‌های ساختمانی، مس، کرومیت، منیزیت و بسیاری از عناصر، کانی‌ها و سنگ‌های با ارزش اقتصادی قرار داشته که از آن جمله می‌توان به معدن قلعه زری بیرجند به‌عنوان بزرگ‌ترین معدن زیرزمینی مس در کشور اشاره کرد. در این منطقه مهم زمین‌شناسی شاهد هستیم که پوسته اقیانوسی به دلایل مختلف زمین‌شناختی در منطقه قاره‌ای قرار گرفته که همین رخداد باعث شده است تا ذخایر بسیار مهمی در این منطقه مهم تشکیل شود که برخی از ذخایر فلزی را در این منطقه تشکیل داده است.
دنیای اقتصاد